تربت: تفاوت میان نسخه‌ها

قدیمترین متن در باره مُهر تربت ــ که با تعبیر «لوحٌ مِنْ طینِ القبر» از آن یاد شده ــ در توقیعی از امام عصرآمده که در سال 308 در پاسخ به سؤالات محمدبن عبداللّه بن جعفر حِمیَری صادر شده است . در این حدیث و احادیث دیگر بر استحباب ذکر گفتن با تسبیح تربت تأکید شده ( رجوع کنید به مفید، 1413 ب ، ص 150ـ 151؛ حسن طبرسی ، ص 281؛ ابن مشهدی ، ص 366ـ 368؛ حرّ عاملی ، ج 6، ص 455ـ456؛ محمدباقر مجلسی ، ج 82، ص 333، 340). شهید اول این احادیث را متواتر خوانده است (1414، ج 2، ص 26).

بنا بر حدیثی از امام صادق، تسبیح حضرت فاطمه(س) نخست از نخ پشمیِ تابیده بود که عدد تکبیرات بر آن گره زده شده بود. با شهادت حمزه بن عبدالمطلب در جنگ احد، حضرت فاطمه از تربت وی تسبیح ساختند. پس از شهادت امام حسین ساختن تسبیح تربت آن حضرت معمول شد. در حدیث دیگری از امام صادق ، تسبیح تربت حمزه با تسبیح تربت امام حسین مقایسه و تربت امام حسین برتر دانسته شده است ( رجوع کنید به مفید، 1413 ب ، همانجا). از این روایت برمی آید که دستِکم تا زمان امام صادق هنوز ساختن تسبیح از تربت حمزه مرسوم بوده است (نیز رجوع کنید به سمهودی ، ج 1، ص 116). در روایات بر ثوابِ در دست گرفتن تسبیح تربت امام حسین علیه السلام ، حتی بدون گفتن ذکر، تأکید شده است ( رجوع کنید به طوسی ، 1411، ص 735؛ همو، 1401، ج 6، ص 75ـ 76؛ احمد طبرسی ، ج 2، ص 583؛ نیز رجوع کنید به مفید، 1413 ب ، ص 152)، ولی ظاهراً استفاده از تسبیح تربت نیز همچون مهر تربت تا سال 308 (تاریخ مکاتبة حمیری ) هنوز سنّتی فراگیر نشده بوده است .