المقنعة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

در کتاب المقنعه اشاره‌ای به نام خود کتاب نشده است.<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۲۷.</ref> [[احمد بن علی نجاشی]]، [[علم رجال|عالم رجالی]] شیعه و شاگرد [[شیخ مفید]]، کتابی را بنام رسالة المقنعة جزء آثار او نوشته است.<ref>نجاشی، الرجال، ۱۴۰۷ق، ص۳۹۹-۴۰۳.</ref> مفید در ابتدای کتاب، انگیزه نوشتن آن را درخواستِ سید امیر جلیل{{یادداشت|مشخص نیست سید امیر جلیل، نام یا صفت چه کسی است. مفید دعا کرده قدرت و دولتش پایدار باشد}} برای گردآمدن نوشته مختصری از احکام شرعی گفته است.<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۲۷.</ref> او اهداف خود را پدیدآوردن اثر قابل اعتماد برای جویندگان در دین، وسیله افزایش معرفت و یقین، راهنمایی برای هدایت‌جویان، نشانه‌ای برای علم‌آموزان، پناهی برای عابدان و دست‌آویزی برای دادگری علیه خلاف‌کاران اعلام کرده است.<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۲۷.</ref>

نویسنده در کتاب المقنعه، بیشتر [[احکام شرعی]] را بدون [[اسناد|سند]] و [[حدیث|روایت]] آن و بدون استدلال و بیان دیدگاه [[فقیه|فقیهان]] دیگر، به شکل [[فتوا]] نوشته است.<ref>حسینی جلالی، آینه میراث، ۱۳۸۲ش، ص۱۲۲.</ref> او در هر عنوان فقهی، ابتدا واجبات، سپس مستحبات و در باب آخر چند عنوان، مسائلی زیر نام زیادات آورده است.<ref>حسینی جلالی، آینه میراث، ۱۳۸۲ش، ص۱۲۳.</ref><br>

کتاب المقنعه با بخش کوچکی به‌عنوان اعتقادات واجب در [[توحید]]، [[نبوت]]، [[امامت]]، [[تولی]] و [[تبری]]، [[معاد]] و معارف اسلامی شروع شده، نخستین مطلب این بخش تأکید بر وجوب عقلی شناخت خالق هستی  به منظور شکرگزاری و اطاعت از اوست.<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۲۹تا۳۷.</ref> در ابتدای بخش بعدی، احکام شرعی، باب کوچکی بنام فرض [[نماز]] (وجوب نماز) نوشته شده و دوازده باب بعدی مربوط به [[طهارت]] است.<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۳۸-۷۲.</ref> و دوباره باب‌های احکام نماز آمده است.<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۹۰-۲۳۴.</ref> آخرین موضوعات فقهی این کتاب که به اختصار نیز مورد بررسی قرار گرفته، [[مزارعة]]،<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۸۴۲و۸۴۳.</ref> [[مساقات]]،<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۸۴۳و۸۴۴.</ref> [[ضمان]]<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۸۴۴-۸۴۶.</ref> و [[وکالت]]<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۸۴۶.</ref> است. بخش پایانی کتب در واقع معرفی نمونه ای از متن وکالت نامه شرعی است که چگونگی وکالت دادن به کسی را در این متن آموزش داده است. به مسأله  توکیل در وکالت نیز در این متن اشاره شده است.<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص-۸۴۷۸۴۶.</ref>عناوین [[صلاة]] (۳۵ باب)،<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۹۰-۲۳۴.</ref> [[صوم]] (۳۸ باب)،<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۲۹۴-۳۸۳.</ref> [[حج]] (۲۹ باب)<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۳۸۴-۴۵۵.</ref> و [[ارث]] (۲۶ باب)،<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۶۸۰تا۷۲۱.</ref> بیشترین باب‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. در المقنعه، باب‌های [[جهاد]]، [[قرض]] و دَین، [[جعاله|جُعاله]]، [[محجور|حجر]] و [[تفلیس]]، [[صلح]]، [[غصب]] و [[احیای موات]] وجود ندارد.<ref>گریوانی، نشریه فقه اهل‌بیت(ع)، ۱۳۹۰ش،، ص۴۱۱-۴۵۷.</ref>