تنبیه الامة و تنزیه الملة (کتاب): تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
کتاب شامل مقدمه، پنج فصل و خاتمه است. در مقدمه مطالبی درباره حقیقت استبداد و مشروطیت، دولت، [[قانون اساسی]]، [[مجلس شورای ملی]]، [[حریت]] و [[مساوات]] آمده است. فصول پنج گانه کتاب عبارتاند از: | کتاب شامل مقدمه، پنج فصل و خاتمه است. در مقدمه مطالبی درباره حقیقت استبداد و مشروطیت، دولت، [[قانون اساسی]]، [[مجلس شورای ملی]]، [[حریت]] و [[مساوات]] آمده است. فصول پنج گانه کتاب عبارتاند از: | ||
# پژوهش در بنیان سلطنت مجعوله در دین [[اسلام]] و توضیحِ اینکه نزد همه شرایع و [[حکیم|حکما]] و عقلا سلطنت استبدادی و «دل بخواهانه» پذیرفته نیست و سلطنت فقط به اقامه «وظایف و مصالح لازمه نوعیه» محدود است.<ref>رجوع کنید به: تنبیه الامة و تنزیه الملة، ۱۳۸۲ ش، ص۳۸، ۴۱ـ۴۲، ۶۷ـ۷۳</ref> | # پژوهش در بنیان سلطنت مجعوله در دین [[اسلام]] و توضیحِ اینکه نزد همه شرایع و [[حکیم|حکما]] و عقلا سلطنت استبدادی و «دل بخواهانه» پذیرفته نیست و سلطنت فقط به اقامه «وظایف و مصالح لازمه نوعیه» محدود است.<ref>رجوع کنید به: تنبیه الامة و تنزیه الملة، ۱۳۸۲ ش، ص۳۸، ۴۱ـ۴۲، ۶۷ـ۷۳</ref> | ||
# بحث درباره اینکه در [[عصر غیبت]] چون دسترسی به صاحب مقام [[عصمت]] ممکن نیست و نایبان عام [[امام]] (فقیهان) نیز از «اقامه وظایفِ» حکومتی به دور ماندهاند، [[واجب]] است سلطنت از شکل استبدادی به صورت «تحدید استیلای جَوْری» ارجاع گردد.<ref>رجوع کنید به: تنبیه الامة و تنزیه الملة، ص۶۸ـ۶۹، ۷۳ـ۸۱</ref> | # بحث درباره اینکه در [[عصر غیبت]] چون دسترسی به صاحب مقام [[عصمت]] ممکن نیست و نایبان عام [[امام]] (فقیهان) نیز از «اقامه وظایفِ» حکومتی به دور ماندهاند، [[واجب]] است سلطنت از شکل استبدادی به صورت «تحدید استیلای جَوْری» ارجاع گردد.<ref>رجوع کنید به: تنبیه الامة و تنزیه الملة، ۱۳۸۲ ش، ص۶۸ـ۶۹، ۷۳ـ۸۱</ref> | ||
# کفایت حکومت [[مشروطه]] برای محدودساختن حاکمیت.<ref>نائینی، تنبیه الامة و تنزیه الملة، ۱۳۵۸ش، ص۸۳ ـ۹۳.</ref> | # کفایت حکومت [[مشروطه]] برای محدودساختن حاکمیت.<ref>نائینی، تنبیه الامة و تنزیه الملة، ۱۳۵۸ش، ص۸۳ ـ۹۳.</ref> | ||
# بررسی شبههها و ایرادهایی که درباره تأسیس حکومت مشروطه مطرح شده است.<ref>نائینی، تنبیه الامة و تنزیه الملة، ۱۳۵۸ش، ص۹۵ـ۱۲۱</ref> | # بررسی شبههها و ایرادهایی که درباره تأسیس حکومت مشروطه مطرح شده است.<ref>نائینی، تنبیه الامة و تنزیه الملة، ۱۳۵۸ش، ص۹۵ـ۱۲۱</ref> | ||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
==هدف کتاب== | ==هدف کتاب== | ||
هدف از نگارش این کتاب، چنانکه نائینی <ref>تنبیه الامة و تنزیه الملة، | هدف از نگارش این کتاب، چنانکه نائینی <ref>تنبیه الامة و تنزیه الملة، ۱۳۸۲ش، ص۳۸</ref> به صراحت بیان کرده، تنبیه امت به ضروریات شریعت و مبرّا کردن ساحَت دین (ملت) از [[زندقه]] و [[الحاد]] و [[بدعت]] (ظلم و استبداد) است. | ||
