نرجس: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Alipour جز (←هویت و ملیت: ویرایش) |
Hasanejraei (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
===دلیل متفاوت‌بودن نام‌ها=== | ===دلیل متفاوت‌بودن نام‌ها=== | ||
درباره | درباره نام‌های متفاوت مادر امام زمان، گفته شده است که به دنبال مخفی نگه داشتن ولادت امام زمان (ع)، هویت مادر وی نیز پنهان شده است.<ref>پاکتچی، «حسن عسکری، امام»، ص۶۱۸؛ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۲، ص۱۹۴.</ref> همچنین احتمال داده شده که این اختلاف به دلیل تعدد کنیزان امام حسن عسکری(ع) بوده است.<ref>پاکتچی، «حسن عسکری، امام»، ص ۶۱۸.</ref> | ||
* همچنین ببینید: [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه#ولادت: زمان و مکان، مخفی‌بودن و چگونگی آگاهی شیعیان|مخفی‌بودن ولادت امام زمان]] | * همچنین ببینید: [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه#ولادت: زمان و مکان، مخفی‌بودن و چگونگی آگاهی شیعیان|مخفی‌بودن ولادت امام زمان]] | ||
==هویت و ملیت== | ==هویت و ملیت== | ||
اکثر قریب به اتفاق متون و روایاتی که به مادر امام زمان اشاره کرده‌اند، وی را کنیز | اکثر قریب به اتفاق متون و روایاتی که به مادر امام زمان اشاره کرده‌اند، وی را کنیز دانسته‌اند.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۲، ص۱۹۷.</ref> توصیف امام [[مهدی|مهدی(ع)]] به «ابن خیرة الإماء:پسرِ بهترین کنیز»<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۸۹ق، ج۱، ص۳۲۲، ح۱۴. شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۷۵؛ طبرسی، إعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۹۲.</ref> یا «ابن سیدة الإماء: پسرِ سرور کنیزان»<ref>صدوق، کمال الدین، ۱۳۵۹ق، ص۳۴۵، ۳۶۹ و ۳۷۲؛ اربلی، کشف الغمه، ۱۴۰۱ق، ج۳، ص۳۱۴.</ref> نیز بر کنیزبودن او دلالت دارد.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۲، ص۱۹۷.</ref> همچنین در [[حدیث|روایات]] آمده است [[امام صادق علیه السلام|امام صادق(ع)]] برای باطل‌کردن ادعای کسی که مدعی بود [[محمد بن عبدالله بن حسن|محمد بن عبدالله حسن]] همان [[قائم آل محمد|قائم]] است، به این مطلب استدلال کرد که قائم فرزند کنیز است؛ در حالی که محمد بن عبدالله حسن از مادری آزاده است.<ref>ر.ک: نعمانی، الغیبه، ص۲۳۰.</ref> تنها روایتِ مخالف با کنیز بودن، روایتی است که شهید ثانی آن را در قالب قولی ضعیف نقل می‌کند و مادر امام زمان را مریم دختر زید علوی معرفی می‌کند.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۲، ص۱۹۷.</ref> به گفته [[یوسف بن احمد بحرانی|محدث بحرانی]]، [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] نیز این روایت را ضعیف دانسته است.<ref>بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۳۷۷ق، ج۱۷، ص۴۴۰.</ref> | ||
در میان گزارش‌هایی که مادر امام را کنیز معرفی کرده‌اند، برخی وی را کنیز [[حکیمه دختر امام جواد|حکیمه خاتون]] (عمه امام حسن عسکری) دانسته‌اند<ref>صدوق، کمال الدین، ۱۳۵۹ق، ص۴۲۶، ح۲؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص۲۸۲.</ref> و برخی گفته‌اند کنیزی بوده که تربیتش به حکیمه خاتون سپرده شده بود.<ref>طبری امامی، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۴۹۹، ح۴۹۰. طوسی، الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۹، ح۲۰۷.</ref> برخی دیگر نیز گفته‌اند کنیزی سیاه بوده است: «همانا در صاحب این امر، سنتی از [[یوسف|یوسف(ع)]] است و آن اینکه او فرزند کنیزی سیاه است.»