ثار الله: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
(پیوند میان ویکی و حذف از مبدا ویرایش) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ثارُ | '''ثارُ الله''' به معنای خون خدا، از القاب [[امام حسین(ع)]] است. در [[زیارت عاشورا]] به وی با این عنوان درود فرستاده شده است. تفسیرهای مختلفی از ثار الله بیان شده است؛ ازجمله آنکه [[خداوند]]، خود انتقام‌گیرنده خون امام حسین است؛ همچنین کسی که در راه خدا خونخواهی کرده است. | ||
== لقب امام حسین(ع) == | == لقب امام حسین(ع) == | ||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
== معنا== | == معنا== | ||
ثار از ثَأر گرفته شده و از معانی آن خونخواهی (طلب خون مقتول)<ref>فراهیدی، العین، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۳۶ (ماده ثار).</ref> و خون است.<ref>زبیدی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۳۸.</ref> در برخی از روایات، پس از اشاره به اینکه امام حسین «ثاراللّه فی الارض» است، خداوند منتقم خون او معرفی شده است که انسان‌ها را به خونخواهی وی دعوت می‌کند.<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۲۱۸.</ref>به گفته [[علامه مجلسی|علامه مجلسی،]] منظور از | ثار از ثَأر گرفته شده و از معانی آن خونخواهی (طلب خون مقتول)<ref>فراهیدی، العین، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۲۳۶ (ماده ثار).</ref> و خون است.<ref>زبیدی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۳۸.</ref> در برخی از روایات، پس از اشاره به اینکه امام حسین «ثاراللّه فی الارض» است، خداوند منتقم خون او معرفی شده است که انسان‌ها را به خونخواهی وی دعوت می‌کند.<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۲۱۸.</ref>به گفته [[علامه مجلسی|علامه مجلسی،]] منظور از ثارالله آن است که خودِ امام حسین در دوران [[رجعت]]، انتقام خون خود و خاندانش را خواهد گرفت.<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۱۵۱.</ref> | ||
=== احتمالات پنج‌گانه=== | === احتمالات پنج‌گانه=== | ||
[[ابوالفضل تهرانی]] در [[شفاء الصدور فی شرح زیارة العاشور (کتاب)|کتاب شِفاء الصُدور]] که در شرح [[زیارت عاشورا]] نوشته شده، برای | [[ابوالفضل تهرانی]] در [[شفاء الصدور فی شرح زیارة العاشور (کتاب)|کتاب شِفاء الصُدور]] که در شرح [[زیارت عاشورا]] نوشته شده، برای ثارالله پنج احتمال ذکر کرده است: | ||
# | # ثارالله در اصل «اهل ثارالله» بوده است. بنابراین به معنای کسی است که شایسته آن است که خداوند خونخواهی او را بکند. | ||
# کشته‌‌شده‌ای که خدا خون‌خواه او است. | # کشته‌‌شده‌ای که خدا خون‌خواه او است. | ||
# ثارالله در اصل «الثائرُ | # ثارالله در اصل «الثائرُ لِله» بوده که در آن [[تصحیف]] رخ داده است. بنابراین به معنای کسی است که در راه خدا و برای او خونخواهی کرده است. | ||
# ثارالله مانند | # ثارالله مانند عین‌الله (چشم خدا) و یدالله (دست خدا) است که از آن معنای حقیقی و ظاهری خون خدا اراده نشده بلکه مانند [[صفات خبری]] در معنای مَجازی به کار رفته است. | ||
# ثار به معنای خونِ طلب‌شده است و اضافه‌اش به | # ثار به معنای خونِ طلب‌شده است و اضافه‌اش به الله از آن جهت است که خداوند [[ولی دم|ولیّ‌دم]] حقیقی این خون است.<ref>طهرانی، شفاءالصدور، ۱۳۷۶ش، ص۱۶۳-۱۶۴.</ref> | ||
تهرانی معنای اول را به علامه مجلسی،<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۱۵۱؛ مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۱۸، ص۲۹۸.