حلیمه سعدیه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
E.keshavarzi (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Khoshnoudi (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ جعبه اطلاعات زندگینامه | {{ جعبه اطلاعات زندگینامه | ||
| عنوان | | عنوان = حلیمه سعدیه | ||
| تصویر | | تصویر = قبر حلیمه.jpg | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح تصویر | | توضیح تصویر = مرقد حلمیه سعدیه در [[بقیع]] | ||
|سرشناسی | |سرشناسی = مادر رضاعی [[پیامبر اسلام(ص)]] | ||
|نام | |نام = | ||
|نام کامل | |نام کامل = | ||
|نام مستعار | |نام مستعار = | ||
|لقب/کنیه | |لقب/کنیه = | ||
|مذهب | |مذهب = | ||
|شهرت | |شهرت = | ||
|نسب | |نسب = قبیله سعد بن بکر بن هَوازِن | ||
|خویشاوندان سرشناس= | |خویشاوندان سرشناس= | ||
|زادروز | |زادروز = | ||
|زادگاه | |زادگاه = | ||
|محل زندگی | |محل زندگی = | ||
|وفات | |وفات = قبل از [[فتح مکه]] ([[سال ۸ قمری]]) | ||
|شهادت | |شهادت = | ||
|محل دفن | |محل دفن = [[بقیع]] | ||
|تحصیلات | |تحصیلات = | ||
|محل تحصیل | |محل تحصیل = | ||
|استادان | |استادان = | ||
|شاگردان | |شاگردان = | ||
|آثار | |آثار = | ||
|تخصص | |تخصص = | ||
|مهارت | |مهارت = | ||
|پیشه | |پیشه = | ||
|زمینه فعالیت | |زمینه فعالیت = | ||
|فعالیت‌ها | |فعالیت‌ها = | ||
|منصب | |منصب = | ||
|جوایز | |جوایز = | ||
|وبگاه | |وبگاه = | ||
|مرتبط | |مرتبط = | ||
}} | }} | ||
'''حلیمه سعدیه'''، [[مادر رضاعی]] [[پیامبر اسلام(ص)]]. حلیمه پس از برعهده گرفتن شیردهی به پیامبر(ص) آثار خیر و [[برکت]] را در زندگی‌اش مشاهده کرد. | '''حلیمه سعدیه'''، [[مادر رضاعی]] [[پیامبر اسلام(ص)]]. حلیمه پس از برعهده گرفتن شیردهی به پیامبر(ص) آثار خیر و [[برکت]] را در زندگی‌اش مشاهده کرد. | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
پدر حلیمه، ابو ذُؤَیب عبداللّه بن حارث بن شِجْنَه سَعدی، از قبیله سعد بن بکر بن هَوازِن بود.<ref>ابن‌اسحاق، ص ۲۵؛ ابن‌سعد، ج ۱، ص ۱۱۰؛ قس ابن‌حبیب، ص ۱۳۰؛ بلاذری، ج ۱، ص:۱۰۶ حارث‌بن عبداللّه‌بن شِجْنه</ref> | پدر حلیمه، ابو ذُؤَیب عبداللّه بن حارث بن شِجْنَه سَعدی، از قبیله سعد بن بکر بن هَوازِن بود.<ref>ابن‌اسحاق، ص ۲۵؛ ابن‌سعد، ج ۱، ص ۱۱۰؛ قس ابن‌حبیب، ص ۱۳۰؛ بلاذری، ج ۱، ص:۱۰۶ حارث‌بن عبداللّه‌بن شِجْنه</ref> | ||
همسر حلیمه، [[حارث بن عبدالعزی|حارث بن عبدالعُزّی]] نام داشت و کنیه‌اش [[ابوکبشه]] بود. ظاهراً یکی از دلایلی که [[قریش]] پیامبر(ص) را | همسر حلیمه، [[حارث بن عبدالعزی|حارث بن عبدالعُزّی]] نام داشت و کنیه‌اش [[ابوکبشه]] بود. ظاهراً یکی از دلایلی که [[قریش]] پیامبر(ص) را ابن‌ابی‌کبشه می‌خواندند، همین بوده است.<ref>رجوع کنید به ابن‌حبیب، ص ۱۲۹۱۳۰؛ نیز رجوع کنید به بلاذری، ج ۱، ص ۱۰۴</ref> | ||
