Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵
ویرایش
شیخ حر عاملی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
خاندان «آل حر»، به تصریح خود شیخ حر عاملی و دیگران، از اهل علم و معرفت و علاقه‌مند به خاندان [[پیامبر اکرم]](ص) بوده و فقها و دانشمندان بزرگی را پرورش داده‌اند. | خاندان «آل حر»، به تصریح خود شیخ حر عاملی و دیگران، از اهل علم و معرفت و علاقه‌مند به خاندان [[پیامبر اکرم]](ص) بوده و فقها و دانشمندان بزرگی را پرورش داده‌اند. | ||
حسن بن علی پدر شیخ حر عاملی، شخصیتی فاضل، دانشمند، ادیب، فقیه و آگاه به فنون عربی و مورد مراجعه عموم مردم بود.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۵، ص۲۱۲.</ref> مادرش نیز دختر علامه شیخ عبدالسلام و از بانوان بافضیلت و ادیب بود.<ref>حرعاملی، اثبات الهداة، ج۱، ص۵.</ref> | حسن بن علی پدر شیخ حر عاملی، شخصیتی فاضل، دانشمند، ادیب، فقیه و آگاه به فنون عربی و مورد مراجعه عموم مردم بود.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۵، ص۲۱۲.</ref> مادرش نیز دختر علامه شیخ عبدالسلام و از بانوان بافضیلت و ادیب بود.<ref>حرعاملی، اثبات الهداة، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۵.</ref> | ||
عمویش شیخ محمد بن علی بن محمد حر عاملی نویسنده کتاب الرحلة، و دارای حواشی و تعلیقات و رساله‌ها و دیوان شعر بزرگی است.<ref>افندی، ریاض العلماء، ج۵، ص۱۳۶.</ref> | عمویش شیخ محمد بن علی بن محمد حر عاملی نویسنده کتاب الرحلة، و دارای حواشی و تعلیقات و رساله‌ها و دیوان شعر بزرگی است.<ref>افندی، ریاض العلماء، ج۵، ص۱۳۶.</ref> | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
شیخ حر هنگامی که چهل ساله بود، در سال ۱۰۷۳ق برای [[زیارت]] [[عتبات عالیات]] از [[جبل عامل]] به [[عراق]] رفت و از آن جا برای زیارت [[امام رضا]](ع) عازم [[مشهد]] گشت. او چون مشهد را جای مناسبی برای زندگی یافت، در آنجا ماندگار شد. | شیخ حر هنگامی که چهل ساله بود، در سال ۱۰۷۳ق برای [[زیارت]] [[عتبات عالیات]] از [[جبل عامل]] به [[عراق]] رفت و از آن جا برای زیارت [[امام رضا]](ع) عازم [[مشهد]] گشت. او چون مشهد را جای مناسبی برای زندگی یافت، در آنجا ماندگار شد. | ||
در سال ۱۰۸۷ و ۱۰۸۸ دو بار به سفر [[حج]] رفت. در سال ۱۰۸۸ هجری در آخرین سفر حج شیخ حُر عاملی، تُرک‌های تحت امر حکومت [[عثمانی]]، عده‌ای ایرانی را به جرم اهانت به [[خانه خدا]] قتل عام کردند و بی‌احترامی به خانه خدا را بهانه‌ای برای قتل عام شیعیان اهل بیت قرار دادند. در این واقعه شیخ حُر توسط سید موسی بن سلیمان، یکی از اشراف [[مکه]] و از [[سادات حسنی]] نجات یافت و از طریق [[یمن]] به [[عراق]] رفت.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعة، ج۱، مقدمه تحقیق، ص۷۹.</ref> | در سال ۱۰۸۷ و ۱۰۸۸ دو بار به سفر [[حج]] رفت. در سال ۱۰۸۸ هجری در آخرین سفر حج شیخ حُر عاملی، تُرک‌های تحت امر حکومت [[عثمانی]]، عده‌ای ایرانی را به جرم اهانت به [[خانه خدا]] قتل عام کردند و بی‌احترامی به خانه خدا را بهانه‌ای برای قتل عام شیعیان اهل بیت قرار دادند. در این واقعه شیخ حُر توسط سید موسی بن سلیمان، یکی از اشراف [[مکه]] و از [[سادات حسنی]] نجات یافت و از طریق [[یمن]] به [[عراق]] رفت.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۱۴ق، ج۱، مقدمه تحقیق، ص۷۹.</ref> | ||
