جبر و اختیار: تفاوت میان نسخهها
جز
←تفسیر فلسفی أمر بین الأمرین
خط ۱۰۴: | خط ۱۰۴: | ||
هویت و وحدت نفس، پرتوی از هویت و وحدت خداست، و نحوه انتساب و استناد همه هویتهای امکانی و افعال و آثار آنها به آفریدگار یکتا از سنخ انتساب و استناد افعال و آثار اعضا و قوای انسان به نفس او است.<ref>رک: ملاصدرا، اسفار، ۱۹۸۱م، ج ۶، ص۳۷۹-۳۷۷، نیز: امام خمینی، طلب و اراده، ص۸۲، و همچنین جبر و اختیار ص۲۸۸ رجوع شود</ref> | هویت و وحدت نفس، پرتوی از هویت و وحدت خداست، و نحوه انتساب و استناد همه هویتهای امکانی و افعال و آثار آنها به آفریدگار یکتا از سنخ انتساب و استناد افعال و آثار اعضا و قوای انسان به نفس او است.<ref>رک: ملاصدرا، اسفار، ۱۹۸۱م، ج ۶، ص۳۷۹-۳۷۷، نیز: امام خمینی، طلب و اراده، ص۸۲، و همچنین جبر و اختیار ص۲۸۸ رجوع شود</ref> | ||
در پایان یادآور میشویم، متکلمان ماتریدی کسب را به گونهای تفسیر کردهاند که به امر بین الأمرین باز میگردد، بلکه برخی از آنان به این مطلب تصریح نیز کرده است.<ref>جهت آگاهی از دیدگاه آنان، به کتاب الکلام القارن از علی ربانی گلپایگانی رجوع شود.</ref> | در پایان یادآور میشویم، متکلمان ماتریدی کسب را به گونهای تفسیر کردهاند که به امر بین الأمرین باز میگردد، بلکه برخی از آنان به این مطلب تصریح نیز کرده است.<ref>جهت آگاهی از دیدگاه آنان، به کتاب الکلام القارن از علی ربانی گلپایگانی رجوع شود.</ref> | ||
[[مولوی]] نیز در اشعاری مسأله جبر و اختیار و امربین الامرین را با بیان این که جمادات دارای اختیار و اراده نیستند و مشمول امر و نهی، خطاب و عتاب واقع نمی شوند؛ تشریح کرده است که برخی از ابیاتش این است: | |||
{{شعر}}{{ب|اختیارى هست ما را بیگمان| | |||
حس را منکر نتانى شد عیان}} | |||
{{ب|سنگ را هرگز نگوید هین بپر| | |||
از کلوخى کس کجا جوید وفا}} | |||
{{ب|کس نگوید سنگ را دیر آمدى| | |||
یا که چوبا تو چرا بر من زدى؟}} | |||
{{ب|امر و نهى و خشم و تشریف و عتاب| | |||
نیست جز مختار را اى پاک جیب}} | |||
{{ب|اختیارى هست در ما ناپدید| | |||
چون دو مطلب دید، آید در مزید...}} | |||
{{ب|اینکه فردا این کنم یا آن کنم| | |||
این دلیل اختیار است اى صنم}} | |||
{{ب|و آن پشیمانى که خوردى زآن بدى| | |||
ز اختیار خویش گشتى مهتدى}}{{پایان شعر}<ref>}https://ganjoor.net/moulavi/masnavi/daftar5/sh130مثنوی، دفتر پنجم، بخش ۱۳۱.</ref> | |||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== |