نظامی گنجوی: تفاوت میان نسخه‌ها
←مذهب
(←مذهب) |
|||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
در مقابل، [[سید نورالله حسینی شوشتری|قاضی نورالله شوشتری]] در [[احقاق الحق و ازهاق الباطل (کتاب)|کتاب احقاق الحق]]، نظامی گنجوی را از [[اشاعره]]، یکی از مکتب‌های کلامی [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]، شمرده است.<ref>شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۷۵.</ref> نظامی اشعاری در نکوهش [[ابوطالب]] پدر امام علی(ع) سروده،{{یادداشت|مانند بیت «گهی با چنان گوهر خانه‌خیز/ چو بوطالبی را کنی سنگریز» (نظامی، شرفنامه، ۱۳۳۵ش، ص۶.) و بیت «ز آتش دوزخ که چنان غالب است/ بوی نبی شحنه بوطالب است» (نظامی، مخزن الاسرار، ۱۳۱۳ش، ص۱۰۸).}} که برخی با استدلال به آنها، احتمال شیعه بودن و [[تقیه]] او را رد کرده‌اند.<ref>شهابی، شاعر داستانسرا، چاپ کیهان، ص۵۱.</ref> | در مقابل، [[سید نورالله حسینی شوشتری|قاضی نورالله شوشتری]] در [[احقاق الحق و ازهاق الباطل (کتاب)|کتاب احقاق الحق]]، نظامی گنجوی را از [[اشاعره]]، یکی از مکتب‌های کلامی [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]، شمرده است.<ref>شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۷۵.</ref> نظامی اشعاری در نکوهش [[ابوطالب]] پدر امام علی(ع) سروده،{{یادداشت|مانند بیت «گهی با چنان گوهر خانه‌خیز/ چو بوطالبی را کنی سنگریز» (نظامی، شرفنامه، ۱۳۳۵ش، ص۶.) و بیت «ز آتش دوزخ که چنان غالب است/ بوی نبی شحنه بوطالب است» (نظامی، مخزن الاسرار، ۱۳۱۳ش، ص۱۰۸).}} که برخی با استدلال به آنها، احتمال شیعه بودن و [[تقیه]] او را رد کرده‌اند.<ref>شهابی، شاعر داستانسرا، چاپ کیهان، ص۵۱.</ref> | ||
گنجوی در یکی از سروده‌های خود به حقانیت «چهار یار» [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] گواهی داده است که برخی پژوهشگران آن را به‌معنای قبول خلافت [[خلفای راشدین]] دانسته‌اند.<ref>خاتمی، «دیدگاه‌های کلامی نظامی گنجوی»، ص۱۰.</ref> وحید دستگردی پیشگام نظامی‌شناسی در ایران نیز شیعه بودنِ نظامی را ثابت ندانسته است؛ البته او بر اساس اشعار نظامی،{{یادداشت|برای نمونه این ابیات: به مهر علی گرچه محکم پیم/ ز عشق عمر نیز خالی نیم/ همیدون در این چشم روشن‌دماغ/ ابوبکر شمع است و عثمان چراغ (نظامی، شرفنامه، ۱۳۳۵ش، ص۳۵.)}} معتقد است که وی مقام علم و فضل امام علی(ع) را بیشتر از [[خلفای سه‌گانه]] می‌دانست.<ref>وحید دستگردی، «حکیم نظامی گنجوی»، ص۱۴۵.</ref> | گنجوی در یکی از سروده‌های خود به حقانیت «چهار یار» [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] گواهی داده است{{یادداشت|{{شعر}}{{ب| نویسم خطی زین نیایشگری| | ||
مسجل به امضای پیغمبری}} | |||
{{ب |گواهی درو از که؟ از چار یار| | |||
که صد آفرین باد بر هر چهار}}{{پایان شعر}}https://ganjoor.net/nezami/5ganj/sharafname/sh2 نظامی » خمسه » اسکندرنامه - بخش اول: شرفنامه » }}که برخی پژوهشگران آن را به‌معنای قبول خلافت [[خلفای راشدین]] دانسته‌اند.<ref>خاتمی، «دیدگاه‌های کلامی نظامی گنجوی»، ص۱۰.</ref> وحید دستگردی پیشگام نظامی‌شناسی در ایران نیز شیعه بودنِ نظامی را ثابت ندانسته است؛ البته او بر اساس اشعار نظامی،{{یادداشت|برای نمونه این ابیات: به مهر علی گرچه محکم پیم/ ز عشق عمر نیز خالی نیم/ همیدون در این چشم روشن‌دماغ/ ابوبکر شمع است و عثمان چراغ (نظامی، شرفنامه، ۱۳۳۵ش، ص۳۵.)}} معتقد است که وی مقام علم و فضل امام علی(ع) را بیشتر از [[خلفای سه‌گانه]] می‌دانست.<ref>وحید دستگردی، «حکیم نظامی گنجوی»، ص۱۴۵.</ref> | |||
نظامی را متمایل به [[تصوف]] دانسته‌اند<ref>شهابی، شاعر داستانسرا، کیهان، ص۴۷.</ref> و دولتشاه سمرقندی، تراجم‌نگار، او را مرید اخی فَرَج زنجانیِ صوفی {{یادداشت|از مشایخ بزرگ صوفیه و مرید احمد بن محمد بن فضل معروف به شیخ ابوالعباس نهاوندى است و قبر او در زنجان است.}} از مشایخ بزرگ [[صوفیه]] (درگذشته ۴۵۷ق) دانسته است.<ref>سمرقندی، تذکرة الشعراء، ۱۳۸۲ش، ص۱۲۸.</ref> | نظامی را متمایل به [[تصوف]] دانسته‌اند<ref>شهابی، شاعر داستانسرا، کیهان، ص۴۷.</ref> و دولتشاه سمرقندی، تراجم‌نگار، او را مرید اخی فَرَج زنجانیِ صوفی {{یادداشت|از مشایخ بزرگ صوفیه و مرید احمد بن محمد بن فضل معروف به شیخ ابوالعباس نهاوندى است و قبر او در زنجان است.}} از مشایخ بزرگ [[صوفیه]] (درگذشته ۴۵۷ق) دانسته است.<ref>سمرقندی، تذکرة الشعراء، ۱۳۸۲ش، ص۱۲۸.</ref> | ||