پرش به محتوا

حدیث قدسی: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۰۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۴ مهٔ ۲۰۱۴
imported>A.atashinsadaf
imported>Aghaie
خط ۵: خط ۵:
در تركیبِ وصفىِ حدیث قدسى، واژه قدسى منسوب است به قُدْس به معناى پاكى و طهارت<ref>جوهرى؛ ابن‌فارس؛ ابن‌منظور، ذیل «قدس»</ref> یا [[بركت]]<ref>ابن‌منظور، ذیل «قدس»</ref> كه وصف حدیث قرار گرفته است. درباره وجه تسمیه احادیث قدسى، چند احتمال داده‌اند كه بر اساس قوی‌ترین آنها، انتساب این احادیث به ذات مقدّس الهى موجب این نام‌گذارى شده است.<ref>كرمانى، ج 9، ص 79؛ بلوشى، ص 7؛ طحان، ص 127؛</ref>
در تركیبِ وصفىِ حدیث قدسى، واژه قدسى منسوب است به قُدْس به معناى پاكى و طهارت<ref>جوهرى؛ ابن‌فارس؛ ابن‌منظور، ذیل «قدس»</ref> یا [[بركت]]<ref>ابن‌منظور، ذیل «قدس»</ref> كه وصف حدیث قرار گرفته است. درباره وجه تسمیه احادیث قدسى، چند احتمال داده‌اند كه بر اساس قوی‌ترین آنها، انتساب این احادیث به ذات مقدّس الهى موجب این نام‌گذارى شده است.<ref>كرمانى، ج 9، ص 79؛ بلوشى، ص 7؛ طحان، ص 127؛</ref>


==نامگذاری==
==نام گذاری==


روند نام‌گذارى احادیث قدسى به این نام طبعاً امرى متأخر از تكوین چنین مفهومى است. كرمانى<ref>كرمانى، ج 9، ص 79</ref> از نخستین كسانى است كه این احادیث را به سه نام «قدسى»، «الهى» و «ربانى» خوانده است، اما بررسى بسامد كاربرد این نامها در كتابها، نشان می‌دهد كه عنوان «الهى» قدیم‌تر و پركاربردتر بوده است. عنوان كهن‌ترین مجموعه حدیثىِ مشتمل بر احادیث قدسى، [[الاحادیث الالهیة]] اثر [[ظاهر بن طاهر شحامى نیشابورى]](متوفى 533) است (اگر این نام‌گذارى از خود مؤلف باشد). [[ابن‌ عربى]] در مقدمه [[مشكاة الانوار]]<ref>مشكاةالانوار،ص 4</ref> و مكرراً در [[الفتوحات المكیة]]<ref>الفتوحات المكیة،سفر8، ص107، سفر11، ص 385، سفر 13، ص 353</ref> صفت الهى را براى این نوع احادیث به كاربرده است. [[اسماعیل بن کثیر|ابن‌ كثیر]] نیز از این عنوان استفاده كرده است.<ref>بلوشى، ص 54</ref> تعبیر حدیث قدسى هر چند دیرتر پدید آمد، اما به سرعت همه‌گیر شد و جاى عنوان الهى را تا حدى گرفت. به‌نظر [[گراهام]]،<ref>گراهام، ص57</ref> [[عبدالله بن حسن طیبى]] (متوفى 743) نخستین كسى بود كه عنوان حدیث قدسى را به كار برد، اما ظاهراً [[امیر حمیدالدین]] (متوفى 667) در این باره بر او مقدّم بوده است.<ref>تهانوى، ج 1، ص 630</ref> از دیگر كسانى كه از تعبیر حدیث قدسى در آثار خود استفاده كرده‌اند، به ترتیب، این افراد بوده‌اند: قیصرى (متوفى751) در شرح [[فصوص الحكم]]،<ref>شرح فصوص الحكم، ص372</ref> [[شهید اول]] (متوفى 786) در [[القواعد و الفوائد]]،<ref>قسم 1، ص 75، قسم 2، ص 107، 181</ref> كرمانى در شرح [[صحیح بخارى]]،<ref>كرمانى، ج 9، ص 79</ref> [[جرجانى]] (متوفى 816) در [[تعریفات]]<ref>تعریفات، ص 113</ref> و [[ابن‌ حجر عسقلانى]] (متوفى 852) در [[فتح‌ البارى]].<ref>ج 13، ص 409</ref> علما، پیش از ابداع و رواج چنین تعبیراتى، اگر چه به انحاى گوناگون از این احادیث استفاده كرده‌اند، از آنها با عنوان خاصى یاد نكرده‌اند. از این احادیث با عناوین دیگرى نیز یاد شده است، از جمله «[[الاحادیث الملائكیة]]» و«[[احادیث‌ الملائكة الكرام و الجان]]» (عناوین دو كتاب حسّونه در این موضوع).
روند نام گذاری احادیث قدسی به این نام طبعاً امری متأخر از تکوین چنین مفهومی است. کرمانی<ref>کرمانی، ج۹، ص۷۹</ref> از نخستین کسانی است که این احادیث را به سه نام «‌قدسی »، «‌الهی‌» و «‌ربانی‌» خوانده است، اما بررسی بسامد کاربرد این نام‌ها در کتاب‌ها، نشان می‌دهد که عنوان «‌الهی‌» قدیم‌تر و پرکاربردتر بوده است.  
===کهن‌ترین مجموعۀ احادیث قدسی===
عنوان کهن‌ترین مجموعه حدیثی مشتمل بر احادیث قدسی، [[الاحادیث الالهیة]] اثر [[ظاهر بن طاهر شحامی نیشابوری]] (متوفی ۵۳۳) است (اگر این نام گذاری از خود مؤلف باشد).  
 
