محمدباقر بهبهانی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''محمدباقر بهبهانی''' (۱۱۱۸ق ـ ۱۲۰۵ق)، مشهور به‌'''وحید بهبهانی''' و ملقب به آقا، [[مجتهد|فقیه]]، [[اصول فقه|اصولی]] [[امامیه|امامی]] [[قرن ۱۲]] قمری. بهبهانی به «وحید عصر» (یگانه دوران) ملقب شد و به لقب‌های دیگری همچون «استاد اکبر»، «استاد کل»، «علامه ثانی» و «محقق ثالث» مشهور است. وی با [[اخباریان|اخباری‌گری]] و اخباریان تندرو مبارزه می‌کرد و با فعالیت‌های او اخباری‌گری به حاشیه رفت. وحید بهبهانی در [[کربلا]] درگذشت و در [[حرم امام حسین(ع)|حرم امام حسین (ع)]] [[دفن]] شد.

محمدباقر بهبهانی در [[اصفهان]] و در سال [[سال ۱۱۱۸ قمری |۱۱۱۸ق]] متولد شد.<ref>علیاری، بهجة الامال، ۱۳۶۶ش، ج ۶، ص۵۷۲</ref> پدرش، [[محمداکمل اصفهانی]]، از شاگردان [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] بود<ref>قمی، الکنی، ج۲، ص۹۷.</ref> و مادرش دختر آقانورالدین بن [[محمدصالح بن احمد مازندرانی|ملا صالح مازندرانی]] بوده است.<ref>بهبهانی، فوائدالوحید، ص۶۴؛ بهبهانی، الرسائل، ۱۴۱۶ق، ص۲۸، ۱۹۶؛ قمی، فوائد، ج۲، ص۴۰۸.</ref> بهبهانی از احفاد [[محمدباقر مجلسی|علامه محمدباقر مجلسی]] است.<ref>آزادکشمیری، نجوم السماء فی تراجم العلماء، ۱۳۸۷ش، متن ج‏۱، ص۳۲۷.</ref>

وحید بهبهانی هشتاد و سه سال عمر کرد و در اواخر عمر، درس و بحث را ترک نمود و تنها به تدریس [[الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (کتاب)|شرح لمعه]] در [[کربلا]] اکتفا کرد و دستور داد که شاگردش، [[سید محمدمهدی بحرالعلوم|بحرالعلوم]] به[[نجف]] بازگردد و مستقلاً به تشکیل حوزه درس و بحث و رسیدگی به امور [[شیعیان]] بپردازد.{{مدرک}}

اولین فرزند وحید به نام [[آقا محمدعلی بهبهانی|محمد علی]]، فقیهی مشهور در [[کرمانشاه]] بود. فرزند دیگر وی عبدالحسین نام داشت که در دوران [[مرجع تقلید|مرجعیت]] پدرش امور مالی و بررسی [[فتوا|استفتائات]] بر عهده او بوده است.<ref>بهبهانی، مرآت الاحوال جهان‌نما، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۱۶۸</ref>

وی دختری نیز داشته که همسر [[سید علی طباطبایی|میر سیدعلی طباطبایی]] (صاحب ریاض) شد و از فرزندان او [[سید محمد طباطبایی مجاهد|سید محمد مجاهد]] (متوفی ۱۲۴۲)، صاحب [[المناهل]] است که فتوای [[جهاد]] علیه روسیه تزاری را در زمان [[فتحعلی شاه قاجار]] صادر کرد.<ref>بهبهانی، مرآت الاحوال جهان‌نما، ۱۳۷۳ ش، ج ۱، ص ۱۲۸، ۱۷۹؛ دوانی، آقامحمدباقر بن محمداکمل اصفهانی معروف به وحید بهبهانی، ۱۳۶۲ش، ص ۲۵۶ و ۲۷۲.</ref>

برخی عامل هجرت بهبهانی را به بهبهان، موقعیت آرام این منطقه دانسته که پس از آشفتگی اوضاع اصفهان، پناهگاه اهل علم گردیده بود، عامل دیگر مقابله با مسلک [[اخباریان|اخباری]] بوده که در آن زمان توسط [[شیخ عبدالله سماهیجی بحرینی]] (متوفی ۱۱۳۵ق) در بهبهان رونق یافته و پس از او شاگردش [[سید عبدالله بلادی]] (متوفی ۱۱۶۵ق) آن را دنبال می‌کرد.<ref>جزایری، الاجازة الکبیرة، ۱۴۰۹ق، ص۲۰۵–۲۰۶؛ بحرانی، لؤلؤة البحرین، ص ۹۳ و ۹۸.</ref>{{سخ}}

محمدباقر بهبهانی بر ابواب [[عبادت|عبادات]] کتاب [[مفاتیح الشرایع]] اثر [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] شرح و بر [[مدارک الاحکام فی شرح شرائع الاسلام (کتاب)|مدارک الاحکام]] نوشته [[سید محمد موسوی عاملی|سید محمد عاملی]] حواشی نوشته است. وی در [[علم رجال]] و [[حدیث]] نیز تحقیقات رجالی داشت که به صورت تعلیقه بر کتاب ([[منهج المقال]]) است و کوشیده تا راویانی را که دلیل روشنی بر [[ثقه|وثاقت]] آنان نیست به کمک قرائن توثیق کند و از این جهت مورد نقد رجال‌شناسان متأخّر قرار گرفته است.<ref>خوئی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۰۳ق، ج ۲، ص ۳۴۶ و ج ۵، ص ۱۲۹، ۱۳۳ و ج ۷، ص ۶۰ و ج ۱۶، ص ۴۵–۴۶</ref>

وحیدبهبهانی در [[کربلا]] که آن زمان محل تجمّع اخباریان بود، چند روز به درس [[یوسف بن احمد بحرانی|شیخ یوسف بحرانی]] (متوفی ۱۱۸۶)، سرآمد فقهای عصر و آخرین نماینده مسلک [[اخباریان|اخباری‌گری]]، حاضر شد. سپس اعلام کرد که مایل است اندک زمانی به جای بحرانی درس بگوید و از وی خواست تا شاگردانش را به حضور در درس وی سفارش کند.

بحرانی که اخباری معتدلی بود و به تعبیر خودش راه میانه<ref>بحرانی، الحدائق، ۱۳۶۳ش، ج ۱، ص ۱۵</ref> را برگزیده بود، خود به دسته‌بندی علمای [[شیعه]] به[[اخباریان|اخباری]] و [[اصول فقه|اصولی]] و بدگویی از مجتهدان بزرگ شیعه انتقاد داشت. از این‌رو مجلس درس خود را که بزرگترین حلقه درسی در آن زمان بود به آقامحمدباقر بهبهانی واگذار کرد و او ظرف سه روز با تبیین نظریه اجتهاد و نقد نظریات اخباریان، نزدیک به دو سوم شاگردان بحرانی را از مرام اخباری رویگردان ساخت.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۴۹ق، ج ۲، ص ۲۸۵</ref>