او در این مدت دو بار برای زیارت [[عتبات عالیات|عتبات]] به [[عراق]] رفت. در یکی از این سفرها، به [[اصفهان]] نیز رفت و در آنجا با علمای بزرگ اصفهان مانند [[علامه مجلسی]] دیدار کرد. در این دیدار، وی به علامه مجلسی [[اجازه روایت]] داد و علامه نیز متقابلاً به شیخ حُر اجازهٔ روایت داد. در همین سفر، علمای اصفهان دیداری نیز از دربار [[شاه سلیمان صفوی|شاه سلیمان صفوی]] برای او ترتیب دادند.<ref>کتاب شناخت سیره معصومان، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور.</ref> شاه سلیمان صفوی، منصب قاضی‌القضاتی و [[شیخ الاسلام|شیخ‌الاسلامی]] [[خراسان]] را بدو سپرد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰۷، ص۱۰۷ - ۱۱۱.</ref> <ref> <refحر عاملی، اثبات الهداة، ج۱، ص۲۱.</ref> <ref>امل الآمل، ج۱، ص۴۷ - ۵۱.</ref> | او در این مدت دو بار برای زیارت [[عتبات عالیات|عتبات]] به [[عراق]] رفت. در یکی از این سفرها، به [[اصفهان]] نیز رفت و در آنجا با علمای بزرگ اصفهان مانند [[علامه مجلسی]] دیدار کرد. در این دیدار، وی به علامه مجلسی [[اجازه روایت]] داد و علامه نیز متقابلاً به شیخ حُر اجازهٔ روایت داد. در همین سفر، علمای اصفهان دیداری نیز از دربار [[شاه سلیمان صفوی|شاه سلیمان صفوی]] برای او ترتیب دادند.<ref>کتاب شناخت سیره معصومان، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور.</ref> شاه سلیمان صفوی، منصب قاضی‌القضاتی و [[شیخ الاسلام|شیخ‌الاسلامی]] [[خراسان]] را بدو سپرد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۰۷، ص۱۰۷ - ۱۱۱.</ref> <ref> <refحر عاملی، اثبات الهداة، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۲۱.</ref> <ref>حر عاملی، امل الآمل، ج۱، ص۴۷ - ۵۱.</ref> | ||
=== وفات === | === وفات === | ||
شیخ حر عاملی در [[۲۱ رمضان]] ۱۱۰۴ق در سن ۷۱ سالگی در [[مشهد]] درگذشت و در ایوان یکی از حجره‌های [[حرم امام رضا]](ع) (این حجره اکنون در صحن انقلاب قرار دارد) به خاک سپرده شد.<ref>حرعاملی، اثبات الهداة، ج۱، ص۲۱.</ref> | شیخ حر عاملی در [[۲۱ رمضان]] ۱۱۰۴ق در سن ۷۱ سالگی در [[مشهد]] درگذشت و در ایوان یکی از حجره‌های [[حرم امام رضا]](ع) (این حجره اکنون در صحن انقلاب قرار دارد) به خاک سپرده شد.<ref>حرعاملی، اثبات الهداة، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۲۱.</ref> | ||
== اساتید == | == اساتید == | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
