پرش به محتوا

حفصه دختر عمر بن خطاب: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۷: خط ۲۷:


==زندگینامه==
==زندگینامه==
حفصه فرزند [[عمر بن خطاب]] (<small>[[خلیفه]] دوم</small>) و زینب، خواهر [[عثمان بن مظعون]] (<small>[[صحابه|صحابی]] مشهور پیامبر(ص)</small>) است.<ref>ابن‌سعد، ج ۸،ص۸۱؛ بلاذری، ۱۴۱۷، ج ۲،ص۵۴؛ طبرانی، ج ۲۳،ص۱۸۶</ref> وی در سال پنجم پیش از [[بعثت]]، سال تجدید بنای [[کعبه]] به دنیا آمد.<ref>ابن‌سعد، ج ۸،ص۸۱؛ خرّاط،ص۱۲۱۵</ref>
حفصه فرزند [[عمر بن خطاب]] و زینب (خواهر [[عثمان بن مظعون]]) است.<ref>ابن‌سعد، ج ۸،ص۸۱؛ بلاذری، ۱۴۱۷، ج ۲،ص۵۴؛ طبرانی، ج ۲۳،ص۱۸۶</ref> وی در سال پنجم پیش از [[بعثت]]، سال تجدید بنای [[کعبه]] به دنیا آمد.<ref>ابن‌سعد، ج ۸،ص۸۱؛ خرّاط،ص۱۲۱۵</ref>


حفصه پیش از [[هجرت به مدینه]]، با خُنَیس بن حُذافه سهمی ازدواج کرد<ref>ابوعبیده،ص۵۹؛ زبیربن بکّار،ص۳۹؛ طبرانی، ج ۲۳،ص۱۸۶</ref> و هنگام هجرت، به همراه خنیس به [[مدینه]] کوچ کرد.<ref>ابن‌سعد، ج ۸،ص۸۱</ref> خنیس با وجود بیماری در [[جنگ بدر]] شرکت جست<ref>بلاذری، ۱۴۱۷، ج۲، ص۵۴</ref> و چندی پس از جنگ درگذشت.<ref>ابن‌سعد، ج ۳،ص۳۹۳، ج ۸،ص۸۱؛ قس ابن‌قتیبه،ص۱۳۵، که به حیات خنیس در زمانی متأخرتر اشاره کرده است.</ref>
حفصه پیش از [[هجرت به مدینه]]، با خُنَیس بن حُذافه سهمی ازدواج کرد<ref>ابوعبیده،ص۵۹؛ زبیربن بکّار،ص۳۹؛ طبرانی، ج ۲۳،ص۱۸۶</ref> و هنگام هجرت، به همراه خنیس به [[مدینه]] کوچ کرد.<ref>ابن‌سعد، ج ۸،ص۸۱</ref> خنیس با وجود بیماری در [[جنگ بدر]] شرکت جست<ref>بلاذری، ۱۴۱۷، ج۲، ص۵۴</ref> و چندی پس از جنگ درگذشت.<ref>ابن‌سعد، ج ۳،ص۳۹۳، ج ۸،ص۸۱؛ قس ابن‌قتیبه،ص۱۳۵، که به حیات خنیس در زمانی متأخرتر اشاره کرده است.</ref>
خط ۴۱: خط ۴۱:
در برخی اخبار گفته شده است که پیامبر(ص) تصمیم به [[طلاق]] حفصه گرفته بود، اما [[جبرئیل]] او را از این کار برحذر داشت.<ref>بلاذری، ۱۴۱۷، ج ۲،ص۵۹؛ طبرانی، ج ۲۳،ص۱۸۸</ref> در اخباری که از طلاق حفصه سخن گفته‌اند نیز رجوع پیامبر(ص) به حفصه را به توصیه جبرئیل دانسته‌اند.<ref>رجوع کنید به ابن‌سعد،ص۸۴۸۵؛ زبیربن بکّار؛ص۴۰ طبرانی، ج۲۳، ص۱۸۸</ref> این اخبار عموماً در منابع [[اهل حدیث]] و [[حنابله|حنبلیان]] رواج داشته است و درباره صحت آنها تردید وجود دارد.<ref>برای بحثی درباره طلاق حفصه رجوع کنید به.خرّاط،ص۴۳۵۷</ref>
در برخی اخبار گفته شده است که پیامبر(ص) تصمیم به [[طلاق]] حفصه گرفته بود، اما [[جبرئیل]] او را از این کار برحذر داشت.<ref>بلاذری، ۱۴۱۷، ج ۲،ص۵۹؛ طبرانی، ج ۲۳،ص۱۸۸</ref> در اخباری که از طلاق حفصه سخن گفته‌اند نیز رجوع پیامبر(ص) به حفصه را به توصیه جبرئیل دانسته‌اند.<ref>رجوع کنید به ابن‌سعد،ص۸۴۸۵؛ زبیربن بکّار؛ص۴۰ طبرانی، ج۲۳، ص۱۸۸</ref> این اخبار عموماً در منابع [[اهل حدیث]] و [[حنابله|حنبلیان]] رواج داشته است و درباره صحت آنها تردید وجود دارد.<ref>برای بحثی درباره طلاق حفصه رجوع کنید به.خرّاط،ص۴۳۵۷</ref>


