صفات ذاتی خدا: تفاوت میان نسخه‌ها

== تعریف ==

صفات خداوند از جهتی به صفات ذاتی و صفات فعلی تقسیم شده‌اند. در تبیین چیستی صفات ذاتی و فعلی دو اصطلاح وجود دارد:

===اصطلاح رایج===

هر گاه برای انتزاع صفتی از [[ذات]] و وصف کردن ذات به آن صفت، تنها تصور ذات الهی کافی بوده و تصور فاعلیت خداوند لازم نباشد، آن صفت، صفت ذات یا ذاتی خواهد بود. مانند صفت حیات و حی، اراده و مرید، علم و عالم، قدرت و قادر. و هر گاه تصور فاعلیت خداوند لازم باشد، آن را صفت فعل یا فاعل گویند، مانند خلق و خالق، رزق و رازق، اماته و ممیت، احیاء و محیی، مغفرت و غافر، انتقام و منتقم، و مانند آن. صفات ذاتی عین ذات و همچون ذات، قدیم و نامحدودند.

این اصطلاح  در کتب [[فلسفه]] و [[کلام]] رایج‌تر است.

===اصطلاح قدیم===

هر صفتی که بتوان خداوند را به مقابل و ضد آن وصف کرد، صفت فعل است، و هر صفتی را که نتوان خداوند را به مقابل و ضد آن وصف کرد، صفت ذات است. بنابراین قدرت، علم و حیات از صفات ذاتی الهی‌اند، چون خداوند به مقابل و ضد آن‌ها وصف نمی‌شود، زیرا مقابل آن‌ها نقص وجودی است، ولی اراده از صفات ذات نخواهد بود، زیرا وصف خداوند به مقابل آن محال نیست، مثلاً گفته می‌شود خداوند ظلم به بندگان خود را اراده نکرده است. بر این اساس، عدل از صفات ذات الهی خواهد بود، ولی بنابر اصطلاح نخست از صفات فعل است.

صفت ذاتی حقیقی را به حقیقی محض و حقیقی ذات الاضافه تقسیم نموده‌اند. حقیقی محض آن است که به چیزی جز ذات خداوند تعلق ندارد، مانند صفت حیات، و حقیقی ذات الاضافه آن است که به غیر ذات متعلق می‌شود مانند علم و قدرت.

==پانویس==

<references/>

==منابع==

* جرجانی، میر سید شریف، التعریفات‏، انتشارات ناصرخسرو ۱۴۱۲ق

* کلینی، محمد بن یعقوب‏، کافی، دار الکتب الإسلامیة، ۱۴۰۷ق

==پیوند به بیرون==

[http://www.andisheqom.com/Files/kalam.php?idVeiw=5718&level=4&subid=5718 سایت اندیشه قم]

[[رده:اعتقادات شیعه]]

[[رده:توحید]]

[[رده:اصطلاحات کلامی]]