پرش به محتوا

رساله سیر و سلوک (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶۲: خط ۶۲:


== محتوا ==
== محتوا ==
کتاب از دو بخش کلی تشکیل شده که بخش اول خود از چهار فصل تشکیل یافته و از حقیقت سلوک، منازل عالم خلوص و عوالم قبل و بعد از عالم خلوص سخن می گوید. در بخش دوم کتاب نیز چگونگی سلوک به سوی خداوند با دو بیان گزارش شده است.<ref>بحرالعلوم، رساله سیر و سلوک، ۱۴۲۲ق، مقدمه، ص۷-۵.</ref>  
کتاب از دو بخش کلی تشکیل شده است. بخش اول خود از چهار فصل تشکیل یافته و در آن حقیقت سلوک، منازل عالم خلوص و عوالم قبل و بعد از عالم خلوص مطرح شده است. در بخش دوم کتاب نیز چگونگی سلوک به سوی خداوند به دو صورت اجمالی و تفصیلی ارائه شده است.<ref>بحرالعلوم، رساله سیر و سلوک، ۱۴۲۲ق، مقدمه، ص۷-۵.</ref>  


برای سير و سلوک و پيمودن راه قرب به سوی پروردگار، چهار عالم یا منزلگاه وجود دارد که عبارتند از: اسلام‌، ايمان‌، هجرت‌ و جهاد. براى هر يك از اين عوالم چهارگانه، سه مرحله وجو دارد كه مجموعاً دوازده مرحله مى‌شود. سالک پس از طی کردن این مراحل وارد عالم خلوص مى‌گردد. اين مراحل دوازده‌گانه شامل اسلام اصغر، ایمان اصغر، اسلام اکبر، ایمان اکبر، هجرت صغری، هجرت کبری، جهاد اکبر، پیروزی بر لشکر [[شیطان]]، اسلام اعظم، ایمان اعظم، هجرت عظمی، جهاد اعظم و عالم خلوص<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۱۳۵-۱۳۴ و بحرالعلوم، رساله سیر و سلوک، ۱۴۲۲ق، ص۱۱۰-۸۱.</ref>است.
برای سير و سلوک و پيمودن راه قرب به سوی پروردگار، چهار عالم یا منزلگاه وجود دارد که عبارتند از: اسلام‌، ايمان‌، هجرت‌ و جهاد. براى هر يك از اين عوالم چهارگانه، سه مرحله وجو دارد كه مجموعاً دوازده مرحله مى‌شود. سالک پس از طی کردن این مراحل وارد عالم خلوص مى‌گردد. اين مراحل دوازده‌گانه شامل اسلام اصغر، ایمان اصغر، اسلام اکبر، ایمان اکبر، هجرت صغری، هجرت کبری، جهاد اکبر، پیروزی بر لشکر [[شیطان]]، اسلام اعظم، ایمان اعظم، هجرت عظمی، جهاد اعظم و عالم خلوص<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۱۳۵-۱۳۴ و بحرالعلوم، رساله سیر و سلوک، ۱۴۲۲ق، ص۱۱۰-۸۱.</ref>است.
خط ۶۹: خط ۶۹:


ترک عادت‌ها، رسم‌ها و امور رایجی که برای سلوک مانع ایجاد می‌کند (توبه)، عزم، رفق و مدارا، وفا، ثبات و دوام، مراقبه، محاسبه، مؤاخذه، مسارعت، ارادت، ادب نگاهداشتن نسبت به خداوند، رسول خدا(ص) و جانشینان او(ع)، نیت، صمت (سکوت) و اقسام آن، جوع و کم خوری، خلوت، شب‌زنده‌داری، دوام طهارت، تلاش فراوان در تضرّع و خاکساری در درگاه خداوند، دوری از خواسته‌های بدن و نفس به قدر توان، کتمان سر، شیخ و استاد که به عام و خاص تقسیم می‌شود، وِرد که به قالبی و نفسی و هرکدام به اطلاقی و حصری تقسیم می‌شوند. نفی خواطر، فکر و ذکر.<ref>خاکپور و حمزئیان، «بررسی تطبیقی سیر و سلوک از منظر عزیزالدین محمد نسفی و علامه بحرالعلوم»، ص۷۰؛ بحرالعلوم، رساله سیر و سلوک، ۱۴۲۲ق، ص۲۰۲-۱۳۵.</ref>
ترک عادت‌ها، رسم‌ها و امور رایجی که برای سلوک مانع ایجاد می‌کند (توبه)، عزم، رفق و مدارا، وفا، ثبات و دوام، مراقبه، محاسبه، مؤاخذه، مسارعت، ارادت، ادب نگاهداشتن نسبت به خداوند، رسول خدا(ص) و جانشینان او(ع)، نیت، صمت (سکوت) و اقسام آن، جوع و کم خوری، خلوت، شب‌زنده‌داری، دوام طهارت، تلاش فراوان در تضرّع و خاکساری در درگاه خداوند، دوری از خواسته‌های بدن و نفس به قدر توان، کتمان سر، شیخ و استاد که به عام و خاص تقسیم می‌شود، وِرد که به قالبی و نفسی و هرکدام به اطلاقی و حصری تقسیم می‌شوند. نفی خواطر، فکر و ذکر.<ref>خاکپور و حمزئیان، «بررسی تطبیقی سیر و سلوک از منظر عزیزالدین محمد نسفی و علامه بحرالعلوم»، ص۷۰؛ بحرالعلوم، رساله سیر و سلوک، ۱۴۲۲ق، ص۲۰۲-۱۳۵.</ref>


== چاپ و نشر ==
== چاپ و نشر ==
۴۸۳

ویرایش