پرش به محتوا

عبیدالله بن علی حلبی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۲: خط ۲۲:
| آثار              = [[الجامع]]، [[المسائل]]
| آثار              = [[الجامع]]، [[المسائل]]
}}
}}
'''عبیدالله بن علی حلبی''' راوی، [[حدیث|محدّث]] و [[فقیه]] نامدار [[شیعه|شیعی]] در [[قرن دوم]] و از [[:رده:یاران امام صادق|اصحاب ]] [[امام صادق(ع)]]. بیشترین شهرت عبیدالله حلبی به سبب تألیف کتابی با عنوان [[الجامع]] یا الکتاب بوده است که به همین جهت مورد ستایش امام صادق (ع) نیز قرار گرفت.
'''عبیدالله بن علی حلبی''' راوی، [[حدیث|محدّث]] و [[فقیه]] نامدار [[شیعه|شیعی]] در [[قرن دوم]] و از [[:رده:یاران امام صادق|اصحاب]] [[امام صادق(ع)]]. بیشترین شهرت عبیدالله حلبی به سبب تألیف کتابی با عنوان [[الجامع]] یا الکتاب بوده است که به همین جهت مورد ستایش امام صادق(ع) نیز قرار گرفت.


== نسب ==
== نسب ==
جدّ ابوعلی عبیدالله حلبی ابوشُعْبه، از [[:رده:راویان حدیث|راویان حدیث]] از [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] بود. خانواده حلبی یکی از اقوام [[شیعه]] مشهور به [[ثقه|وثاقت]] و مورد استناد در [[کوفه]] بودند و به نام جدشان، به خاندان ابی شعبه شهرت داشتند.<ref>نجاشی، رجال، ص۲۳۰ ـ ۲۳۱</ref>
جدّ ابوعلی عبیدالله حلبی ابوشُعْبه، از [[:رده:راویان حدیث|راویان حدیث]] از [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] بود. خانواده حلبی یکی از اقوام [[شیعه]] مشهور به [[ثقه|وثاقت]] و مورد استناد در [[کوفه]] بودند و به نام جدشان، به خاندان ابی شعبه شهرت داشتند.<ref>نجاشی، رجال، ص۲۳۰ ۲۳۱</ref>


[[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]<ref>نجاشی، رجال، ص۲۳۰</ref> از پیوند ولاء بین این خاندان و قبیله بنی تَیم اللات بن ثعلبه سخن گفته و [[شیخ طوسی]]<ref>رجال، ص۲۳۴</ref> آنان را از موالی بنوعِجْل دانسته است.
[[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]<ref>نجاشی، رجال، ص۲۳۰</ref> از پیوند ولاء بین این خاندان و قبیله بنی تَیم اللات بن ثعلبه سخن گفته و [[شیخ طوسی]]<ref>رجال، ص۲۳۴</ref> آنان را از موالی بنوعِجْل دانسته است.
خط ۳۵: خط ۳۵:
==تالیفات==
==تالیفات==
*'''کتاب الجامع'''
*'''کتاب الجامع'''
عمده شهرت عبیدالله حلبی به سبب تألیف کتابی با عنوان الجامع یا الکتاب بوده است. گفته شده نخستین اثر [[فقه|فقهی]] در میان شیعیان بوده است.<ref>مدرسی طباطبائی، ج۱، ص۳۸۰</ref> اما به نظر می‌رسد نخستین کتاب فقهی شیعیان، کتاب [[علی بن ابی رافع]] از اصحاب [[امام علی (ع)]] باشد که حدود یک قرن قبل می‌زیسته است.
عمده شهرت عبیدالله حلبی به سبب تألیف کتابی با عنوان الجامع یا الکتاب بوده است. گفته شده نخستین اثر [[فقه|فقهی]] در میان شیعیان بوده است.<ref>مدرسی طباطبائی، ج۱، ص۳۸۰</ref> اما به نظر می‌رسد نخستین کتاب فقهی شیعیان، کتاب [[علی بن ابی رافع]] از اصحاب [[امام علی(ع)]] باشد که حدود یک قرن قبل می‌زیسته است.


به نوشته [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]<ref>نجاشی، رجال، ص۲۳۱</ref> و شیخ طوسی<ref>فهرست، ص۳۰۵</ref>، او کتاب خود را به [[امام صادق(ع)]] عرضه کرد و امام آن را ستود. این کتاب از متون رایج در میان [[امامیه]] بوده است.
به نوشته [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]<ref>نجاشی، رجال، ص۲۳۱</ref> و شیخ طوسی<ref>فهرست، ص۳۰۵</ref>، او کتاب خود را به [[امام صادق(ع)]] عرضه کرد و امام آن را ستود. این کتاب از متون رایج در میان [[امامیه]] بوده است.