[[ابن عربی]] در مقدمه [[مشکاة الانوار]]<ref>مشکاةالانوار، ص۴</ref> و مکرراً در [[الفتوحات المکیة]]<ref>الفتوحات المکیة، سفر۸، ص۱۰۷، سفر۱۱، ص۳۸۵، سفر ۱۳، ص۳۵۳</ref> صفت الهی را برای این نوع احادیث به کاربرده است.
===حدیث قدسی به جای الهی===
[[اسماعیل بن کثیر|ابن کثیر]] نیز از این عنوان استفاده کرده است.<ref>بلوشی، ص۵۴</ref> تعبیر حدیث قدسی هر چند دیرتر پدید آمد، اما به سرعت همه گیر شد و جای عنوان الهی را تا حدی گرفت. به نظر [[گراهام]]، <ref>گراهام، ص۵۷</ref> [[عبدالله بن حسن طیبی]] (متوفی ۷۴۳) نخستین کسی بود که عنوان حدیث قدسی را به کار برد، اما ظاهراً [[امیر حمیدالدین]] (متوفی ۶۶۷) در این باره بر او مقدّم بوده است.<ref>تهانوی، ج۱، ص۶۳۰</ref>  
 
از دیگر کسانی که از تعبیر حدیث قدسی در آثار خود استفاده کرده‌اند، به ترتیب، این افراد بوده‌اند:  
# قیصری (متوفی۷۵۱) در شرح [[فصوص الحکم]]، <ref>شرح فصوص الحکم، ص۳۷۲</ref>  
# [[شهید اول]] (متوفی ۷۸۶) در [[القواعد و الفوائد]]، <ref>قسم ۱، ص۷۵، قسم ۲، ص۱۰۷، ۱۸۱</ref>  
# کرمانی در شرح [[صحیح بخاری]]، <ref>کرمانی، ج۹، ص۷۹</ref>  
# [[جرجانی]] (متوفی ۸۱۶) در [[تعریفات]]<ref>تعریفات، ص۱۱۳</ref>
# [[ابن حجر عسقلانی]] (متوفی ۸۵۲) در [[فتح الباری]].<ref>ج ۱۳، ص۴۰۹</ref>
علما، پیش از ابداع و رواج چنین تعبیراتی، اگر چه به انحای گوناگون از این احادیث استفاده کرده‌اند، از آنها با عنوان خاصی یاد نکرده‌اند. از این احادیث با عناوین دیگری نیز یاد شده است، از جمله «‌[[الاحادیث الملائکیة]]‌» و «‌[[احادیث الملائکة الکرام و الجان]]‌» (عناوین دو کتاب حسّونه در این موضوع).


==شاخصها==
==شاخصها==
کاربر ناشناس