خزیمه بن ثابت: تفاوت میان نسخه‌ها

خزیمه در جریان بیعت با [[علی (ع)]] در سخنانی او را شایسته‌ترین برای خلافت، برترین اشخاص از جهت ایمان، داناترین نسبت به خدا، و نزدیکترین به [[رسول خدا]] معرفی کرد.<ref>یعقوبی، ج۱، ص۱۷۸ و نیز نک:ابن سعد، ج۳، ص۳۱.</ref> وی اشعاری در این باره سرود.<ref> مجلسی، ج۳۲، ص۳۴.</ref>

وی دردر [[جنگ جمل]] ([[سال ۳۶ هجری قمری|سال ۳۶]]) نقشی مهم ایفا کرد. درحالی که عمامه‌ای زرد رنگ بر سر و لباسی سفید بر تن داشت، فرماندهی هزار سوار را به عهده داشت و پرچم نیز در دست وی بود.<ref>مسعودی، ج۲، ص۳۵۹. </ref> هنگامی که امام علی(ع) از سران فتنه جمل [[زبیر بن عوام|زبیر]]، [[طلحه بن عبید الله|طلحه]]، [[عایشه]] و [[یعلی بن منیه]] گلایه کرد، خزیمه از جای برخاسته و آنها را پیمان شکن و غدار و فروتر از امیرالمؤمنین خوانده و شعری در این باره سرود.<ref>ابن اعثم کوفی، ج۲، ص۲۶۳-۲۶۴.</ref> در هنگام آغاز جنگ نیز با خواندن رجز با رشادت به نبرد پرداخت.<ref> همو، ج۲، ص۴۸۱.</ref>

در همین جنگ وقتی [[محمد حنفیه]] که پرچمدار بود در اجرای فرمان حمله علی(ع) مبنی بر آغاز نبرد، حمله مورد انتظار حضرت را انجام نداد و امام با ناراحتی پرچم را از وی گرفت<ref>مسعودی ج۱، ص۳۲۰</ref> با وساطت خزیمه پرچم به محمد برگردانده شد و حضرت، خزیمه و گروهی دیگر از [[جنگ بدر|بدریان]] را همراه وی ساخت. پس از جنگ، خزیمه در سخنانی از رشادت و جنگاوری محمد تمجید کرد.<ref>ابن ابی الحدید، ج۱، ص۲۴۲-۲۴۳.</ref> برخی از منابع ضمن تایید حضور خزیمه از جنگ نکردن یاد کرده‌اند<ref> ابن عساکر،ج۴۳، ص۴۷۱.</ref> که با گزارش‌های موثق دیگر مبنی بر شرکت فعالانه وی در نبرد همخوانی ندارد.

خزیمه در [[جنگ صفّین]] از بزرگان سپاه امام بود. وی که در آن هنگام پیری ریش سپید بود، با ایمان به حقانیت [[امام علی]]، سرسختانه با سپاهیان [[معاویه]] جنگید و از فریب کاری معاویه سستی به خود راه نداد.<ref>ذهبی، ج۲، ص۴۸۵؛ امین، ج۶، ص۳۱۹</ref> در جنگ صفّین، پس از آنکه [[عمار یاسر|عمار بن یاسر]] به [[شهادت]] رسید، خزیمةبن ثابت به چادر خویش رفت، [[غسل]] کرد و سپس به میدان جنگ آمد و چندان نبرد کرد تا به شهادت رسید.<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۲، ۲۶۳؛ طوسی، ص۵۲ـ۵۳؛ ابن عساکر، ج۱۶، ص۳۷۰</ref>

خزیمةبن ثابت از [[پیامبر اسلام|پیامبر]] روایت کرده است که، عمار بن یاسر به دست گروهی ستمکار کشته خواهد شد.<ref>ابن سعد، ج۳، ص۲۵۹؛ ابن عبدالبرّ، ج۲، ص۴۴۸؛ ابن حجر عسقلانی، تهذیب التهذیب، ص۲۷۹</ref> [[شهادت]] خزیمةبن ثابت در [[سال ۳۷ هجری قمری|سال ۳۷]]،<ref>ابن عبدالبرّ، ج۲، ص۴۴۸</ref> در مرحله‌ای از جنگ صفّین روی داد که آتش پیکار بسیار شدید شد و به «[[یوم وقعة الخمیس]]» معروف گشته است.<ref>نصربن مزاحم، ص۳۶۲ـ۳۶۳</ref> امام علی(ع) خزیمة بن ثابت را جزو شهدای [[جنگ صفین|صفّین]] و از برادران خویش یاد کرده که تا آخر بر راه حق پایدار ماندند.<ref>نهج البلاغة، خطبه ۱۸۲، ص۱۹۲</ref> بنابراین با توجه به روایات پیشین، اینکه خزیمةبن ثابت در [[جنگ جمل]] و در جنگ صفّین تا قبل از شهادت عمار، جنگ نمی‌کرده است،<ref>ابن سعد، ج۳، ص۲۵۹؛ ابن عبدالبرّ، ج۲، ص۴۴۸؛ ابن اثیر، ۱۳۸۵، ابن حجر عسقلانی، تهذیب التهذیب؛ ج۳، ص۳۲۵</ref> صحت ندارد.<ref>تستری، ج۴، ص۱۷۳</ref>

برخی راویان گفته‌اند که خزیمةبن ثابت در زمان [[عثمان]] درگذشت و آن کسی که در صفّین حضور داشت، فرد دیگری همنام او بود،<ref>طبری، ج۴، ص۴۴۷؛ ابن عساکر، ج۱۶، ص۳۷۱ـ۳۷۲</ref> اما [[شهادت]] خزیمة بن ثابت در صفّین، طبق روایات عام و خاص، متواتر است و انکار شهادت خزیمه در صفّین، در واقع تلاشی از سوی معاندان برای بیان این مطلب است که مجاهدان [[بدر]]، [[علی(ع)]] را در صفّین یاری نکرده‌اند.<ref>تستری، ج۴، ص۱۷۲</ref> به علاوه، غالب مورخان همچون [[خطیب بغدادی]] و [[ابن ابی الحدید]]، گفته‌اند ذوالشهادتین همان خزیمة بن ثابت است و با استناد به کتب انساب، در میان انصار هیچ مرد دیگری به نام خزیمة بن ثابت نبوده است، این نظر که خزیمه فردی غیر از ذوالشهادتین است، در حقیقت ناشی از تعصب‌های برخاسته از تبلیغات [[امویان]] است.<ref>ابن ابی الحدید، ج۱۰، ص۱۰۹؛ ابن حجر عسقلانی، الاصابة فی تمییز الصحابة، ج۲، ص۲۸۰؛ امین، ج۶، ص۳۱۷ـ۳۱۸</ref>