پرش به محتوا

علی بن محمد سمری: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
ویکی سازی
جز (ویکی سازی)
خط ۲۳: خط ۲۳:
| آثار =
| آثار =
}}
}}
'''علی بن محمد سَمَری''' یا '''سَمُری''' (متوفای [[سال ۳۲۹ هجری قمری| ۳۲۹ق]]) چهارمین نائب از [[نواب اربعه]] [[امام زمان(عج)]] که پس از [[حسین بن روح نوبختی]]، سه سال (۳۲۶ - ۳۲۹ق) عهده‌دار مقام [[نیابت خاصه|نیابت‌]] بود. وی در زمان نیابت، رابط میان حضرت مهدی و شیعیان بود و مردم، [[وجوه شرعی]] را در اختیار او می‌گذاردند. او را از اصحاب [[امام عسکری(ع)]] هم شمرده‌اند که مکاتباتی با آن امام داشته است. دوران نیابت سمری کوتاه و نسبت به سه [[نائب خاص]] دیگر، کمتر بود و تفصیلی از آن گزارش نشده است. دلیل فعالیت کمتر علی بن محمد سمری، سختگیری حکومت دانسته شده که او را از فعالیت گسترده در [[سازمان وکالت]] بازداشت. [[توقیعات امام زمان|توقیع امام زمان]] به علی بن محمد سمری درباره خبر وفات و پایان‌یافتن دوران نیابت او، از مهمترین اتفاقات این دوره است. با وفات وی، ارتباط مستقیم بین سفیران و [[امام دوازدهم]] پایان یافت و دوران [[غیبت کبری]] آغاز شد.
'''علی بن محمد سَمَری''' یا '''سَمُری''' (متوفای [[سال ۳۲۹ هجری قمری| ۳۲۹ق]]) چهارمین نائب از [[نواب اربعه]] [[امام زمان(عج)]] که پس از [[حسین بن روح نوبختی]]، سه سال (۳۲۶ - ۳۲۹ق) عهده‌دار مقام [[نیابت خاصه|نیابت‌]] بود. وی در زمان نیابت، رابط میان حضرت مهدی و شیعیان بود و مردم، [[وجوه شرعی]] را در اختیار او می‌گذاردند. او را از [[اصحاب امام عسکری(ع)]] هم شمرده‌اند که مکاتباتی با آن امام داشته است. دوران نیابت سمری کوتاه و نسبت به سه [[نائب خاص]] دیگر، کمتر بود و تفصیلی از آن گزارش نشده است. دلیل فعالیت کمتر علی بن محمد سمری، سختگیری حکومت دانسته شده که او را از فعالیت گسترده در [[سازمان وکالت]] بازداشت. [[توقیعات امام زمان|توقیع امام زمان]] به علی بن محمد سمری درباره خبر وفات و پایان‌یافتن دوران نیابت او، از مهمترین اتفاقات این دوره است. با وفات وی، ارتباط مستقیم بین سفیران و [[امام دوازدهم]] پایان یافت و دوران [[غیبت کبری]] آغاز شد.
