Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۳۵
ویرایش
تفسیر علی بن ابراهیم قمی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←منابع) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
هرچند آرای برخی عالمان برجسته شیعه بر [[وثاقت|توثیق]] تفسیر آمده، اما در باب این که این کتاب منتسب به علی ابن ابراهیم هست یا نه، مباحث فراوانی در گرفته است. برخی شواهد نشان از آن دارد که تفسیر موردنظر، تفسیر علی بن ابراهیم نیست و تلفیقی از کتاب یادشده و دیگر روایت‌های تفسیری است. | هرچند آرای برخی عالمان برجسته شیعه بر [[وثاقت|توثیق]] تفسیر آمده، اما در باب این که این کتاب منتسب به علی ابن ابراهیم هست یا نه، مباحث فراوانی در گرفته است. برخی شواهد نشان از آن دارد که تفسیر موردنظر، تفسیر علی بن ابراهیم نیست و تلفیقی از کتاب یادشده و دیگر روایت‌های تفسیری است. | ||
=== موافقان انتساب === | === موافقان انتساب === | ||
[[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ص۲۶۰.</ref> و [[شیخ طوسی]]<ref>طوسی، الفهرست، ص ۱۵۲.</ref> این کتاب را منتسب دانسته و علی بن ابراهیم را دارای کتاب تفسیر معرفی کرده‌اند. برخی از قدما نظیر طوسی در [[تهذیب الاحکام]]<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ج ۴، ص ۴۹ و ۵۰.</ref>، [[علامه حلی]] در [[سعد السعود (کتاب)|سعد السعود]]<ref>حلی، سعد السعود، ص ۸۳ – ۹۰.</ref>، [[شیخ طبرسی]] در [[اعلام الوری]]<ref>طبرسی، اعلام الوری، ج ۱، ص ۲۹۶.</ref>، [[ابن شهر آشوب]] در [[مناقب آل ابی طالب|المناقب]]<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج ۳، ص ۳۳ و ۳۱۳.</ref> از این کتاب نقل کرده‌اند و مأخذ بسیاری از منابع و متون پس از خود مانند [[کتب اربعه]]، [[مجمع البیان]]، [[تفسیر صافی]]، [[وسائل الشیعه]]، [[بحارالانوار]] و... بوده و اکثر بزرگان پیشین برآن اعتماد کرده‌اند. | [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۲۶۰.</ref> و [[شیخ طوسی]]<ref>طوسی، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص ۱۵۲.</ref> این کتاب را منتسب دانسته و علی بن ابراهیم را دارای کتاب تفسیر معرفی کرده‌اند. برخی از قدما نظیر طوسی در [[تهذیب الاحکام]]<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۳۶۴ش، ج ۴، ص ۴۹ و ۵۰.</ref>، [[علامه حلی]] در [[سعد السعود (کتاب)|سعد السعود]]<ref>حلی، سعد السعود، ۱۳۶۳ش، ص ۸۳ – ۹۰.</ref>، [[شیخ طبرسی]] در [[اعلام الوری]]<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج ۱، ص ۲۹۶.</ref>، [[ابن شهر آشوب]] در [[مناقب آل ابی طالب|المناقب]]<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۶ق، ج ۳، ص ۳۳ و ۳۱۳.</ref> از این کتاب نقل کرده‌اند و مأخذ بسیاری از منابع و متون پس از خود مانند [[کتب اربعه]]، [[مجمع البیان]]، [[تفسیر صافی]]، [[وسائل الشیعه]]، [[بحارالانوار]] و... بوده و اکثر بزرگان پیشین برآن اعتماد کرده‌اند. | ||
=== مخالفان انتساب === | === مخالفان انتساب === | ||