# [[آقا حسین خوانساری]]. | # [[آقا حسین خوانساری]]. | ||
# [[سید هاشم توبلی بحرانی]]. | # [[سید هاشم توبلی بحرانی]]. | ||
# [[مولی محمد کاشی]].<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰۷، ص۱۰۴ - ۱۰۹.</ref> | # [[مولی محمد کاشی]].<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۰۷، ص۱۰۴ - ۱۰۹.</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== گرایش به اخباریگری == | == گرایش به اخباریگری == | ||
شیخ حر عاملی عالمی [[اخباری]] است که معتقد به صحت تمام احادیث کتب اربعه است و برای اثبات این ادعا، در بخش پایانی کتاب [[وسائل الشیعه]] بیش از بیست دلیل ذکر کرده است.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ج۲۰، ص۹۶-۱۰۴.</ref> وی هم‌چنین معقتد است که نمی‌توان به ظن عمل نمود چون امکان دست‌یابی به علم در مورد احکام شرعی وجود دارد.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ج۲۰، ص۱۰۵-۱۱۲.</ref> | شیخ حر عاملی عالمی [[اخباری]] است که معتقد به صحت تمام احادیث کتب اربعه است و برای اثبات این ادعا، در بخش پایانی کتاب [[وسائل الشیعه]] بیش از بیست دلیل ذکر کرده است.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ج۲۰، ص۹۶-۱۰۴.</ref> وی هم‌چنین معقتد است که نمی‌توان به ظن عمل نمود چون امکان دست‌یابی به علم در مورد احکام شرعی وجود دارد.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۲۰، ص۱۰۵-۱۱۲.</ref> | ||
حضور وی در درس علمای مشهور اخباری سبب شد که وی نیز تحت تأثیر فضای غالب عصر صفویه قرار گرفته و مسلک اخباریگری را بپذیرد و از مروجان بزرگ و در عین حال معتدل و میانه‌روی آن شود. حر عاملی با پرهیز از هر‌گونه بحث و جدل بر ضد اصولیون و مجتهدان، به‌شدت از اخباریگری هواخواهی نموده و آن را تقویت می‌کرد. وی در شمار نخستین کسانی است که کوشید تفاوت‌های اخباریان و اجتهادیان را برشمرد و نشان دهد تفاوت این دو مکتب تنها در الفاظ نیست. وی بر همه ابزارهای عقلی استنباط احکام تاخت.<ref>فراهانی، منفرد، مهاجرت علمای شیعه از جبل عامل به ایران، ص۱۶۴.</ref> یکی از مهم‌ترین کتبی که بیانگر اعتقاد و آرای شیخ حر است؛ کتاب «فوائد الطوسیه» نام دارد. شیخ در ابتدای کتاب، انگیزه خود از تالیف کتاب را زدودن ابهام از چهره برخی احادیث، رفع احادیث شبهه‌ناک و نیز برخی مغالطات وارده ذکر می‌نماید؛ وی در این کتاب در دفاع از مسلک اخباریگری تلاش می‌کند.<ref>مدیر شانه‌چی، علم الحدیث، ص۸۸ و ۸۷.</ref> | حضور وی در درس علمای مشهور اخباری سبب شد که وی نیز تحت تأثیر فضای غالب عصر صفویه قرار گرفته و مسلک اخباریگری را بپذیرد و از مروجان بزرگ و در عین حال معتدل و میانه‌روی آن شود. حر عاملی با پرهیز از هر‌گونه بحث و جدل بر ضد اصولیون و مجتهدان، به‌شدت از اخباریگری هواخواهی نموده و آن را تقویت می‌کرد. وی در شمار نخستین کسانی است که کوشید تفاوت‌های اخباریان و اجتهادیان را برشمرد و نشان دهد تفاوت این دو مکتب تنها در الفاظ نیست. وی بر همه ابزارهای عقلی استنباط احکام تاخت.<ref>فراهانی، منفرد، مهاجرت علمای شیعه از جبل عامل به ایران، ص۱۶۴.</ref> یکی از مهم‌ترین کتبی که بیانگر اعتقاد و آرای شیخ حر است؛ کتاب «فوائد الطوسیه» نام دارد. شیخ در ابتدای کتاب، انگیزه خود از تالیف کتاب را زدودن ابهام از چهره برخی احادیث، رفع احادیث شبهه‌ناک و نیز برخی مغالطات وارده ذکر می‌نماید؛ وی در این کتاب در دفاع از مسلک اخباریگری تلاش می‌کند.<ref>مدیر شانه‌چی، علم الحدیث، ص۸۸ و ۸۷.</ref> | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
