عثمان بن سعید عمری: تفاوت میان نسخه‌ها

نام او در منابع رجالی «عثمان بن سعید» آمده، اما در [[رجال کشی]] با نام «حفص بن عمرو» نیز یاد شده که شاید به دلیل اسم مستعار وى در ديدارهاى پنهانى با ساير وكلا باشد.<ref>طوسی، اختیار معرفة الرجال، ص۸۱۳.</ref> کنیه‌اش در همه کتاب‌ها به اعتبار جد پدری، «ابوعمرو» ذکر شده، اما در کتاب [[بحارالانوار]] و [[سفینة البحار]]، ابومحمد نیز گفته‌اند، چون پسری به نام محمد داشت.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۲۹۳.</ref> <ref>قمی، سفینة البحار، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۴۵.</ref>

مهم‌ترین شهرت او عَمْری است و گفته شده او را به دو جهت به این لقب می‌خوانند. یکی اینکه امام عسکری اجازه نداد نام [[عثمان بن عفان|عثمان]] (خلیفه سوم) و لقب او یعنی «ابوعمرو» در او جمع شود و از آن پس او را عمری خواندند. دیگر آنکه به «عمرو» جد پدری‌اش انتساب داشته و عمری خوانده‌اند.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۴.</ref> [[محدث قمی]] هم علت عَمْری خواندن او را، انتساب وی از طرف مادر به ُعَمر بْن اَطْرَف اَعْلی گفته است.<ref>قمی، سفینة البحار، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۴۵.</ref> <ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۳۱۰.</ref>

ملقب شدن عثمان به «سمّان» و «زیات» از این جهت بود که او به خرید و فروش روغن و زیتون می‌پرداخت و این تجارت را پوششی برای کار اصلی خویش انتخاب کرده بود. وی مسئولیت‌های وکالت و نیابت از جانب امام را مخفی می‌کرد تا از گزند حکومت محفوظ بماند. عثمان، اموال و نامه‌های شیعیان را در ظرف‌های روغن می‌گذاشت تا نزد امام ببرد و کسی از وجود و محتوای آن باخبر نشود.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۴.</ref>

او را به دلیل انتساب به قبیله بنی اسد، اسدی نیز خوانده‌اند و عسکری هم گفته‌اند چون او از محله «عسکر» در سامرا بوده است.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۴.</ref>

بنا بر آنچه در کتب و منابع رجالی آمده، عثمان بن سعید وکیل خاص و نیابت سه امام معصوم (امام هادی، امام عسکری، امام زمان) را داشته است. با این حال برخی از متون دیگر او را در سن یازده سالگی خدمتگزار امام جواد هم دانسته‌اند که از اعتماد امام برخوردار بوده و برخی مأموریت‌های مهم به او سپرده می‌شد.<ref>ابن شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۸۰.</ref> بعضی از عالمان شیعه، قول اخیر را نپذیرفته و با توجه به سن عثمان، اینکه او از اصحاب امام جواد باشد را غیر قابل قبول و از اشتباهات بزرگان رجال دانسته‌اند.<ref>شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۴۹.</ref>

عثمان بن سعید در شمار اصحاب امام هادی بوده که تصریح به وکالت آن امام هم شده است. او با امام دهم پیمان بسته بود<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص۳۸۹.</ref> و در روایتی که از [[احمد بن اسحاق قمی]] از امام هادی نقل می‌کند، عثمان بن سعید مردی موثق و امین معرفی شده که آنچه از طرف امام می‌گوید و به مردم می‌رساند همگی از جانب امام است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۱، ص۳۴۴.</ref>

== ماجرای جعفر کذاب==

پس از شهادت امام عسکری(ع) برادرش [[جعفر کذاب|جعفر]] به دروغ ادعای نیابت کرد و به کذاب مشهور شد. احمد بن اسحاق اشعری از اصحاب امام حسن عسکری نامه‌ای نوشت و برای درستی یا نادرستی ادعای جعفر به وسیله عثمان بن سعید برای حضرت مهدی فرستاد. امام در پاسخ نامه، با استدلال روشن و لحن شدید، [[امامت]] جعفر را رد کرده و او را مفسد و ترک‌کننده [[نماز]] خواند که قادر به تشخیص حلال و حرام نیست و علائم نافرمانی او کاملا مشهود است.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۶۸.</ref>

==کارگزاران==

کارگزاران عثمان در بغداد و سایر شهرهای [[عراق]] تحت نظر سفیر امام فعالیت می‌کردند. آنان در هر جایی که حضور داشتند پیام‌ها و [[وجوهات]] را جمع‌آوری می‌کردند و برای عثمان بن سعید می‌فرستادند. در این زمان سه تن از وکلای سرشناس و از دستیاران عثمان بن سعید، به نام احمد بن اسحاق، محمد قطان و حاجز بن یزید وشّاء، کار ارتباط و نظارت بر سایر وکلای بلاد، از جمله [[کوفه]] را بر عهده داشتند.<ref>جباری، سازمان وکالت، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۸۲.</ref>