== زندگی‌نامه ==
== زندگی‌نامه ==
در منابع سال تولد علی بن محمد سمری ذکر نشده است. [[کنیه]] او را ابوالحسن<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۵۲ق، ج۲، ص۳۰۵.</ref> و لقب او را سَمَری، سَیمُری، سَیمَری و یا صیمَری گفته‌اند، ولی مشهور همان سَمَری است.<ref>صدر، تاریخ الغیبه، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۴۱۳.</ref> با این حال در برخی از منابع شیعی، لقب او سَمُری ثبت شده است. سَمَّر یا سُمَّر<ref>نهاوندی، العبقری الحسان، ۱۳۸۶ش، ج۵، ص۱۱۶.</ref> یا صیمر یکی از روستاهای [[بصره]] است که بستگان او در آن می‌زیسته‌اند.<ref>جباری، سازمان وکالت، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۴۷۹.</ref>
در منابع سال تولد علی بن محمد سمری ذکر نشده است. [[کنیه]] او را ابوالحسن<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۵۲ق، ج۲، ص۳۰۵.</ref> و لقب او را سَمَری، سَیمُری، سَیمَری و یا صیمَری گفته‌اند، ولی مشهور همان سَمَری است.<ref>صدر، تاریخ الغیبه، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۴۱۳.</ref> با این حال در برخی از منابع شیعی، لقب او سَمُری ثبت شده است. سَمَّر یا سُمَّر<ref>نهاوندی، العبقری الحسان، ۱۳۸۶ش، ج۵، ص۱۱۶.</ref> یا صیمر یکی از روستاهای [[بصره]] است که بستگان او در آن می‌زیسته‌اند.<ref>جباری، سازمان وکالت، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۴۷۹.</ref>
===خاندان===
===خاندان===
علی بن محمد، از خاندانی متدین و [[شیعه]] بوده که در خدمتگزاری به امامان شیعه، شهرت زیادی داشته‌اند و همین اصالت خانوادگی او باعث شد که در مقام نیابت امام، با مخالفت چندانی روبه‌رو نشود.<ref>جاسم، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ۱۳۸۵ش، ص۲۱۰.</ref> [[یعقوبی]] معتقد است بسیاری از اعضای این خاندان، در [[بصره]] املاک زیادی داشتند و نیمی از درآمد این املاک را [[وقف]] امام یازدهم(ع) کرده بودند. امام هر ساله درآمد آن را دریافت و با ایشان مکاتبه می‌کرد.<ref>جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص۵۸۳ به نقل از اثبات الوصیه، ۱۴۲۶ق، ص۲۵۵.</ref> از دیگر بستگان سمری، علی بن محمد بن زیاد از وکلای امامین [[عسکریین]] بود که کتابی به نام «الاوصیاء» در اثبات امامت [[امام دوازدهم(ع)]] نوشت.<ref>جباری، سازمان وکالت، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۴۷۹.</ref>
علی بن محمد، از خاندانی متدین و [[شیعه]] بوده که در خدمتگزاری به [[امامان شیعه]]، شهرت زیادی داشته‌اند و همین اصالت خانوادگی او باعث شد که در مقام نیابت امام، با مخالفت چندانی روبه‌رو نشود.<ref>جاسم، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ۱۳۸۵ش، ص۲۱۰.</ref> [[یعقوبی]] معتقد است بسیاری از اعضای این خاندان، در [[بصره]] املاک زیادی داشتند و نیمی از درآمد این املاک را [[وقف]] امام یازدهم(ع) کرده بودند. امام هر ساله درآمد آن را دریافت و با ایشان مکاتبه می‌کرد.<ref>جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص۵۸۳ به نقل از اثبات الوصیه، ۱۴۲۶ق، ص۲۵۵.</ref> از دیگر بستگان سمری، علی بن محمد بن زیاد از وکلای امامین [[عسکریین]] بود که کتابی به نام «الاوصیاء» در اثبات امامت [[امام دوازدهم(ع)]] نوشت.<ref>جباری، سازمان وکالت، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۴۷۹.</ref>
=== ارتباط با امام عسکری(ع) ===
=== ارتباط با امام عسکری(ع) ===
[[شیخ طوسی]]، او را «علی بن محمد صیمری» خوانده و جزء اصحاب [[امام حسن عسکری(ع)]] به شمار آورده<ref>طوسی، رجال الطوسی، ۱۴۱۵ق، ص۴۰۰.</ref> که مکاتباتی هم با امام داشته است. علی بن محمد سمری می‌گوید: ابو محمد (امام عسکری) به من نوشت: «فتنه‌ای پیش می‌آید که شما را گمراه می‌کند. بر حذر باشید و از آن بپرهیزید.» پس از سه روز، حادثه‌ای برای [[بنی‌هاشم]] پیش آمد که ناگواری‌ها و دشواری‌های زیادی برای آنان دربرداشت. من به حضرت نامه‌ای نوشتم: آیا همان است که فرمودید؟ ایشان پاسخ داد: «خیر، غیر از این است. خود را محافظت کنید.» چند روز بعد، جریان کشته‌شدن [[معتز]] پیش آمد.<ref>صدر، تاریخ الغیبه، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۹۹.</ref>
