پرش به محتوا

غیبت صغرا: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۷ فوریهٔ ۲۰۱۶
جز
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:


== آغاز غیبت صغرا ==
== آغاز غیبت صغرا ==
امام یازدهم شیعیان، [[امام عسکری(ع)]]، مدت شش‌ ساله [[امامت]] خود را در خفا و [[تقیه]] می‌‏زیست؛ زیرا خلیفه وقت، [[معتمد عباسی]]، ارتباطات امام(ع) را محدود کرده بود و از طریق جاسوسان خود، آن حضرت را به‌شدت زیر نظر داشت. از این رو، بیشتر شیعیان از تماس با امام محروم بودند و تنها برگزیدگانی از شیعیان می‌‏توانستند شخصا با او در تماس باشند. <ref>ابن شهر آشوب، مناقب، ج۳، ص۵۳۳</ref> [[امام عسکری]](ع) سرانجام در سال ۲۶۰ق/ ۸۷۴م به [[شهادت]] رسید. <ref>طبری، دلائل الامامه، ص۲۲۳، </ref>
علمای شیعه درباره زمان پایان غیبت صغرا اختلاف نظر ندارند، ولی در اینکه غیبت صغرا از چه زمانی آغاز شده، میان آنان اختلاف وجود دارد. برخی معتقدند این غیبت با تولد امام زمان شروع شده و برخی دیگر بر این عقیده‌اند که آغاز آن از روز شهادت امام حسن عسگری بوده است.


از نظرگاه [[امامیه]] مجموعه [[ائمه(ع)]] با [[امام دوازدهم]] خاتمه می‏‌یابد. بنابر منابع کهن امامیه، امام عسکری(ع) [[امام مهدی (عج)|فرزند خویش]] را به صورت علنی به امامت بعد از خود منصوب نکرد؛<ref>نوبختی، فرق الشیعه، ص۷۹ و قمی، مقالات، ص۱۰۲.</ref> بلکه به اشاره و تنها به برخی خواص او را معرفی کرد.<ref>نک: کلینی، ج1، ص28 و 29.</ref> از سوی دیگر، شیعیان امام(ع)از ستم [[عباسیان]] به ستوه آمده بودند. خلیفه معتمد در جستجوی فرزند امام عسکری(ع) بود و می‏‌کوشید تا او را بیابد و دستگیر کند. باورهای شیعیان درباره [[امام مهدی]] در سطح جامعه مشهور و مطرح بود؛ از جمله آنکه آنان در انتظار قیام اویند. از این رو، امام عسکری(ع) فرزند خویش را پنهان می‌ساخت و تنها برخی از خواص توانستند فرزند امام را ببینند. <ref> کلینی، ج1، ص330 - 333؛ الارشاد، ص۹۰- ۳۸۹ و کمال، ج۱، ص۱۰۱</ref>
[[شیخ مفید]] (م 413 ه.ق) در کتاب [[الارشاد]]، نظریه اول را پذیرفته و می‌گوید:
:::غیبت کوتاه‌تر آن حضرت از زمان تولد ایشان شروع شده و تا زمانی که رابطه شیعیان با ایشان از طریق نمایندگان و واسطه‌ها نیز قطع می‌شود، ادامه می‌یابد. غیبت طولانی‌تر نیزاز زمان پایان غیبت اول تا روزی که حضرتش قیام خود را با شمشیر آغاز کند، به درازا خواهد کشید.<ref>الإرشاد، ج2، ص 340.</ref>


در منابع روایی امامیه نام و گواهی بسیاری از شیعیان که فرزند امام عسکری(ع) را به چشم خود دیده‌اند، ثبت و ضبط شده‌است. بنابر روایتی منسوب به [[محمد بن عثمان]]، [[سفیر دوم]] امام دوازدهم،امام عسکری(ع) چهل نفر از پیروان مورد اعتماد خود را گرد هم آورد و فرزندش را به آنها نشان داد. <ref>صدوق، کمال الدین، ص۴۳۵، کلینی، الکافی، ج۱، ص۱- ۳۳۰، طوسی، الغیبه، ص۱۴۸ و ۱۵۲.</ref>
[[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] (م548 ه.ق) نیز در کتاب [[اعلام الوری]] همین قول را پذیرفته و مدّت غیبت صغرا را هفتاد و چهار سال ذکر کرده است؛<ref>فضل بن حسن طبرسی، إعلام الوری بإعلام الهدی، ج2 ، ص259.</ref>


پس از شهادت امام عسکری در سال ۲۶۰قفرزندش [[امام مهدی (عج)]] بر پیکرش نماز گزارد و از آن روز غیبت صغرا آغاز شد و تا سال ۳۲۹ق. ادامه یافت. برخی منابع این دوره را «‌غیبت صغیره‌» <ref>نوبختی، فرق الشیعه، ص۹- ۸۸</ref>و برخی دیگر «‌غیبت صغری‌» <ref> قمی، مقالات، ص۱۰۳</ref> خوانده‌اند.
برخی دیگر از [[فقیه|فقیهان]] و [[حدیث|محدّثان]] بزرگ شیعه و همچنین بسیاری از تاریخ نگاران نیز، آغاز غیبت صغرا را از زمان تولّد حضرت مهدی(ع) محاسبه کرده‌اند.
 
ولی گروهی دیگر، ابتدای غیبت صغرا را [[سال ۲۶۰ قمری]] یعنی سال وفات امام حسن عسکری(ع) گرفته‌اند که بدین ترتیب، مدّت غیبت صغرا نزدیک به ۶۹ سال خواهد بود.
 
نویسنده کتاب [[تاریخ الغیبة الصغری]]، در کتاب خود تلاش کرده است با ذکر دلایلی، با ردّ قولی که مبدأ غیبت صغرا را تولّد امام زمان می‌داند، ثابت کند که ابتدای غیبت صغرا، از زمان وفات امام حسن عسکری بوده است. به طور خلاصه وی معتقد است:
 
تعیین [[نواب اربعه]] به عنوان واسطه میان امام زمان و شیعیان، پس از وفات امام حسن عسکری صورت می‌گیرد و از طرف دیگر، وجه تمایز اصلی زمان غیبت صغرا و غیبت کبرا، وجود همین نواب و واسطه‌های ارتباطی است که تنها در زمان غیبت صغرا، عهده دار ابلاغ پیام‌های حضرت بوده‌اند و پس از آن، ارتباط حضرت با مردم به کلی قطع می‌شود. از این رو، باید بگوییم که غیبت صغرا در اصل از زمان وفات امام حسن عسکری و تعیین اولین نایب خاص آغاز می شود.<ref>سیّد محمّد صدر، تاریخ الغیبة الصغری، ص 341 به بعد.</ref>


== مهمترین علت غیبت صغرا ==
== مهمترین علت غیبت صغرا ==
confirmed، protected، templateeditor
۱۸۹

ویرایش