پرش به محتوا

آیه نقض قسم: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۴: خط ۳۴:


==شأن نزول==
==شأن نزول==
[[محمد بن ابی‌عمیر|ابن ابی عمیر]] از [[اصحاب اجماع]] در قرن سوم قمری از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نقل می‌کند که فرموده: این آیه درباره [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، [[بلال حبشی|بلال حبشی]] و [[عثمان بن مظعون|عثمان‌ بن‌ مظعون]] نازل شده است. امام علی(ع) سوگند یاد کرده بود که شب‌ها هرگز نخوابد و [[عبادت]] کند. بلال سوگند خورده بود که هر روز، [[روزه]] بگیرد و عثمان‌ بن‌ مظعون هم سوگند خورده بود که با زن خود [[آمیزش|همبستر]] نشود.{{یادداشت|سوگندى که از عثمان بن مظعون نقل شده چون منافات با حق همسرش داشته است مشروع نبوده است. ولى سوگند امام على(ع) درباره بیدار ماندن شب و اشتغال به عبادت، امر مباح بوده است و این موضوع هیچ گونه منافاتى با مقام عصمت امام على(ع) ندارد، چنان که نظیر آن درباره پیامبر(ص) در آیه اول سوره تحریم بیان شده است که «یا أَیُّهَا النَّبِیُّ لِمَ تُحَرِّمُ ما أَحَلَّ اللّهُ لَکَ تَبْتَغی مَرْضاتَ أَزْواجِکَ» (اى پیغمبر چرا پاره اى از امورى که بر تو حلال است را به خاطر رضایت همسرانت بر خود حرام مى کنى. (امامی، شان نزول آیات قرآن، ۱۳۸۹ش، ص۲۰۵.)}} همسر عثمان بن مظعون [[عایشه]] را از این ماجرا باخبر ساخت و او نیز قضیه را به پیامبر(ص) گزارش کرد. پیغمبر(ص) در [[مسجد]] در جمع [[مسلمان|مسلمانان]] حاضر شد و فرمود آگاه باشید من هرگز به شما دستور نمى‌دهم که مانند کشیشان مسیحى و رهبان‌ها دنیا را ترک کنید، [[رهبانیت]] امت من در [[جهاد]] است. بر خود سخت نگیرید؛ چراکه موجب هلاکت امت است. آنهایی که سوگند یاد کرده بودند از پیامبر(ص) چاره‌جویی خواستند که آیه نقض قسم نازل شد و به آنها پاسخ گفت.<ref>قمی، تفسير القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۷۸.</ref>
[[محمد بن ابی‌عمیر|ابن ابی عمیر]] از [[اصحاب اجماع]] در قرن سوم قمری از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نقل می‌کند که فرموده: این آیه درباره [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، [[بلال حبشی|بلال حبشی]] و [[عثمان بن مظعون|عثمان‌ بن‌ مظعون]] نازل شده است. امام علی(ع) سوگند یاد کرده بود که شب‌ها هرگز نخوابد و [[عبادت]] کند. بلال سوگند خورده بود که هر روز، [[روزه]] بگیرد و عثمان‌ بن‌ مظعون هم سوگند خورده بود که با زن خود [[آمیزش|همبستر]] نشود.{{یادداشت|سوگندى که از عثمان بن مظعون نقل شده چون منافات با حق همسرش داشته است مشروع نبوده است. ولى سوگند امام على(ع) درباره بیدار ماندن شب و اشتغال به عبادت، امر مباح بوده است و این موضوع هیچ گونه منافاتى با مقام عصمت امام على(ع) ندارد، چنان که نظیر آن درباره پیامبر(ص) در آیه اول سوره تحریم بیان شده است که «یا أَیُّهَا النَّبِیُّ لِمَ تُحَرِّمُ ما أَحَلَّ اللّهُ لَکَ تَبْتَغی مَرْضاتَ أَزْواجِکَ» اى پیغمبر چرا پاره اى از امورى که بر تو حلال است را به خاطر رضایت همسرانت بر خود حرام مى کنى. (امامی، شان نزول آیات قرآن، ۱۳۸۹ش، ص۲۰۵.)}} همسر عثمان بن مظعون [[عایشه]] را از این ماجرا باخبر ساخت و او نیز قضیه را به پیامبر(ص) گزارش کرد. پیغمبر(ص) در [[مسجد]] در جمع [[مسلمان|مسلمانان]] حاضر شد و فرمود آگاه باشید من هرگز به شما دستور نمى‌دهم که مانند کشیشان مسیحى و رهبان‌ها دنیا را ترک کنید، [[رهبانیت]] امت من در [[جهاد]] است. بر خود سخت نگیرید؛ چراکه موجب هلاکت امت است. آنهایی که سوگند یاد کرده بودند از پیامبر(ص) چاره‌جویی خواستند که آیه نقض قسم نازل شد و به آنها پاسخ گفت.<ref>قمی، تفسير القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۷۸.</ref>


==کاربردهای فقهی==
==کاربردهای فقهی==
confirmed، protected، templateeditor
۱۲٬۸۲۸

ویرایش