حلیمه پس از ثُوَیبه، [[کنیز]] [[ابولهب]] که چند روزی به [[پیامبر(ص)]] شیر داد، شیردادن به پیامبر اکرم(ص) را برعهده گرفت.<ref>طبری، ج ۲، ص ۱۵۸؛ ابن‌جوزی، ج ۲، ص ۲۶۰۲۶۱</ref> | حلیمه پس از ثُوَیبه، [[کنیز]] [[ابولهب]] که چند روزی به [[پیامبر(ص)]] شیر داد، شیردادن به پیامبر اکرم(ص) را برعهده گرفت.<ref>طبری، ج ۲، ص ۱۵۸؛ ابن‌جوزی، ج ۲، ص ۲۶۰۲۶۱</ref> | ||
او | او پس از ظهور [[اسلام]] به خدمت پیامبر(ص) رسید و همراه همسرش اسلام آورد و هر دو با پیامبر(ص) [[بیعت]] کردند<ref>ابن‌جوزی، ج ۲، ص ۲۷۰</ref> | ||
==روایات شیرخوارگی== | ==روایات شیرخوارگی== | ||
حوادث این دوران، در تمامی منابع، از زبان خود حلیمه نقل شده است. | حوادث این دوران، در تمامی منابع، از زبان خود حلیمه نقل شده است. | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
چون پیامبر(ص) دوران شیرخوارگی و کودکی‌اش را در میان قبیله [[بنی سعد بن بکر بن هوازن]] گذرانده بود، خود را فصیح‌ترین مرد عرب می‌دانست.<ref>رجوع کنید به ابن‌هشام، ج ۱، ص ۱۷۶؛ ابن‌سعد، ج ۱، ص ۱۱۳؛ ابن‌قتیبه، ص ۱۳۲</ref> | چون پیامبر(ص) دوران شیرخوارگی و کودکی‌اش را در میان قبیله [[بنی سعد بن بکر بن هوازن]] گذرانده بود، خود را فصیح‌ترین مرد عرب می‌دانست.<ref>رجوع کنید به ابن‌هشام، ج ۱، ص ۱۷۶؛ ابن‌سعد، ج ۱، ص ۱۱۳؛ ابن‌قتیبه، ص ۱۳۲</ref> | ||
===خیر و برکت در زندگانی حلیمه=== | ===خیر و برکت در زندگانی حلیمه=== | ||
حلیمه بلافاصله پس از برعهده گرفتن شیردهی به پیامبر(ص)، آثار خیر و برکت را در زندگی‌اش مشاهده کرد. او که بر اثر تنگدستی شیرش کم شده بود و به‌سختی به پسر خود شیر می‌داد، از آن پس به‌راحتی [[محمد(ص)]] و پسر خویش را سیر می‌کرد. حتی شتر ضعیف و ناتوانش نیز پُرشیر و نیرومند گشت، به گونه‌ای که هنگام بازگشت، از همراهانش سبقت گرفت و همه با حیرت دلیل آن را جویا می‌شدند و حلیمه همه این‌ها را نتیجه حضور کودک [[بنی‌هاشم]] می‌دانست و بارها بدان اشاره می‌کرد.<ref> | حلیمه بلافاصله پس از برعهده گرفتن شیردهی به پیامبر(ص)، آثار خیر و برکت را در زندگی‌اش مشاهده کرد. او که بر اثر تنگدستی شیرش کم شده بود و به‌سختی به پسر خود شیر می‌داد، از آن پس به‌راحتی [[محمد(ص)]] و پسر خویش را سیر می‌کرد. حتی شتر ضعیف و ناتوانش نیز پُرشیر و نیرومند گشت، به گونه‌ای که هنگام بازگشت، از همراهانش سبقت گرفت و همه با حیرت دلیل آن را جویا می‌شدند و حلیمه همه این‌ها را نتیجه حضور کودک [[بنی‌هاشم]] می‌دانست و بارها بدان اشاره می‌کرد.<ref>ابن‌هشام، ج ۱، ص ۱۷۲۱۷۳؛ ابن‌سعد، ج ۱، ص ۱۱۱، ۱۵۱؛ بلاذری، ج ۱، ص ۱۰۷؛ طبری، ج ۲، ص ۱۵۹</ref> | ||
