علی بن محمد سمری: تفاوت میان نسخه‌ها

[[حسین بن روح|سومین نایب امام زمان]] وصیت کرد علی بن محمد سمری قائم‌مقام او در امر نیابت گردد.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۹۵.</ref> این انتخاب به دستور و تصریح شخص [[امام زمان(ع)]] صورت گرفته اما در این باره روایتی نیامده است. [[احمد بن علی بن ابی طالب طبرسی|طبرسی]] در کتاب «[[الاحتجاج علی اهل اللجاج|احتجاج]]» می‌نویسد: هیچ یک از اینان (نواب) بدین منصب بزرگ نرسیدند، مگر اینکه قبلاً از طرف صاحب الامر فرمان انتصاب آنها صادر می‌گشت و شخص قبل از او، جانشین خود را معرفی می‌کرد.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۷۸.</ref>

دوران نیابت سمری، دوران ظلم و خونریزی بود و همین امر سبب شد فعالیت‌های او نسبت به دیگر نواب، مخفیانه‌تر باشد.<ref>غفارزاده، زندگانی نواب خاص امام زمان، ۱۳۷۵ش، ص۳۰۴.</ref> برخی از محققان، علت اصلی کوتاهی دوران نیابت او و حتی انقطاع و پایان‌یافتن دوره غیبت صغری را سختگیری و خفقان بیش از حد‌از طرف دستگاه [[عباسیان|عباسی]] در آن دوره می‌دانند.<ref>صدر، تاریخ الغیبه، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۴۱۴.</ref><ref>جباری، سازمان وکالت، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۴۸۰.</ref>

شش روز قبل از رحلت سمری، [[توقیعات امام زمان|توقیعی]] از سوی امام دوازدهم صادر شد که امام خبر از وفات او و وعده آغاز [[غیبت کبری]] را می‌دهد و به او امر می‌کند که کارهای ناتمام خویش را تمام کند و کسی را جانشین خود معرفی نکند.<ref>صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۵۱۶.</ref><ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۵۵۵-۵۵۶.</ref> شش روز پس از صدور این توقیع، وکلای اصلی بر بستر مرگ سفیر چهارم جمع شدند و از او پرسیدند چه کسی جانشینی او را عهده‌دار خواهد شد. سمری پاسخ داد: «امر، امر خداست و خود به او رسیدگی خواهد فرمود‌.». این آخرین سخنی بوده که قبل از مرگ از او شنیده شد.<ref>طوسی، الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۳۹۵.</ref> پس از مرگ سمری ارتباط مستقیم بین نائبان و امام دوازدهم و [[غیبت صغری]] خاتمه یافت و امام تصمیم گرفت واسطه خود را از میان مردم قطع کند.<ref>صدر، تاریخ الغیبه، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۴۱۴.</ref>

در منابع روایی، [[کرامت|کراماتی]] از علی بن محمد سمری نقل شده تا تردید شیعیان را از این راه برطرف سازد؛ خبر دادن به جماعتی از مردم قم، درباره وفات [[علی بن حسین بن بابویه|ابن بابویه]] (پدر شیخ صدوق و ساکن قم) در بغداد، از جمله آنهاست.<ref>طوسی، الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۳۹۶.</ref> صالح بن شعیب طالقانی از احمد بن ابراهیم مخلد نقل می‌کند که من در [[بغداد]] به حضور مشایخ رسیدم و در آن محفل، شیخ ابوالحسن علی بن محمد سمری حضور داشت. وی ابتداء به سخن نمود و گفت: خداوند علی بن بابویه قمی (پدر شیخ صدوق) را رحمت کند. مشایخ حاضر در مجلس تاریخ آن را نوشتند، تا آنکه خبر رسید علی بن بابویه همان روز وفات یافته بود.<ref>صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۵۰۳.</ref>