# مولی [[محمدتقی بن عبد الوهاب استرآبادی]] مشهدی. | # مولی [[محمدتقی بن عبد الوهاب استرآبادی]] مشهدی. | ||
# مولی [[محمدتقی دهخوارقانی قزوینی]]. | # مولی [[محمدتقی دهخوارقانی قزوینی]]. | ||
# سید [[محمد بن احمد حسینی گیلانی]].<ref>حرعاملی، اثبات الهداة، ج۱، ص، ۱۰ - ۱۲.</ref> | # سید [[محمد بن احمد حسینی گیلانی]].<ref>حرعاملی، اثبات الهداة، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص، ۱۰ - ۱۲.</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
[[پرونده:کتاب اثبات الهداة.jpg|بندانگشتی|کتاب [[اثبات الهداة]]]] | [[پرونده:کتاب اثبات الهداة.jpg|بندانگشتی|کتاب [[اثبات الهداة]]]] | ||
| خط ۱۲۲: | خط ۱۲۲: | ||
# «مقتل الإمام الحسین علیه‌السلام» | # «مقتل الإمام الحسین علیه‌السلام» | ||
# [[کشف التعمیة فی حکم التسمیة (کتاب)|کشف التعمیة فی حکم التسمیة]] | # [[کشف التعمیة فی حکم التسمیة (کتاب)|کشف التعمیة فی حکم التسمیة]] | ||
# «حاشیه‌هایی بر [[کتب اربعه]]» و...<ref>حرعاملی، امل الآمل، ج۱، ص۲۷ - ۳۳.</ref> <ref>حرعاملی، اثبات الهداه، ج۱، ص۱۲ - ۱۷.</ref> | # «حاشیه‌هایی بر [[کتب اربعه]]» و...<ref>حرعاملی، امل الآمل، ج۱، ص۲۷ - ۳۳.</ref> <ref>حرعاملی، اثبات الهداه، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۲ - ۱۷.</ref> | ||
== اشعار == | == اشعار == | ||
| خط ۱۴۳: | خط ۱۴۳: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
::یعنی: «اگر یاد دوستان لذت بخش است برای من مدح اهل بیت شیرینتر و لذتبخشتر است.»<ref>حرعاملی، وسائل الشیعة، مقدمه تحقیق، ص۸۴.</ref> | ::یعنی: «اگر یاد دوستان لذت بخش است برای من مدح اهل بیت شیرینتر و لذتبخشتر است.»<ref>حرعاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۱۴ق، مقدمه تحقیق، ص۸۴.</ref> | ||
| خط ۱۵۰: | خط ۱۵۰: | ||
[[سید علی خان مدنی]] درباره وی می‌گوید: | [[سید علی خان مدنی]] درباره وی می‌گوید: | ||
::''شیخ محمد بن حسن بن علی بن محمد حر شامی عاملی، شخصیتی برجسته و دارای مقام و منزلتی علمی است که سخن، در معرفی آن ناتوان است. فوائد ارزشمند نوشته هایش تمام جهان را فراگرفته و همچون ابر بارانی تمام سرزمین‌ها را از قطرات حیات بخش بارانش سیراب ساخته است. تألیفات او بر پیشانی روزگار همچون مروارید می‌درخشد و کلماتش در میان سطرها همچون گوهرهایی گران بها و کنار هم چیده شده است''.<ref>مدنی، سلافة العصر، ص۳۵۹.</ref> | ::''شیخ محمد بن حسن بن علی بن محمد حر شامی عاملی، شخصیتی برجسته و دارای مقام و منزلتی علمی است که سخن، در معرفی آن ناتوان است. فوائد ارزشمند نوشته هایش تمام جهان را فراگرفته و همچون ابر بارانی تمام سرزمین‌ها را از قطرات حیات بخش بارانش سیراب ساخته است. تألیفات او بر پیشانی روزگار همچون مروارید می‌درخشد و کلماتش در میان سطرها همچون گوهرهایی گران بها و کنار هم چیده شده است''.<ref>مدنی، سلافة العصر، ۱۳۸۳ش، ص۳۵۹.</ref> | ||
[[محمد بن علی اردبیلی]] با عبارات عظیم و والایی، شیخ حر را این گونه می‌ستاید که فضائل و مناقبش قابل شمارش نیست.<ref>اردبیلی، جامع الرواة، ص۹۰.</ref> | [[محمد بن علی اردبیلی]] با عبارات عظیم و والایی، شیخ حر را این گونه می‌ستاید که فضائل و مناقبش قابل شمارش نیست.<ref>اردبیلی، جامع الرواة، ص۹۰.</ref> | ||