[[شیخ طوسی]]، او را «علی بن محمد صیمری» خوانده و جزء [[اصحاب امام حسن عسکری(ع)]] به شمار آورده<ref>طوسی، رجال الطوسی، ۱۴۱۵ق، ص۴۰۰.</ref> که مکاتباتی هم با امام داشته است. علی بن محمد سمری می‌گوید: ابو محمد (امام عسکری) به من نوشت: «فتنه‌ای پیش می‌آید که شما را گمراه می‌کند. بر حذر باشید و از آن بپرهیزید.» پس از سه روز، حادثه‌ای برای [[بنی‌هاشم]] پیش آمد که ناگواری‌ها و دشواری‌های زیادی برای آنان دربرداشت. من به حضرت نامه‌ای نوشتم: آیا همان است که فرمودید؟ ایشان پاسخ داد: «خیر، غیر از این است. خود را محافظت کنید.» چند روز بعد، جریان کشته‌شدن [[معتز]] پیش آمد.<ref>صدر، تاریخ الغیبه، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۹۹.</ref>


===درگذشت===
===درگذشت===
خط ۳۵: خط ۳۵:


== نیابت امام زمان(عج) ==
== نیابت امام زمان(عج) ==
{{جعبه نقل قول| عنوان = توقیع امام عصر به سمری|: «خداوند در وفات تو به برادرانت اجر عنایت فرماید. تو تا شش روز دیگر وفات خواهی کرد. پس کارهایت را تمام کن و هیچکس را جانشین خود قرار نده؛ زیرا اکنون [[غیبت کبری|غیبت دوم]] آغاز شده و تا زمانی طولانی که خداوند اجازه فرماید، ظهوری نخواهد بود تا قلوب (مردم) از قساوت، و جهان از بی‌عدالتی مشحون گردد و کسانی به سوی هواداران (شیعیان) من آیند و مدعی شوند که مرا رؤیت کرده‌اند. لکن آگاه باش، هر کس قبل از قیام [[سفیانی]] و صیحه آسمانی ادعای رؤیت مرا کند، افترا زنندهٔ دروغگوست.»|تاریخ بایگانی|| منبع = صدوق، کمال‌الدین و تمام النعمه، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۵۱۶.| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان = [[توقیع]] امام عصر به سمری|: «خداوند در وفات تو به برادرانت اجر عنایت فرماید. تو تا شش روز دیگر وفات خواهی کرد. پس کارهایت را تمام کن و هیچکس را جانشین خود قرار نده؛ زیرا اکنون [[غیبت کبری|غیبت دوم]] آغاز شده و تا زمانی طولانی که خداوند اجازه فرماید، ظهوری نخواهد بود تا قلوب (مردم) از قساوت، و جهان از بی‌عدالتی مشحون گردد و کسانی به سوی هواداران (شیعیان) من آیند و مدعی شوند که مرا رؤیت کرده‌اند. لکن آگاه باش، هر کس قبل از قیام [[سفیانی]] و صیحه آسمانی ادعای رؤیت مرا کند، افترا زنندهٔ دروغگوست.»|تاریخ بایگانی|| منبع = صدوق، کمال‌الدین و تمام النعمه، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۵۱۶.| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
[[حسین بن روح|سومین نایب امام زمان(عج)]] وصیت کرد علی بن محمد سمری قائم‌مقام او در امر نیابت گردد.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۹۵.</ref> این انتخاب به دستور و تصریح شخص [[امام زمان(عج)]] صورت گرفته است. در این باره روایتی نیامده ولی [[احمد بن علی بن ابی طالب طبرسی|طبرسی]] در کتاب «[[الاحتجاج علی اهل اللجاج|احتجاج]]» می‌نویسد: هیچ یک از اینان (نواب) بدین منصب بزرگ نرسید، مگر اینکه قبلاً از طرف صاحب الامر فرمان انتصاب آن‌ها صادر می‌گشت و شخص قبل از او، جانشین خود را معرفی می‌کرد.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۷۸.</ref>
[[حسین بن روح|سومین نایب امام زمان(عج)]] وصیت کرد علی بن محمد سمری قائم‌مقام او در امر نیابت گردد.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۹۵.</ref> این انتخاب به دستور و تصریح شخص [[امام زمان(عج)]] صورت گرفته است. در این باره روایتی نیامده ولی [[احمد بن علی بن ابی طالب طبرسی|طبرسی]] در کتاب «[[الاحتجاج علی اهل اللجاج|احتجاج]]» می‌نویسد: هیچ یک از اینان (نواب) بدین منصب بزرگ نرسید، مگر اینکه قبلاً از طرف صاحب الامر فرمان انتصاب آن‌ها صادر می‌گشت و شخص قبل از او، جانشین خود را معرفی می‌کرد.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۷۸.</ref>


خط ۶۵: خط ۶۵:
* جاسم، حسین، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم(عج)، ترجمه محمد تقی آیت اللهی، امیرکبیر، تهران، ۱۳۸۵ش.