[[شیخ طوسی]]<ref>فهرست، ص۳۰۵</ref> چند طریق در روایت این کتاب را ذکر و تصریح کرده است که این کتاب محلّ اعتماد علما و [[:رده:محدثان|محدّثان]] است.<ref>بهبودی، ص۲۶۱ ـ ۲۶۲</ref>
[[شیخ طوسی]]<ref>فهرست، ص۳۰۵</ref> چند طریق در روایت این کتاب را ذکر و تصریح کرده است که این کتاب محلّ اعتماد علما و [[:رده:محدثان|محدّثان]] است.<ref>بهبودی، ص۲۶۱ ۲۶۲</ref>


'''الجامع و اسماعیلیه'''
'''الجامع و اسماعیلیه'''
روایت کتاب حلبی در میان [[اسماعیلیه]] نیز متداول بوده است. گفته‌اند که دو داعی برجسته اسماعیلی، به نامهای حلوانی و سفیانی، که قبل از تشکیل حکومت [[فاطمیان]] در شمال [[آفریقا]] در آن نواحی فعالیت داشتند، کتاب حلبی را روایت کرده‌اند.<ref>ابن هیثم، کتاب المناظرات، ص۱۲۲؛ قرشی، تاریخ الخلفاء الفاطمیین بالمغرب، ص۲۱۱</ref>
روایت کتاب حلبی در میان [[اسماعیلیه]] نیز متداول بوده است. گفته‌اند که دو داعی برجسته اسماعیلی، به نامهای حلوانی و سفیانی، که قبل از تشکیل حکومت [[فاطمیان]] در شمال [[آفریقا]] در آن نواحی فعالیت داشتند، کتاب حلبی را روایت کرده‌اند.<ref>ابن هیثم، کتاب المناظرات، ص۱۲۲؛ قرشی، تاریخ الخلفاء الفاطمیین بالمغرب، ص۲۱۱</ref>


داعی اسماعیلی، ابوعبداللّه جعفربن احمدبن هیثم، این کتاب را، به نقل از افلح بن هارون عبانی (داعی، شیخ و [[فقیه]] قبیله مَلُوسَه، از قبایل طرفدار اسماعیلیه)، روایت کرده است.<ref>ابن هیثم، کتاب المناظرات، ص۱۲۱ ـ ۱۲۲</ref>
داعی اسماعیلی، ابوعبداللّه جعفربن احمدبن هیثم، این کتاب را، به نقل از افلح بن هارون عبانی (داعی، شیخ و [[فقیه]] قبیله مَلُوسَه، از قبایل طرفدار اسماعیلیه)، روایت کرده است.<ref>ابن هیثم، کتاب المناظرات، ص۱۲۱ ۱۲۲</ref>


[[قاضی نعمان]] از این کتاب در تألیف کتاب خود، الایضاح، استفاده و مطالب متعددی از آن نقل کرده است.<ref>قاضی نعمان، الایضاح، ص۴۰، ۴۶، ۴۹؛ مدرسی طباطبائی، تربت پاکان، ج۱، ص۳۸۱ </ref>
[[قاضی نعمان]] از این کتاب در تألیف کتاب خود، الایضاح، استفاده و مطالب متعددی از آن نقل کرده است.<ref>قاضی نعمان، الایضاح، ص۴۰، ۴۶، ۴۹؛ مدرسی طباطبائی، تربت پاکان، ج۱، ص۳۸۱ </ref>
خط ۵۱: خط ۵۱:
[[ابن شهر آشوب]]<ref>ابن شهر آشوب، ص۱۷۹</ref> از کتابی به نام المسائل، تألیف حلبی، نام برده که ظاهراً این کتاب را ندیده و اطلاعاتش براساس نقل قولهایی از آن در الایضاح [[قاضی نعمان]] بوده است.
[[ابن شهر آشوب]]<ref>ابن شهر آشوب، ص۱۷۹</ref> از کتابی به نام المسائل، تألیف حلبی، نام برده که ظاهراً این کتاب را ندیده و اطلاعاتش براساس نقل قولهایی از آن در الایضاح [[قاضی نعمان]] بوده است.