==بیماری پیامبر(ص) و تعیین جانشین برای اقامه نماز==
حفصه و [[عایشه]] در زمان بیماری [[پیامبر(ص)]] پس از اینکه متوجه شدند پیامبر(ص) می‌خواهد [[امام علی(ع)]] را به جای خود برای اقامه [[نماز]] به [[مسجد]] بفرستند، به سراغ پدران خود رفتند و آن دو را نزد پیامبر(ص) آوردند.<ref>رجوع کنید به مفید،ص۴۲۸</ref>
حفصه و [[عایشه]] در زمان بیماری [[پیامبر(ص)]] پس از اینکه متوجه شدند پیامبر(ص) می‌خواهد [[امام علی(ع)]] را به جای خود برای اقامه [[نماز]] به [[مسجد]] بفرستند، به سراغ پدران خود رفتند و آن دو را نزد پیامبر(ص) آوردند.<ref>رجوع کنید به مفید،ص۴۲۸</ref>


خط ۵۱: خط ۵۰:
وی همچنین پس از مرگ پدرش [[عمر بن خطاب|عمر]]، به وصیت او، صحف قرآنی را که در زمان [[خلافت]] [[ابوبکر]] تدوین شده بود، نزد خود نگهداری می‌کرد و هنگامی که عثمان دست به تدوین نهایی [[قرآن]] و یکی نمودن مصحف‌ها زد، آنها را در اختیار عثمان نهاد و پس از اتمام کار، آن صُحُف به حفصه برگردانده شد.<ref>بخاری، ۱۴۰۱، ج ۵،ص۲۱۰۲۱۱؛ ابن ابی‌داوود،ص۱۵۱۶، ۲۶</ref>
وی همچنین پس از مرگ پدرش [[عمر بن خطاب|عمر]]، به وصیت او، صحف قرآنی را که در زمان [[خلافت]] [[ابوبکر]] تدوین شده بود، نزد خود نگهداری می‌کرد و هنگامی که عثمان دست به تدوین نهایی [[قرآن]] و یکی نمودن مصحف‌ها زد، آنها را در اختیار عثمان نهاد و پس از اتمام کار، آن صُحُف به حفصه برگردانده شد.<ref>بخاری، ۱۴۰۱، ج ۵،ص۲۱۰۲۱۱؛ ابن ابی‌داوود،ص۱۵۱۶، ۲۶</ref>