* جاسم، حسین، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم(عج)، ترجمه محمد تقی آیت اللهی، امیرکبیر، تهران، ۱۳۸۵ش.
* جباری، محمدرضا، سازمان وکالت و نقش آن در عصر ائمة علیهم السلام، قم، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی، ۱۳۸۲ش.
* جباری، محمدرضا، سازمان وکالت و نقش آن در عصر ائمة علیهم السلام، قم، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی، ۱۳۸۲ش.
* جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، قم، انصاریان، ١٣٨١ش.
* جعفریان، رسول، [[حیات فکری و سیاسی امامان شیعه]]، قم، انصاریان، ١٣٨١ش.
* جمعی از نویسندگان، ره‌توشه عتبات عالیات، تهران، مشعر، ۱۳۸۸ش.
* جمعی از نویسندگان، ره‌توشه عتبات عالیات، تهران، مشعر، ۱۳۸۸ش.
* صدر، سید محمد، تاریخ الغیبه، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۱۲ق.
* صدر، سید محمد، تاریخ الغیبه، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۱۲ق.
* صدوق، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، تهران، اسلامیه، ۱۳۹۵ق.
* صدوق، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، تهران، اسلامیه، ۱۳۹۵ق.
* طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، تحقیق ابراهیم بهادری، قم، اسوه، ۱۳۸۳ش.
* طبرسی، احمد بن علی، [[الاحتجاج]]، تحقیق ابراهیم بهادری، قم، اسوه، ۱۳۸۳ش.
* طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری باعلام الهدی، قم، آل البیت، ۱۴۱۷ق.
* طبرسی، فضل بن حسن، [[اعلام الوری باعلام الهدی]]، قم، آل البیت، ۱۴۱۷ق.
* طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، تحقیق جواد قیومی اصفهانی، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۷۳ش.
* طوسی، محمد بن حسن، [[رجال الطوسی]]، تحقیق جواد قیومی اصفهانی، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۷۳ش.
* طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، قم، مؤسسة المعارف الاسلامیة، ۱۴۱۱ق.
* طوسی، محمد بن حسن، [[الغیبة شیخ طوسی|الغیبة]]، قم، مؤسسة المعارف الاسلامیة، ۱۴۱۱ق.
* مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، نجف، المطبعة المرتضویة، ۱۳۵۲ق.
* مامقانی، عبدالله، [[تنقیح المقال فی علم الرجال]]، نجف، المطبعة المرتضویة، ۱۳۵۲ق.
* نهاوندی، علی‌اکبر، العبقری الحسان فی احوال مولانا صاحب الزمان، قم، مسجد جمکران، ۱۳۸۶ش.
* نهاوندی، علی‌اکبر، العبقری الحسان فی احوال مولانا صاحب الزمان، قم، مسجد جمکران، ۱۳۸۶ش.
{{پایان}}
{{پایان}}
confirmed، templateeditor
۱۲٬۲۲۲

ویرایش