==اصرار بر نگهداری بیشتر محمد(ص)== | ==اصرار بر نگهداری بیشتر محمد(ص)== | ||
پس از آنکه حضرت محمد(ص) به دو سالگی رسید، حلیمه او را از شیر گرفت و به مکه نزد مادرش، [[آمنه بنت وهب]]، برد. اما از آنجا که حضور این کودک باعث شده بود که گله گوسفندان حلیمه از دیگر گله‌های قبیله بنی‌سعد پربارتر شود، او ترجیح می‌داد کودک را بیشتر نزد خود نگاه دارد. سرانجام، با اصرار حلیمه و به دلیل شیوع وبا در مکه و ترس آمنه از سرایت بیماری به فرزندش، حلیمه بار دیگر کودک شیرخوار را نزد خود نگاه داشت.<ref> | پس از آنکه حضرت محمد(ص) به دو سالگی رسید، حلیمه او را از شیر گرفت و به مکه نزد مادرش، [[آمنه بنت وهب]]، برد. اما از آنجا که حضور این کودک باعث شده بود که گله گوسفندان حلیمه از دیگر گله‌های قبیله بنی‌سعد پربارتر شود، او ترجیح می‌داد کودک را بیشتر نزد خود نگاه دارد. سرانجام، با اصرار حلیمه و به دلیل شیوع وبا در مکه و ترس آمنه از سرایت بیماری به فرزندش، حلیمه بار دیگر کودک شیرخوار را نزد خود نگاه داشت.<ref>ابن‌اسحاق، ص ۲۷؛ ابن‌هشام، ج۱، ص۱۷۳؛ طبری، ج۲، ص۱۵۹۱۶۰؛ ابن‌جوزی، ج ۲، ص ۲۶۲۲۶۳</ref> | ||
===احترام پیامبر به او=== | ===احترام پیامبر به او=== | ||
سال‌ها بعد، پس از ازدواج حضرت محمد(ص) با [[خدیجه]]، حلیمه نزد او به [[مکه]] رفت و از سختی روزگار شکایت کرد. حضرت درباره او با خدیجه صحبت کرد و خدیجه چند گوسفند و شتر به او هدیه داد. گاه پیامبر(ص)، برای احترام، به محض ورود حلیمه عبای خود را بر زمین پهن می‌کرد تا او بر آن بنشیند.<ref>ابن‌جوزی، ج ۲، ص ۲۷۰؛ذهبی، ص ۴۸</ref> پس از [[جنگ حنین]] و شکست هوازن، رسول خدا(ص) به احترام حلیمه و پیوندی که با آن قبیله داشت و به درخواست خواهر رضاعی‌اش، [[شیماء]]، تمام سهم خود و [[بنی‌هاشم]]، از اموال و اسرا، را بخشید و [[اصحاب]] نیز، به پیروی از او، همین کار را کردند.<ref>یعقوبی، ج ۲، ص ۶۳؛ مسعودی، تنبیه، ص ۲۲۹؛ نیز رجوع کنید به ابن‌سعد، ج ۱، ص ۱۱۴۱۱۵</ref> | سال‌ها بعد، پس از ازدواج حضرت محمد(ص) با [[خدیجه]]، حلیمه نزد او به [[مکه]] رفت و از سختی روزگار شکایت کرد. حضرت درباره او با خدیجه صحبت کرد و خدیجه چند گوسفند و شتر به او هدیه داد. گاه پیامبر(ص)، برای احترام، به محض ورود حلیمه عبای خود را بر زمین پهن می‌کرد تا او بر آن بنشیند.<ref>ابن‌جوزی، ج ۲، ص ۲۷۰؛ذهبی، ص ۴۸</ref> پس از [[جنگ حنین]] و شکست هوازن، رسول خدا(ص) به احترام حلیمه و پیوندی که با آن قبیله داشت و به درخواست خواهر رضاعی‌اش، [[شیماء]]، تمام سهم خود و [[بنی‌هاشم]]، از اموال و اسرا، را بخشید و [[اصحاب]] نیز، به پیروی از او، همین کار را کردند.<ref>یعقوبی، ج ۲، ص ۶۳؛ مسعودی، تنبیه، ص ۲۲۹؛ نیز رجوع کنید به ابن‌سعد، ج ۱، ص ۱۱۴۱۱۵</ref> | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
