پرش به محتوا

حدوث و قدم: تفاوت میان نسخه‌ها

۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۵ فوریهٔ ۲۰۱۹
جز
خط ۴۸: خط ۴۸:
* حدوث و قدم بالحق: حدوث بالحق آن است که وجود علت تامة قبل از وجود معلول و مقدم بر آن است. از آنجا که وجود معلول، چیزی جز تعلق کامل به علت خود ندارد و ضرورتاً امر مستقل و بی‌نیاز مقدم بر امر غیر مستقل و نیازمند است، پس وجود معلول بدین معنا حادث است. تفاوت این قسم با اقسام پیشین در این است که در آن سه قسم، حدوث وصف ماهیت بود، ولی در این قسم، وصف وجود است. قدم بالحق آن است که موجود غنی محض و بی‌نیاز از علت باشد.<ref>طباطبائی، نهایة الحکمة، ص۲۳۱- ۲۳۴</ref>
* حدوث و قدم بالحق: حدوث بالحق آن است که وجود علت تامة قبل از وجود معلول و مقدم بر آن است. از آنجا که وجود معلول، چیزی جز تعلق کامل به علت خود ندارد و ضرورتاً امر مستقل و بی‌نیاز مقدم بر امر غیر مستقل و نیازمند است، پس وجود معلول بدین معنا حادث است. تفاوت این قسم با اقسام پیشین در این است که در آن سه قسم، حدوث وصف ماهیت بود، ولی در این قسم، وصف وجود است. قدم بالحق آن است که موجود غنی محض و بی‌نیاز از علت باشد.<ref>طباطبائی، نهایة الحکمة، ص۲۳۱- ۲۳۴</ref>


[[کلام|متکلمان]]، حدوث زمانی عالم را پذیرفته‌اند، اما حکما سه قسم دیگر را پذیرفته‌اند و حدوث زمانی عالم را دارای اشکالاتی می‌دانند. [[علامه طباطبائی]]، دو معنا برای حدوث زمانی بیان می‌کند و یکی از آن معانی را برای عالم مادی می‌پذیرد، ولی معنای دوم را - که همان معنای مورد نظر متکلمان است - غیر قابل پذیرش می داند. معنای مورد قبول او را می‌توان چنین صورت‌بندی کرد:
[[کلام|متکلمان]]، حدوث زمانی عالم را پذیرفته‌اند، اما حکما سه قسم دیگر را پذیرفته‌اند و حدوث زمانی عالم را دارای اشکالاتی می‌دانند. [[علامه طباطبائی]]، دو معنا برای حدوث زمانی بیان می‌کند و یکی از آن معانی را برای عالم مادی می‌پذیرد، ولی معنای دوم را - که همان معنای مورد نظر متکلمان است - غیر قابل پذیرش می‌داند. معنای مورد قبول او را می‌توان چنین صورت‌بندی کرد:
# عالم مادی دارای [[حرکت جوهری]] است؛
# عالم مادی دارای [[حرکت جوهری]] است؛
# از حرکت جوهری زمان پدید می آید؛
# از حرکت جوهری زمان پدید می‌آید؛
# هر لحظه ای از زمان را که در نظر بگیریم نسبت به لحظه قبل از خود حادث است و از این روی دارای حدوث زمانی است؛
# هر لحظه‌ای از زمان را که در نظر بگیریم نسبت به لحظه قبل از خود حادث است و از این روی دارای حدوث زمانی است؛
# مجموع عالم مادی چیزی جز مجموع همین لحظات نیست؛
# مجموع عالم مادی چیزی جز مجموع همین لحظات نیست؛
# بنابراین مجموع عالم مادی نیز حدوث زمانی دارد.<ref>طباطبائی، نهایة الحکمة، ص۳۲۴-۳۲۵</ref>
# بنابراین مجموع عالم مادی نیز حدوث زمانی دارد.<ref>طباطبائی، نهایة الحکمة، ص۳۲۴-۳۲۵</ref>
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۳۵

ویرایش