طبرستان

طبرستان، سرزمین‌های میان کوه‌های البرز و دریای خزر. ویژگی‌های طبیعی، دشواری راه‌های ورودی به آن و دوری از مرکز خلافت عباسی، این منطقه را به یکی از پناهگاه‌های علویان و مرکز حکومت آنها تبدیل کرد. طبرستان پس از حمله مغول به تدریج مازندران خوانده شد.

نامگذاری

به نوشته برخی از مورخین، ساکنان اولیه طبرستان، قوم تاپور یا تپور بوده و به همین مناسبت نام این منطقه تپورستان بوده و به تدریج به طبرستان تبدیل شده است. برخی دیگر معتقدند طبر در زبان محلی به معنای کوه است و طبرستان یعنی کوهستان. تاریخ‌نویسان دیگری هم نوشته‌اند که به دلیل وجود جنگل‌های انبوه و حیوانات وحشی، استفاده تبر در میان مردم فراوان بوده و به همین مناسبت منطقه خود را تبرستان یا طبرستان نامیده‌اند.

ویژگی‌های جغرافیایی

محدوده

طبرستان یا تبرستان، بخشی از سرزمین‌های میان کوه‌های البرز و دریای خزر است که تمام استان مازندران امروزی، بخش‌هایی از استان گلستان، شرق و شمال استان تهران و شمال استان سمنان را دربرمی‌گرفته است.

موانع طبیعی

کوه‌های سخت‌گذر، رودهای متعدد، جنگل‌ها و باتلاق‌های بسیار در طبرستان، موانعی جدی در برابر نفوذ از خارج به داخل آن بود. علاوه بر این، تنها دو راه، طبرستان را به خارج وصل می‌کرد که یکی از آمل تا گرگان و دیگری از آمل تا ری بود. این راه‌ها به دلیل کوهستانی بودن، برای عبور کاروان‌های تجاری و مخصوصا دسته‌های نظامی بسیار دشوار بود.

همین موانع طبیعی سبب شد تلاش‌های بسیاری از حکومت‌های بزرگ برای به زانو درآوردن اهالی طبرستان به شکست بینجامد.

پانویس‌ها

الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود

منابع