</ref> معنای دوم را به زَمخشَری مفسر اهل سنت و معنای سوم را به [[طریحی|طُرَیحی]] نویسنده [[مجمع البحرین و مطلع النیرین (کتاب)|کتاب مَجمع‌البحرین]]<ref>طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۲۳۴-۲۳۵. </ref> نسبت داده و خود معنای پنجم را پذیرفته است. برای معنای چهارم هم قائلی ذکر نکرده و آن را بعید دانسته است.<ref>طهرانی، شفاءالصدور، ص۱۶۳-۱۶۵.</ref> | تهرانی معنای اول را به علامه مجلسی،<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۱۵۱؛ مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۱۸، ص۲۹۸.</ref> معنای دوم را به زَمخشَری مفسر اهل سنت و معنای سوم را به [[طریحی|طُرَیحی]] نویسنده [[مجمع البحرین و مطلع النیرین (کتاب)|کتاب مَجمع‌البحرین]]<ref>طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۲۳۴-۲۳۵. </ref> نسبت داده و خود معنای پنجم را پذیرفته است. برای معنای چهارم هم قائلی ذکر نکرده و آن را بعید دانسته است.<ref>طهرانی، شفاءالصدور، ص۱۶۳-۱۶۵.</ref> | ||
===خوانش اجتماعی === | ===خوانش اجتماعی === | ||
[[علی شریعتی]] نظریه‌پرداز معاصر، میان | [[علی شریعتی]] نظریه‌پرداز معاصر، میان ثارالله و مفهوم ثَورَه و وراثت پیوند برقرار کرده است. به گفته او ثارالله تفسیرکننده فلسفه تاریخ انسان است؛ چراکه تمام زندگی انسان از آدم تا آخرالزمان برای تحقق خونخواهی [[هابیل]] است که از نسلی به نسل دیگر می‌رسد و در این خونخواهی باز خون‌هایی ریخته می‌شود در این میان امام حسین(ع)، که حلقه‌ای از زنجیر [[حضرت آدم]] تا [[آخرالزمان]] است، وارث این خون‌ها است که خودش نیز به صورت ثَأر در آمده است.<ref>شریعتی، حسین وارث آدم، ۱۳۸۱ش، ص۹۵-۱۰۶.</ref> | ||
== آثار مرتبط == | == آثار مرتبط == | ||
علی‌اکبر بن محمدامین لاری، در قرن سیزدهم قمری رساله‌ای با نام شرح حدیث «یا | علی‌اکبر بن محمدامین لاری، در قرن سیزدهم قمری رساله‌ای با نام شرح حدیث «یا ثارَالله و ابنَ ثارِه» نوشته است که موضوع اصلی آن اثبات طهارت خون [[امامان]] است. در این رساله مباحثی نیز درباره [[عصمت]] وجود دارد.<ref> حسینی اشکوری، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه عمومی حضرت آیة‌الله العظمی مرعشی نجفی، ۱۳۵۴ـ۱۳۷۶ش، ج۱۱، ص۹۹-۱۰۰، به نقل از دانشنامه جهان اسلام مدخل ثار الله.</ref>نسخه خطی این رساله به شماره ۴۰۸۶ در [[کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی]] موجود است.<ref>«مأخذشناسی زیارت عاشورا»، فرهنگ کوثر، زمستان۱۳۸۶، شماره ۷۲، به نقل از دانشنامه جهان اسلام مدخل ثار الله.</ref> | ||
== جستارهای وابسته== | == جستارهای وابسته== | ||
{{ستون|۳}} | {{ستون|۳}} | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
*ابن رومی، علی بن عباس، دیوان، چاپ عبدالامیر علی مهنا، بیروت ۱۴۱۱ق/ ۱۹۹۱م. | *ابن رومی، علی بن عباس، دیوان، چاپ عبدالامیر علی مهنا، بیروت ۱۴۱۱ق/ ۱۹۹۱م. | ||
*ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، تحقیق سید احمد صقر، بیروت، دار المعرفه، بی‌تا. | *ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، تحقیق سید احمد صقر، بیروت، دار المعرفه، بی‌تا. | ||
*حسینی اشکوری، احمد، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه عمومی حضرت | *حسینی اشکوری، احمد، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه عمومی حضرت آیة‌الله العظمی مرعشی نجفی، قم، ۱۳۵۴ـ۱۳۷۶ش. | ||
*زبیدی، سید محمد مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، تصحیح: علی شیری، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۴ق. | *زبیدی، سید محمد مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، تصحیح: علی شیری، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۴ق. | ||
*شریعتی، علی، حسین وارث آدم، تهران، ۱۳۸۱ش. | *شریعتی، علی، حسین وارث آدم، تهران، ۱۳۸۱ش. | ||