دانشنامه علائی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان               =دانشنامه علائی

| تصویر               =دانشنامه علایی.jpg

| اندازه تصویر         =

| توضیح_تصویر         =

| نام‌های دیگر         = كتاب العلائی، الحكمة العلائیه، دانشمایه علائی، الرسالة العلائیة، حكمت علائی و كتاب علائی

| نویسنده             =ابن سینا

| تاریخ نگارش         =۴۱۲-۴۲۸ق

| موضوع               = علوم عقلی، منطق، فلسفه و عرفان  

| سبک                 =  

| زبان                 =فارسی

| ویراستار             =

| به تصحیح             =ابوعبید جوزجانی، سید محمد مشكوة و [[محمد معین]] و تقی بینش

| به کوشش             =

| تصویرگر             =

| طراح جلد             =

| تعداد جلد           =

| تعداد صفحات         =

| قطع                 =وزیری

| مجموعه               =

| ناشر                 =مولی

| محل نشر             =تهران

| تاریخ نشر           =۱۳۸۳ش

| نوبت چاپ             =اول

| شمارگان             =

| شابک                 =

| نوع رسانه           =

| وبسایت ناشر         =

| نام کتاب             = <!-- نام کتاب به زبان فارسی -->

| مترجم               = <!-- مترجم به فارسی -->

| مشخصات نشر           = <!-- مشخصات نشر در زبان فارسی -->

دانشنامه علائی مجموعه‌ای دایرةالمعارفی در علوم عقلی است که [[ابن‌سینا]] آن را بین سال‌های ۴۱۲-۴۲۸ق به‌صورت خلاصه به زبان فارسی نگاشته است.<ref>فنا، «دانشنامه علائی»، ص۲۰۴.</ref> دانشنامه علائی در منابع فارسی و عربی با عناوین دیگری مانند "الحکمة‌العلائیة"، "الرسالة‌‌العلائیة"، "حکمت علائی"، "کتاب علائی" و «اصول و نکات علوم خمسهٔ حکمیه» نیز معرفی شده است.<ref>مجتبایی، «ابن‌سینا: ادبیات، زبان‌شناسی و آثار فارسی»، ص۴۸.</ref>

همچنین، رساله‌ای در منطق به نام دانشنامه علائی یا الرسالة‌العلائیة موجود است که غیر از منطق دانشنامه علائی ابن‌سینا است. با توجه به بررسی‌های انجام شده این رساله همان تبصره عمر بن‌ سهلان ساوی{{یادداشت|تبصره رساله‌ای فارسی در علم منطق از ابن‌سهلان ساوی است. این رساله همواره مورد توجه دانشوران بوده و از کتاب‌های درسی به‌شمار می‌رفته است. این رساله در سال ۱۳۳۷ش به‌کوشش محمدتقی دانش‌پژوه به چاپ رسیده است. (موحد، «ابن‌سهلان»، ص۷۲۷).}} است.<ref>ابوعلی سینا، الهیات دانشنامه علائی، ۱۳۸۳ش، مقدمه مصحح، ص ز- یه. </ref> از نظر معین بعید نیست که ابن‌سهلان رساله منطق خود را به تقلید از ابن‌سینا چنین نامیده باشد. کاری که بعداً موجب خلط آن با دانشنامه علائی ابن‌سینا شده است.<ref>ابوعلی سینا، الهیات دانشنامه علائی، ۱۳۸۳ش، مقدمه مصحح، ص یه.</ref>

برخی نسخه‌شناسان معتقدند که، با توجه به تعداد نسبتاً زیاد نسخه‌های دستنویس دانشنامه علائی، گمان می‌رود که این كتاب مدتی درس‌نامه بوده و کسانی كه به زبان عربی آشنایی نداشتند از روی آن فلسفه می‌آموختند.<ref>فنا، «دانشنامه علائی»، ص۲۰۳-۲۰۴.</ref>

هر سه بخش آن به كوشش سید محمد مشكوة و [[محمد معین]] در ۱۳۳۰ش و ۱۳۳۱ش در [[تهران]] به چاپ رسید بار دیگر این سه بخش از روی چاپ معین و مشكوة در ۱۳۸۳ش در همدان افست و منتشر شد.<ref>فنا، «دانشنامه علائی»، ص۲۰۳-۲۰۴.</ref> بخش ریاضی دانشنامه علائی را نیز مسعود مختاری زیر نظر محمد باقری در ۱۳۷۴ش به عنوان پایان نامه كارشناسی ارشد در دانشگاه صنعتی شریف تصحیح كرده است.<ref>فنا، «دانشنامه علائی»، ص۲۰۳-۲۰۴.</ref>

* ترجمه به روسی؛ بوگودینوف دانشنامه را به روسی ترجمه و در ۱۹۷۳م در شهر دوشنبه پایتخت [[تاجیکستان]] چاپ و منتشر كرد.<ref>فنا، «دانشنامه علائی»، ص۲۰۳-۲۰۴.</ref>

* بینش، تقی، «ابن سینا: موسیقی»، در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج۴، تهران، نشر مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۰ش.