التبیان فی تفسیر القرآن (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←محتوا و ساختار: افزایش
جز (←محتوا و ساختار) |
جز (←محتوا و ساختار: افزایش) |
||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
*بررسی [[اسباب نزول|اسباب نزول آیات]] و مسائل کلامی و مباحث فقهی مرتبط با آن در جای جای کتاب به‌چشم می‌خورد به‌گونه‌ای که وجهه کلامی و فقهی تفسیر بر دیگر وجوه آن برتری محسوسی دارد. نظر به آشنایی شیخ با اختلافات فقهی میان مذاهب مختلف اسلامی، بررسی‌های فقهی او در این اثر در بسیاری از مواقع، حالت تطبیقی و مقایسه‌ای نیز به خود گرفته است. | *بررسی [[اسباب نزول|اسباب نزول آیات]] و مسائل کلامی و مباحث فقهی مرتبط با آن در جای جای کتاب به‌چشم می‌خورد به‌گونه‌ای که وجهه کلامی و فقهی تفسیر بر دیگر وجوه آن برتری محسوسی دارد. نظر به آشنایی شیخ با اختلافات فقهی میان مذاهب مختلف اسلامی، بررسی‌های فقهی او در این اثر در بسیاری از مواقع، حالت تطبیقی و مقایسه‌ای نیز به خود گرفته است. | ||
*شیخ طوسی پیش از پرداختن به تفسیر متن قرآن، دو فصل آورده است. نخست فصلی است با عنوان «در مطالبی که باید پیش از تفسیر از آنها آگاهی داشت» که شیخ در ابتدای این فصل به اختصار در رد [[تحریف قرآن]] چه تحریف به زیادت و چه تحریف به نقیصه سخن گفته است.<ref>طوسی، التبیان، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳ و ۴.</ref>فصل دوم با عنوان «نام‌های قرآن و نامگذاری سوره‌ها و آیات»، مختصری است درباره موضوعاتی مانند نام‌های قرآن و اصطلاحات و مفاهیمی مانند [[سوره]]، [[آیه]] و جز آن که آگاهی از آنها برای ورود به تفسیر قرآن کریم، مناسب می‌نماید.<ref>طوسی، التبیان، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص ۷۲۲.</ref> | *شیخ طوسی پیش از پرداختن به تفسیر متن قرآن، دو فصل آورده است. نخست فصلی است با عنوان «در مطالبی که باید پیش از تفسیر از آنها آگاهی داشت» که شیخ در ابتدای این فصل به اختصار در رد [[تحریف قرآن]] چه تحریف به زیادت و چه تحریف به نقیصه سخن گفته است.<ref>طوسی، التبیان، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳ و ۴.</ref>فصل دوم با عنوان «نام‌های قرآن و نامگذاری سوره‌ها و آیات»، مختصری است درباره موضوعاتی مانند نام‌های قرآن و اصطلاحات و مفاهیمی مانند [[سوره]]، [[آیه]] و جز آن که آگاهی از آنها برای ورود به تفسیر قرآن کریم، مناسب می‌نماید.<ref>طوسی، التبیان، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص ۷۲۲.</ref> | ||
شیخ طوسی کتابش را با تأکید بر این مطلب آغاز کرده که قرآن معجزه بزرگی بر راستی نبوت پیامبر و بلکه بزرگ ترین و مشهورترین معجزات اوست. وی هم چنین بحث درباره اعجاز را بحث تفسیری ندانسته و بحث در باره کم و زیاد شدن قرآن( و به خصوص کم شدن آیاتی از آن‌گونه که در برخی روایات شیعه و سنی آمده است) را حتی درصورت صحت روایات؛ باعث بی اعتباری قرآن موجود در دست مسلمانان ندانسته زیرا پیامبر(ص) امتش را به تمسک به کتاب خدا(قرآن) و عترتش فرمان داده است{{یادداشت|اني مُخَلِّف فيكم الثقلين، ما اِن تمسكتم بهما لن تَضِّلوا: كتابَ الله، وعترتي أهلَ بيتي، وانهما لن يفترقا حتى يردا عَلَيّ الحوض. شبیه این مضمون از قول پیامبر(ص) در روایات [[شیعه]] و[[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] فراوان وجود دارد.}} و این به معنای در دسترس بودن قرآن و عترت در هر عصر و زمان است و روشن است که امر کردن( به تمسک به کتابی که در دسترس نباشد و قدرت بر تمسک به آن نباشد) نادرست است. <ref>شیخ طوسی، تبیان، ج۱، ص۳-۴.</ref>وی درادامه افزوده اینک که اطمینان داریم که آن چه از قرآن در دست ماست به اتفاق همگان صحیح وکلام خداست پس باید که با استناد به احادیث پیامبر وامامان(ع) که گفتارشان حجت است۰ وبا پرهیز از تفسیربه رأی) به تفسیرش بپردازیم. <ref>شیخ طوسی، تبیان، ج۱، ص۴.</ref> | |||
شیخ طوسی در سوره ناس در تفاوت میان مَلِک و مالک می‌گوید: «مَلِک» به معنای تدبیر کننده است و تدبیر نسبت به موجودات با شعور است چنان‌چه گفته می‌شود «مَلِک الناس» و «مَلِک الروم» ولی «مالک» نسبت به اشیاء هم بکار می‌رود مانند: مالک الثوب. در سوره ناس منظور از «مَلِک الناس» همان تدبیر کننده امور مردم است و به معنای مالک نیست ولی در [[سوره فاتحه|سوره حمد]] هم «ملک یوم‌الدین» صحیح است که به معنای پادشاه روز جزاست و هم «مالک یوم‌الدین»صحیح است که به معنای مالک روز جزاست .پایان بخش کتاب تبیان گزارشی از تعداد سوره‌ها، سوره‌های مکی و مدنی، آیات ، کلمات، حروف و نقطه‌های قرآن است. <ref>شیخ طوسی، تبیان، ج۱۰، ص۴۳۸.</ref> | |||
== جایگاه تفسیر التبیان == | == جایگاه تفسیر التبیان == | ||