برخی از بزرگان معاصر شیعه در انتساب این کتاب به علی بن ابراهیم تشکیک کرده‌اند؛ از جمله [[آقا بزرگ تهرانی]] تمامی کتاب موجود را از آن علی بن ابراهیم نمی‌داند.<ref>تهرانی، الذریعه، ج۴، ص ۳۰۲.</ref> [[محمد هادی معرفت]]<ref>معرفت، صیانه القرآن من التحریف، ص ۱۸۷.</ref> و [[هاشم معروف الحسنی]]<ref>بین التصوف و التشیع، ص ۱۹۸.</ref> هم در تحلیل و بررسی این کتاب، انتساب این تفسیر به علی ابن ابراهیم را نمی‌پذیرند. | برخی از بزرگان معاصر شیعه در انتساب این کتاب به علی بن ابراهیم تشکیک کرده‌اند؛ از جمله [[آقا بزرگ تهرانی]] تمامی کتاب موجود را از آن علی بن ابراهیم نمی‌داند.<ref>تهرانی، الذریعه، ج۴، ص ۳۰۲.</ref> [[محمد هادی معرفت]]<ref>معرفت، صیانه القرآن من التحریف، ۱۳۸۶ش، ص ۱۸۷.</ref> و [[هاشم معروف الحسنی]]<ref>بین التصوف و التشیع، ص ۱۹۸.</ref> هم در تحلیل و بررسی این کتاب، انتساب این تفسیر به علی ابن ابراهیم را نمی‌پذیرند. | ||
دلیل عمده آنان این است که تفسیر قمی مجموعه‌ای از روایات علی بن ابراهیم و روایات [[ابوالجارود]] بوده که مؤلف آن «ابوالفضل العباس ابن محمد» شاگرد علی بن ابراهیم است. | دلیل عمده آنان این است که تفسیر قمی مجموعه‌ای از روایات علی بن ابراهیم و روایات [[ابوالجارود]] بوده که مؤلف آن «ابوالفضل العباس ابن محمد» شاگرد علی بن ابراهیم است. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
همچنین آورده‌اند که چون در مقدمه تفسیر، مباحث به گونه‌ای مطرح شده که گویا فرد دیگری از علی بن ابراهیم نقل قول می‌کند یا اینکه در مقدمه مباحثی مانند [[تحریف قرآن]] بحث می‌شود نمی‌توان انتساب به قمی را به یقین گفت. اینان معتقدند مقدمه تفسیر قمی از [[تفسیر نعمانی]] است.<ref>رضا استادی، آشنایی با تفاسیر و مفسران.</ref> | همچنین آورده‌اند که چون در مقدمه تفسیر، مباحث به گونه‌ای مطرح شده که گویا فرد دیگری از علی بن ابراهیم نقل قول می‌کند یا اینکه در مقدمه مباحثی مانند [[تحریف قرآن]] بحث می‌شود نمی‌توان انتساب به قمی را به یقین گفت. اینان معتقدند مقدمه تفسیر قمی از [[تفسیر نعمانی]] است.<ref>رضا استادی، آشنایی با تفاسیر و مفسران.</ref> | ||
نکته دیگر آنکه در سند روایت از [[ابراهیم بن هاشم قمی|ابراهیم بن هاشم]] پدر علی بن ابراهیم و برخی معاصران او مانند [[محمد بن یحیی العطار|محمد بن یحیی عطار قمی]] و [[سعد بن عبدالله اشعری قمی]] با واسطه نقل روایت شده که مشخص می‌کند تمامی تفسیر از علی بن ابراهیم نیست.<ref>سید احمد موسوی، پژوهشی پیرامون تفسیر | نکته دیگر آنکه در سند روایت از [[ابراهیم بن هاشم قمی|ابراهیم بن هاشم]] پدر علی بن ابراهیم و برخی معاصران او مانند [[محمد بن یحیی العطار|محمد بن یحیی عطار قمی]] و [[سعد بن عبدالله اشعری قمی]] با واسطه نقل روایت شده که مشخص می‌کند تمامی تفسیر از علی بن ابراهیم نیست.<ref>سید احمد موسوی، پژوهشی پیرامون تفسیر قمی، ۱۳۶۹ش.</ref> | ||
== وضعیت نشر == | == وضعیت نشر == | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
*معرفت، محمد هادی، صیانة القرآن من التحریف، قم، انتشارات التمهید، ۱۳۸۶ش. | *معرفت، محمد هادی، صیانة القرآن من التحریف، قم، انتشارات التمهید، ۱۳۸۶ش. | ||
*نجاشی، احمد بن علی، اسماء مصنفی الشیعة، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۱۶ق. | *نجاشی، احمد بن علی، اسماء مصنفی الشیعة، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۱۶ق. | ||
*موسوی، سید احمد، پژوهشی پیرامون تفسیر قمی، کیهان اندیشه | *موسوی، سید احمد، پژوهشی پیرامون تفسیر قمی، کیهان اندیشه ۱۳۶۹ش، شماره ۳۲. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||