عبیدالله حلبی در کتاب المسائل، همانند دیگر آثار تألیف شده به این نام در عصر حضور [[ائمه اطهار|ائمه]]، <ref>مدرسی طباطبائی، تربت پاکان، ج۱، ص۳۴۷، ۳۸۱</ref>نخست پرسش‌های خود را از امام و در ادامه، پاسخ‌های امام را آورده است.
عبیدالله حلبی در کتاب المسائل، همانند دیگر آثار تألیف شده به این نام در عصر حضور [[ائمه اطهار|ائمه]]،<ref>مدرسی طباطبائی، تربت پاکان، ج۱، ص۳۴۷، ۳۸۱</ref>نخست پرسش‌های خود را از امام و در ادامه، پاسخ‌های امام را آورده است.


کتاب المسائل حلبی حاوی پرسش‌های او از [[امام صادق(ع)]] و پاسخ‌های حضرت به آنها بوده است.
کتاب المسائل حلبی حاوی پرسش‌های او از [[امام صادق(ع)]] و پاسخ‌های حضرت به آنها بوده است.
خط ۵۷: خط ۵۷:
[[شیخ صدوق]] از این اثر در [[من لایحضره الفقیه|کتاب مَن لایحضُرُه الفقیه]]<ref>شیخ صدوق، من لایحضر، ج۱، ص۸۳، ۹۹ و ج۲، ص۴۰، ۳۴۴ و ج۳، ص۴۰، ۴۷</ref> مطالبی نقل کرده است.
[[شیخ صدوق]] از این اثر در [[من لایحضره الفقیه|کتاب مَن لایحضُرُه الفقیه]]<ref>شیخ صدوق، من لایحضر، ج۱، ص۸۳، ۹۹ و ج۲، ص۴۰، ۳۴۴ و ج۳، ص۴۰، ۴۷</ref> مطالبی نقل کرده است.


کتاب المسائل همچنین در اختیار قاضی نعمان بوده و او نقل قول هایی از آن را در [[الایضاح]]<ref>قاضی نعمان، الایضاح، ص۳۰، ۳۶</ref>آورده است.<ref>مدرسی طباطبائی، تربت پاکان، ج۱، ص۳۸۱</ref>
کتاب المسائل همچنین در اختیار قاضی نعمان بوده و او نقل قول‌هایی از آن را در [[الایضاح]]<ref>قاضی نعمان، الایضاح، ص۳۰، ۳۶</ref>آورده است.<ref>مدرسی طباطبائی، تربت پاکان، ج۱، ص۳۸۱</ref>


==راویان از عبیدالله حلبی==
==راویان از عبیدالله حلبی==
از مشهورترین کسانی که از عبیداللّه بن علی حلبی حدیث نقل کرده‌اند، می‌توان به [[حماد بن عثمان]]<ref>کلینی، ج۵، ص۳۵۶؛ شیخ صدوق، خصال، ص۲۹۴</ref>، [[ابراهیم بن عبدالحمید]]، <ref>کلینی، ج۲، ص۱۱۴</ref> [[علی بن رئاب]]<ref>شیخ صدوق، خصال، ج۱، ص۱۲۹، ۱۵۱</ref> و [[احمد بن عائذ]]<ref>کلینی، ج۲، ص۶۳۹</ref>اشاره کرد.
از مشهورترین کسانی که از عبیداللّه بن علی حلبی حدیث نقل کرده‌اند، می‌توان به [[حماد بن عثمان]]<ref>کلینی، ج۵، ص۳۵۶؛ شیخ صدوق، خصال، ص۲۹۴</ref>، [[ابراهیم بن عبدالحمید]]،<ref>کلینی، ج۲، ص۱۱۴</ref> [[علی بن رئاب]]<ref>شیخ صدوق، خصال، ج۱، ص۱۲۹، ۱۵۱</ref> و [[احمد بن عائذ]]<ref>کلینی، ج۲، ص۶۳۹</ref>اشاره کرد.


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس2}}
{{پانویس۲}}


== منابع ==
== منابع ==
خط ۷۹: خط ۷۹:
*نجاشی، احمد، ''فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر ب رجال النجاشی''، چاپ موسی شبیری زنجانی، قم، ۱۴۰۷ق.
*نجاشی، احمد، ''فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر ب رجال النجاشی''، چاپ موسی شبیری زنجانی، قم، ۱۴۰۷ق.
{{پایان}}
{{پایان}}


==پیوند به بیرون ==
==پیوند به بیرون ==
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵

ویرایش