در شمال شرقی [[بقیع]]، بقعه‌ای وجود داشت که به حلیمه سعدیه، منسوب بود. منابع پیشین از زمان وفات این بانو و مکان دفن وی سخن نگفته‌اند. تنها قاضی عیاض از دیدار وی با [[ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب|عمر]]<ref> قاضی عیاض، ج۲، ص۱۱۵.</ref> و مقریزی از وفاتش در روزگار پیامبر و تأثر رسول خدا از مرگ او یاد کرده است.<ref> مقریزی، ج۲، ص۶.</ref> | در شمال شرقی [[بقیع]]، بقعه‌ای وجود داشت که به حلیمه سعدیه، منسوب بود. منابع پیشین از زمان وفات این بانو و مکان دفن وی سخن نگفته‌اند. تنها قاضی عیاض از دیدار وی با [[ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب|عمر]]<ref> قاضی عیاض، ج۲، ص۱۱۵.</ref> و مقریزی از وفاتش در روزگار پیامبر و تأثر رسول خدا از مرگ او یاد کرده است.<ref> مقریزی، ج۲، ص۶.</ref> | ||
ابن‌بطوطه از قبر حلیمه در [[بصره]] گزارش داده؛ اما در سفرنامه‌های سده‌های اخیر<ref> ورثیلانی، ج۲، ص۵۳۹؛ جعفر خلیلی، ج۳، ص۲۸۲؛ جعفریان، ج۵، ص۴۷۸.</ref>از وجود قبر این بانو در [[بقیع]] و در مسیر قبر [[عثمان بن عفان]]<ref> جعفریان، ج۵، ص۴۷۸-۴۷۹.</ref> یاد شده است. بر این قبر، گنبد و بارگاهی ساخته بودند که تاریخ ساخت آن نامعلوم است. درون این بارگاه، ضریحی چوبی بر قبر نصب شده بود.<ref> جعفریان، ج۵، ص۲۴۲.</ref> نایب الصدر شیرازی در گزارش سفر حج خود به سال ۱۳۰۵ق از دو بیت شعر ترکی نگاشته شده بر در این بقعه یاد کرده است.<ref>جعفریان، ج۵، ص۴۷۹.</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۱۰۱: | ||
* مسعودی، علی بن الحسین، التنبیه و الاشراف، لیدن، بریل، ۱۸۹۳م. | * مسعودی، علی بن الحسین، التنبیه و الاشراف، لیدن، بریل، ۱۸۹۳م. | ||
* مسعودی، مروج، بیروت. | * مسعودی، مروج، بیروت. | ||
* | * مقریزی، امتاع الاسماع، به کوشش محمد عبدالحمید، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۰ق. | ||
* ورثیلانی، حسن بن محمد، الرحلة الورثیلانیه، قاهره، مکتبة الثقافة الدینیه، ۱۴۲۹ق. | * ورثیلانی، حسن بن محمد، الرحلة الورثیلانیه، قاهره، مکتبة الثقافة الدینیه، ۱۴۲۹ق. | ||
* حسنی، هاشم معروف، سیرة‌المصطفی، بیروت، دار التعارف، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م. | * حسنی، هاشم معروف، سیرة‌المصطفی، بیروت، دار التعارف، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م. | ||