<ref>خدامراد سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۳۷۴. نعمانی، الغیبة، ۱۳۹۷ق، ص ۱۶۳؛ شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۵۹ق، ج ۱، ص ۳۲۹.</ref> همچنین نقل شده وی کنیزی از «نوبه» (در شمال سودان) بوده است.<ref>کلینی، اصول کافی، ج۲، ص۱۰۷، ح۱۴.</ref> | در میان گزارش‌هایی که مادر امام را کنیز معرفی کرده‌اند، برخی وی را کنیز [[حکیمه دختر امام جواد|حکیمه خاتون]] (عمه امام حسن عسکری) دانسته‌اند<ref>صدوق، کمال الدین، ۱۳۵۹ق، ص۴۲۶، ح۲؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص۲۸۲.</ref> و برخی گفته‌اند کنیزی بوده که تربیتش به حکیمه خاتون سپرده شده بود.<ref>طبری امامی، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۴۹۹، ح۴۹۰. طوسی، الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۹، ح۲۰۷.</ref> برخی دیگر نیز گفته‌اند کنیزی سیاه بوده است: «همانا در صاحب این امر، سنتی از [[یوسف|یوسف(ع)]] است و آن اینکه او فرزند کنیزی سیاه است.»<ref>خدامراد سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۳۷۴. نعمانی، الغیبة، ۱۳۹۷ق، ص ۱۶۳؛ شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۵۹ق، ج ۱، ص ۳۲۹.</ref> همچنین نقل شده وی کنیزی از «نوبه» (در شمال سودان) بوده است.<ref>کلینی، اصول کافی، ج۲، ص۱۰۷، ح۱۴.</ref> | ||
===شاهزاده رومی=== | ===شاهزاده رومی=== | ||
در برخی از منابع کهن | در برخی از منابع کهن شیعه، داستانی مفصل وجود دارد که مادر امام زمان را شاهزاده‌ای رومی به نام ملیکه (ملیکا) بنت یشوع، نوه دختری قیصر روم معرفی می‌کند که نسب مادرش به شمعون، یکی از حواری [[عیسی مسیح|عیسی(ع)]] می‌رسد. در این داستان آمده است ملیكه که در كاخ جدش بود، [[حضرت مریم|حضرت مریم(ع)]] و [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] را در عالم رؤیا میبیند و حضرت فاطمه(س) او را به [[اسلام]] دعوت میكند و وی را متقاعد میسازد تا خود را به اسارت لشكریان اسلام درآورد. ملیکه سپس در جنگ بین مسلمانان با رومیان، اسیر مسلمانان می‌شود و [[امام هادی علیه السلام|امام هادی(ع)]] فردی را مأمور می‌کند و ملیکه را از بازارِ برده‌فروشان می‌خرد و به عقد امام حسن عسکری(ع) درمی‌آورد.<ref>برای متن حدیث رک: شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۵۹ق، ج۲، ص۴۱۷، باب ۴۱. همچنین متن و ترجمه آن در دانشنامه امام مهدی موجود است: محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی (عج)، ج۲، ص۱۷۹.</ref> | ||
این داستان را برای اولین بار [[شیخ صدوق]] (۳۰۵ ـ ۳۸۱ق) در کتاب [[کمال الدین]] آورده و محمد بن جریر طبری در [[دلائل الامامة (کتاب)|دلائل الإمامة]]<ref>طبری، دلائل الإمامة، ص ۲۶۲.</ref> آن را با سندی متفاوت نقل کرده است.<ref>سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۳۷۲.</ref> همچنین [[شیخ طوسی]] در [[کتاب الغیبة (شیخ طوسی)|کتاب الغیبه]] با همان سند طبری اما با یک واسطه بیشتر، آن را نقل کرده است.<ref>شیخ طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۴۱۷، ح۱۷۸.</ref> | این داستان را برای اولین بار [[شیخ صدوق]] (۳۰۵ ـ ۳۸۱ق) در کتاب [[کمال الدین]] آورده و محمد بن جریر طبری در [[دلائل الامامة (کتاب)|دلائل الإمامة]]<ref>طبری، دلائل الإمامة، ص ۲۶۲.</ref> آن را با سندی متفاوت نقل کرده است.<ref>سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۳۷۲.</ref> همچنین [[شیخ طوسی]] در [[کتاب الغیبة (شیخ طوسی)|کتاب الغیبه]] با همان سند طبری اما با یک واسطه بیشتر، آن را نقل کرده است.<ref>شیخ طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۴۱۷، ح۱۷۸.</ref> | ||