==جنگ جمل==
==شرکت نکردن در جنگ جمل==
{{اصلی|جنگ جمل}}
{{اصلی|جنگ جمل}}
از دیگر رویدادهای زندگی حفصه، تصمیم وی در همراهی با [[عایشه]] در خروج بر حضرت علی(ع) و وقوع [[جنگ جمل]] است که برادرش او را از این تصمیم منصرف نمود.<ref>محمدبن‌جریر طبری، تاریخ، ج ۴،ص۴۵۱، ۴۵۴؛ ابن ابی‌الحدید، ج ۶،ص۲۲۵</ref>
از دیگر رویدادهای زندگی حفصه، تصمیم وی در همراهی با [[عایشه]] در خروج بر حضرت علی(ع) و وقوع [[جنگ جمل]] است که برادرش او را از این تصمیم منصرف نمود.<ref>محمدبن‌جریر طبری، تاریخ، ج ۴،ص۴۵۱، ۴۵۴؛ ابن ابی‌الحدید، ج ۶،ص۲۲۵</ref>
خط ۵۷: خط ۵۶:
هنگامی که حضرت علی(ع) به [[ذی قار]] رسید، عایشه به حفصه نامه‌ای نوشت و در آن از محاصره شدن حضرت علی(ع) و یارانش برای وی توضیح داد، حفصه هم از سر شادمانی، کودکان [[بنی تیم]] و [[بنی عدی]] را جمع کرد و به کنیزکان خود دف‌هایی داد تا با خواندن اشعاری در این باب، شادی و پایکوبی کنند. این خبر چون به [[ام سلمه|ام ّسلمه]]، همسر پیامبر(ص)، رسید ناراحت شد و [[ام کلثوم دختر حضرت علی (ع)]]، به نیابت از او به‌طور ناشناس به مجلس شادی حفصه رفت و وی را سرزنش کرد و حفصه شرمنده شد و از این کار دست برداشت.<ref>مفید،ص۲۷۶ ۲۷۷، ۴۳۱؛ ابن ابی‌الحدید، ج ۱۴،ص۱۳؛</ref>
هنگامی که حضرت علی(ع) به [[ذی قار]] رسید، عایشه به حفصه نامه‌ای نوشت و در آن از محاصره شدن حضرت علی(ع) و یارانش برای وی توضیح داد، حفصه هم از سر شادمانی، کودکان [[بنی تیم]] و [[بنی عدی]] را جمع کرد و به کنیزکان خود دف‌هایی داد تا با خواندن اشعاری در این باب، شادی و پایکوبی کنند. این خبر چون به [[ام سلمه|ام ّسلمه]]، همسر پیامبر(ص)، رسید ناراحت شد و [[ام کلثوم دختر حضرت علی (ع)]]، به نیابت از او به‌طور ناشناس به مجلس شادی حفصه رفت و وی را سرزنش کرد و حفصه شرمنده شد و از این کار دست برداشت.<ref>مفید،ص۲۷۶ ۲۷۷، ۴۳۱؛ ابن ابی‌الحدید، ج ۱۴،ص۱۳؛</ref>


==جایگاه نزد اهل سنت==
==جایگاه او نزد اهل سنت==
در کتب اهل سنت، حفصه احادیثی از [[پیامبر اکرم]](ص)، بیشتر درباره حج و نماز و ازدواج و روزه، نقل کرده است<ref>برای متن این احادیث رجوع کنید به ابن‌حنبل، ج ۶،ص۲۸۳۲۸۸؛ طبرانی، ج ۲۳،ص۱۸۹۲۱۸؛ ابن‌کثیر، ج ۱۵،ص۳۶۱ ۳۸۵</ref> و کسانی چون برادرش [[عبداللّه بن عمر]]، [[عبدالله بن صفوان جمحی|عبدالله بن صفوان جَمحی]]، و [[عمرو بن رافع]] از او روایت کرده‌اند.<ref>مِزّی، ج ۳۵،ص۱۵۴</ref> بَقْی‌بن مَخْلَد، در مسند خود، شصت [[حدیث]] از حفصه نقل کرده است.<ref>رجوع کنید به ذهبی، ج ۲،ص۲۳۰</ref>
در کتب اهل سنت، حفصه احادیثی از [[پیامبر اکرم]](ص)، بیشتر درباره حج و نماز و ازدواج و روزه، نقل کرده است<ref>برای متن این احادیث رجوع کنید به ابن‌حنبل، ج ۶،ص۲۸۳۲۸۸؛ طبرانی، ج ۲۳،ص۱۸۹۲۱۸؛ ابن‌کثیر، ج ۱۵،ص۳۶۱ ۳۸۵</ref> و کسانی چون برادرش [[عبداللّه بن عمر]]، [[عبدالله بن صفوان جمحی|عبدالله بن صفوان جَمحی]]، و [[عمرو بن رافع]] از او روایت کرده‌اند.<ref>مِزّی، ج ۳۵،ص۱۵۴</ref> بَقْی‌بن مَخْلَد، در مسند خود، شصت [[حدیث]] از حفصه نقل کرده است.<ref>رجوع کنید به ذهبی، ج ۲،ص۲۳۰</ref>


کاربر ناشناس