| خط ۱۵۸: | خط ۱۵۸: | ||
[[علامه امینی]] در [[الغدیر]] درباره وی می‌گوید: | [[علامه امینی]] در [[الغدیر]] درباره وی می‌گوید: | ||
::''او مرواریدی بر تاج زمان و نقطه‌ای درخشان بر پیشانی فضیلت است. هرگاه در پی شناخت ایشان برآیی ایشان را آگاه به هر فنی خواهی یافت. جملات مدح و ستایش در معرفی او ناتوان‌اند. گویا او تندیس علم و دانش و ادب و تجسم فضل و کمال است. از آثار او نگارش [[حدیث|احادیث]] ائمه [[اهل بیت]] علیهم السّلام در اثبات [[امامت]] و نشر فضایل و جمع آوری احکام و حکمت‌ها و مدح و ستایش آنان است و تألیفات ارزشمندش یاد او را جاودان ساخته است''.<ref>امینی، الغدیر، ج۱۱، ص۳۳۶.</ref> | ::''او مرواریدی بر تاج زمان و نقطه‌ای درخشان بر پیشانی فضیلت است. هرگاه در پی شناخت ایشان برآیی ایشان را آگاه به هر فنی خواهی یافت. جملات مدح و ستایش در معرفی او ناتوان‌اند. گویا او تندیس علم و دانش و ادب و تجسم فضل و کمال است. از آثار او نگارش [[حدیث|احادیث]] ائمه [[اهل بیت]] علیهم السّلام در اثبات [[امامت]] و نشر فضایل و جمع آوری احکام و حکمت‌ها و مدح و ستایش آنان است و تألیفات ارزشمندش یاد او را جاودان ساخته است''.<ref>امینی، الغدیر، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۳۳۶.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۱۶۹: | خط ۱۶۹: | ||
*حر عاملی، محمد بن حسن، اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، بیروت، موسسة الاعلمی، ۱۴۲۵ق. | *حر عاملی، محمد بن حسن، اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، بیروت، موسسة الاعلمی، ۱۴۲۵ق. | ||
*حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، آل البیت، ۱۴۱۴ق. | *حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، آل البیت، ۱۴۱۴ق. | ||
*مدنی، سید علیخان، سلافة العصر، تهران، مرتضوی، | *مدنی، سید علیخان، سلافة العصر، تهران، مرتضوی، ۱۳۸۳ش. | ||
*افندی، عبدالله بن عیسی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، قم، مطبعة الخیام، بی‌تا. | *افندی، عبدالله بن عیسی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، قم، مطبعة الخیام، بی‌تا. | ||
*اردبیلی، محمد علی، جامع الرواة، مکتبة المحمدی. | *اردبیلی، محمد علی، جامع الرواة، مکتبة المحمدی. | ||
*قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، تهران، مکتبة الصدر. | *قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، تهران، مکتبة الصدر. | ||
*قمی، شیخ عباس، الفواید الرضویه فی احوال علماء المذهب الجعفریه، قم، بوستان کتاب، | *قمی، شیخ عباس، الفواید الرضویه فی احوال علماء المذهب الجعفریه، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۳ش. | ||
*مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق. | *مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق. | ||
*امینی، عبدالحسین، الغدیر، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۳۹۷ق. | *امینی، عبدالحسین، الغدیر، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۳۹۷ق. | ||