ما رأیت الا جمیلا: تفاوت میان نسخه‌ها

جمله «ما رأیت الا جمیلا» را از جملات مشهور<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/99262 «معنای «ما رأیت الا جمیلاً»]، خبرگزاری حوزه.</ref> [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]] بعد از [[واقعه کربلا|واقعه عاشورا]] می‌دانند.<ref>علوی علی‌آبادی، «مارأیت الا جمیلا»؛ [http://shabestan.ir/detail/News/728513 «سرّ تولد «ما رأیتُ الّا جمیلاً» از دل مصائب کربلا»]، خبرگزاری شبستان؛ [https://www.hawzahnews.com/news/298553 «نگاه الهی حضرت زینب(س) به واقعه کربلا»]، خبرگزاری حوزه.</ref> بنا بر گزارش‌های تاریخی [[عبیدالله بن زیاد]] پس از رویارویی با [[اسیران کربلا|اسرای کربلا]] در عمارت [[کوفه]]، شهادت [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و یارانش را سبب رسوایی آنها از جانب [[خدا|خداوند]] عنوان کرد و از حضرت زینب پرسید: دیدی خدا با برادر و خاندانت چه کرد؟ زینب(س) در پاسخ، این جمله را به‌کار برد<ref>ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۲۲؛ مقرم، مقتل الحسین(ع)، بیروت، ص۳۴۱؛ ابن طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۶۰.</ref> و در ادامه فرمود: اینان افرادی بودند که خداوند سرنوشتشان را [[شهادت]] تعیین کرده بود و آنان نیز به خوابگاه‌های ابدی خود رفتند و به همین زودی خداوند، میان تو و آنان جمع می‌کند تا تو را به محاکمه بکشد!<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۵۷؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۱۹۳؛ ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ش، ج۴، ص۸۲.</ref> آن زمان متوجه خواهی شد که پیروزی از آن چه کسی خواهد بود. مادرت به عزایت بنشیند،‌ ای پسر مرجانه.<ref>ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۲۲.</ref> عبیدالله پس از جواب حضرت، عصبانی شد و تصمیم گرفت تا زینب(س) را به قتل برساند که با وساطت یکی از یارانش از این کار منصرف شد.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۵۷؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۱۹۳.</ref>

[[محمدهادی یوسفی غروی]] (زاده ۱۳۲۷ش) تاریخ‌پژوه معتقد است این جمله اولین‌بار در قرن هفتم هجری قمری توسط [[سید ابن طاووس]] (درگذشت ۶۶۴ق) در کتاب [[اللهوف علی قتلی الطفوف (کتاب)|لهوف]] ذکر شده است.<ref>[http://shabestan.ir/detail/News/682866 «عدم تایید منابع تاریخی در نسبت دادن"ما رایت الا جمیلا" به حضرت زینب(س)»]، خبرگزاری شبستان.</ref> با این حال جمله «ما رأیت الا حِملا» در کتاب [[الفتوح (کتاب)|الفتوح]] اثر [[ابن‌اعثم کوفی]] (درگذشت [[سال ۳۱۴ هجری قمری|۳۱۴ق]]) آمده است.<ref>ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۲۲.</ref> به گفته مصحح کتاب الفتوح، عبارت «حملا» مناسب سیاق نیست و آن را به «جمیلا» تغییر داده است.<ref>ابن‌اعثم، الفتوح، ج۵، ص۱۲۲، پاورقی.</ref>

بیان عبارت ما ر‌‌أیت الا جمیلا در آن مقطع، نشانه‌ای از عظمت روح، اخلاص و تسلیم حضرت زینب در برابر [[امتحان الهی]] قلمداد شده است.<ref>علوی علی‌آبادی، فاطمه سادات، «مارأیت الا جمیلا».</ref> عده‌ای به کار بردن این جمله توسط حضرت زینب(س) را نشانگر بعد عرفانی شخصیت او دانسته<ref>جمعی از نویسندگان، مع الرکب الحسینی، ۱۳۸۶ش، ج۵، ص۱۳۱.</ref> بعضی نیز بر این باورند که این جمله نگاهی توحیدی است که اعتقاد به امر و [[قضا و قدر|قضای الهی]] را نیز نشان می‌دهد.<ref>جمعی از نویسندگان، مع الرکب الحسینی، ۱۳۸۶ش، ج۵، ص۱۳۱؛ [http://shabestan.ir/detail/News/728513 «سرّ تولد «ما رأیتُ الّا جمیلاً» از دل مصائب کربلا، خبرگزاری شبستان].</ref> گفته شده است حضرت زینب(س) در روز عاشورا به دلیل جایگاه رفیع در اعتقاد به [[توحید]]، دو جمال را مشاهده کرد، یکی جمال ربوبیت خدای متعال و دیگری جمال عبودیت امام حسین(ع) و این به معنای اوج مقام محبت و رضای الهی است.<ref>[https://www.kebnanews.ir/news/431372 «حضرت زینب(س) چگونه به مقام «مارایت الا جمیلا» رسید»]، کبنا نیوز.</ref>

* ابن الاثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت،‌دار صادر، ۱۳۸۵ش.

* ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت،‌دار الفکر، ۱۴۰۷ق.

* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبو الفضل ابراهیم، بیروت،‌دار التراث،چاپ دوم، ۱۳۸۷ش.