هدف اصلی کتاب، نفی [[استبداد]] و اقامه دلیل بر درستی حکومت مشروطه، بر اساس مکتب [[شیعه|تشیع]]، و پاسخ به اشکالات و شبهات مخالفان مشروطه است. نویسنده در سراسر کتاب، با دیدگاهی که [[اسلام]] را توجیه کننده استبداد و حاکمیت استبدادی میداند، به شدت مخالفت میکند. به عقیده او منکران و مخالفان آزادی، مساوات، شورا و قانون از قوای استبدادند، از این میان به ویژه افرادی را که در زیِّ روحانیتاند و از جهل مردم به سود خویش سوء استفاده میکنند، «شعبه استبداد دینی» در کنار «شعبه استبداد سیاسی» میداند.<ref>تنبیه الامة و تنزیه الملة، ص۵۶ ـ ۵۸، ۹۵، ۱۴۲ـ ۱۴۵، و جاهای دیگر</ref> | هدف اصلی کتاب، نفی [[استبداد]] و اقامه دلیل بر درستی حکومت مشروطه، بر اساس مکتب [[شیعه|تشیع]]، و پاسخ به اشکالات و شبهات مخالفان مشروطه است. نویسنده در سراسر کتاب، با دیدگاهی که [[اسلام]] را توجیه کننده استبداد و حاکمیت استبدادی میداند، به شدت مخالفت میکند. به عقیده او منکران و مخالفان آزادی، مساوات، شورا و قانون از قوای استبدادند، از این میان به ویژه افرادی را که در زیِّ روحانیتاند و از جهل مردم به سود خویش سوء استفاده میکنند، «شعبه استبداد دینی» در کنار «شعبه استبداد سیاسی» میداند.<ref>نائینی، تنبیه الامة و تنزیه الملة، ۱۳۵۸ش، ص۵۶ ـ ۵۸، ۹۵، ۱۴۲ـ ۱۴۵، و جاهای دیگر</ref> | ||
به عقیده مؤلف، [[استبداد دینی]] و قوای نفرین شده آن، از تمام جنبههای استبداد، برای جامعه خطرناکتر و مقابله با آن نیز مشکلتر و «در حدود امتناع است ».<ref>تنبیه الامة و تنزیه الملة، ص۱۶۱ـ۱۶۲</ref> | به عقیده مؤلف، [[استبداد دینی]] و قوای نفرین شده آن، از تمام جنبههای استبداد، برای جامعه خطرناکتر و مقابله با آن نیز مشکلتر و «در حدود امتناع است ».<ref>نائینی، تنبیه الامة و تنزیه الملة، ۱۳۵۸ش، ص۱۶۱ـ۱۶۲</ref> | ||
==اهمیت کتاب== | ==اهمیت کتاب== | ||
خط ۹۷: | خط ۹۷: | ||
{{ستون-شروع|2}} | {{ستون-شروع|2}} | ||
*تهرانى، شيخ آقا بزرگ، الذريعة إلى تصانيف الشيعة، ایران: اسماعيليان قم و كتابخانه اسلاميه تهران، ۱۴۰۸ق. | *تهرانى، شيخ آقا بزرگ، الذريعة إلى تصانيف الشيعة، ایران: اسماعيليان قم و كتابخانه اسلاميه تهران، ۱۴۰۸ق. | ||
* حرزالدین، محمد، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، قم ۱۴۰۵ق. | |||
* حمید عنایت، تفکر نوین سیاسی اسلام، ترجمة ابوطالب صارمی، تهران ۱۳۶۲ش. | |||
* فریدون آدمیت، ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران، تهران ۱۳۵۵ـ ۱۳۷۰ش. | * فریدون آدمیت، ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران، تهران ۱۳۵۵ـ ۱۳۷۰ش. | ||
* عبدالهادی حائری، تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق، تهران ۱۳۶۴ش. | * عبدالهادی حائری، تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق، تهران ۱۳۶۴ش. | ||
* عنایت، حمید، سیری در اندیشه سیاسی عرب: از حملة ناپلئون به مصر تا جنگ جهانی دوم، تهران ۱۳۵۶ش. | * عنایت، حمید، سیری در اندیشه سیاسی عرب: از حملة ناپلئون به مصر تا جنگ جهانی دوم، تهران ۱۳۵۶ش. | ||
* مطهری، مرتضی، بررسی اجمالی نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر، قم ۱۳۵۷ش. | * مطهری، مرتضی، بررسی اجمالی نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر، قم ۱۳۵۷ش. |