سمرة بن جندب فزاری: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سَمُرَة بن جُنْدَب‏ فَزاری''' [[صحابه پیامبر]] که در بسیاری [[غزوه|غزوات]] [[پیامبر اسلام]] شرکت کرد. سمره در دوران کودکی به همراه مادرش وارد [[مدینه]] شد و در آنجا زندگی می‌کرد. او در داخل باغ یكى از [[انصار]] درخت خرمایى داشت و بدون اجازه وارد باغ می‌شد. سمره پس از شکایت مرد انصاری، پیشنهاد پیامبر در فروختن درخت و یا بخشیدن آن در مقابل یک درخت در [[بهشت]] را رد کرد. در نهایت پیامبر به فرد انصاری گفت برو و درخت خرماى او را از ریشه درآور.  

سمرة بن جندب بن هلال بن حریج‏<ref>ابن‌اثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۳۰۲.</ref> از نسل بنی‌شمخ بن فزاره بود.<ref>ابونعیم إصفهانی، معرفة الصحابة، ۱۴۱۹ق، ج‏۲، ص۵۲۲.</ref> او در زمان کودکی پدر خود را از دست داد. مادرش وارد [[مدینه]] شده و با یکی از اهالی مدینه به این شرط که سرپرستی سمره را نیز تا [[بلوغ]]، برعهده بگیرد، [[ازدواج]] کرد.<ref>ابن‌عبدالبر، الإستیعاب فی معرفة الأصحاب، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۶۵۴-۶۵۵.</ref>

دختر او با [[کنیه]] «ام‌ثابت» همسر [[مختار بن ابوعبید ثقفی]] بود.<ref>اعلمى حائرى، تراجم أعلام النساء، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۴۳.</ref> براساس برخی نقل‌ها او پس از [[قیام عاشورا]]، زنده بوده و در مجلسی که [[یزید]] بر دندان [[امام حسین(ع)]] می‌زد، حاضر بود و به یزید به جهت این عمل، اعتراض کرد.<ref>کرکی حائری‏، تسلیة المجالس و زینة المجالس، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۴۰۳.</ref>

[[اهل‌سنت]] روایات بسیاری از او نقل کرده‌اند.<ref>ابن‌جوزی، كشف المشكل من حدیث الصحیحین، ریاض، ج۲، ص۳۳.</ref> اهل‌سنت براساس روایتی از [[محمد بن سیرین]] سمره را بسیار امانت‌دار، صادق در نقل حدیث و دوست‌دار اسلام و مسلمانان معرفی کرده‌اند.<ref>بلاذری، أنساب ‏الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۱۲.</ref> [[شیخ طوسی]] روایتی در کتاب [[کتاب تهذیب|تهذیب]] نقل کرده که [[امام باقر(ع)]] سمره را لعنت کرده است.<ref>شیخ طوسی، تهذیب الأحكام، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۱۴۷.</ref>

سمره در سال ۵۸<ref name=":0" /> یا ۵۹<ref>نووی، تهذیب الأسماء و اللغات، ۱۴۳۰ق، ص۱۷۱.</ref> و یا پس از سال [[۶۰ هجری قمری]] <ref>ابن‌قتیبة،  

المعارف، ۱۹۹۲م، ص۳۰۵.</ref> فوت کرد. برخی منابع [[اهل‌سنت]] مرگ او را چنین دانسته‌اند که در اواخر عمر دچار بیماری شد که احساس سرمای شدید در بدن خود می‌کرد. به همین جهت او را بر بالای دیگ پر از آب داغ می‌گذاشتند تا احساس گرما کند. اما یک روز در درون آب افتاد و مرد.<ref name=":0">ابن‌عبدالبر، الإستیعاب فی معرفة الأصحاب، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۶۴۵.</ref>

سمره در داخل باغ یكى از [[انصار]] درخت خرمایى داشت. او بدون آن‌كه اجازه بگیرد، وارد باغ می‌شد. مرد انصارى از سمره خواست در زمان ورود به باغ اجازه بگیرد، اما او نپذیرفت. مرد انصارى نزد پیامبر شکایت کرد. پیامبر از سمره خواست هنگام ورود به باغ اجازه بگیرد. اما سمره نپذیرفت. پیامبر به او پیشنهاد فروختن درخت و یا بخشیدن آن در مقابل یک درخت در [[بهشت]] داد که او همه این‌ها را رد کرد. در نهایت پیامبر به فرد انصاری گفت برو و درخت خرماى او را از ریشه درآور؛ زیرا در [[اسلام]] ضرر و زیان زدن ممنوع است.<ref>کلینی، الكافی، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۲۹۲؛ با اندکی تفاوت: شیخ طوسی، تهذیب الأحكام، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۱۴۷.</ref>

برخی منابع اهل سنت گزارشی از فروختن [[شراب]] توسط سمره بن جندب در زمان [[خلیفه دوم]] نقل کرده‌اند: [[صحیح مسلم]]<ref name=":1">مسلم، صحیح مسلم، بیروت، ج۳، ص۱۲۰۷.</ref> و [[سنن ابن‌ماجه]]<ref name=":2">ابن‌ماجه، سنن ابن‌ماجه، ج۴، ص۴۷۰.</ref> که هر دو از جمله [[صحاح سته|صحاح شش‌گانه]] اهل‌سنت هستند این واقعه را نقل کرده‌اند که به عمر خبر داند سمره شراب فروخته است. عمر گفت خدا سمره را بکشد ... . [[بخاری]] نیز در کتاب [[صحیح بخاری|صحیح]] خود همین روایت را نقل کرده و تنها به جای نام سمره از تعبیر «فلان» استفاده کرده است.<ref>بخاری، صحیح بخاری، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۸۲.</ref>

[[زیاد بن ابیه]]، سمره را شش ماه حاکم [[کوفه]] و شش ماه حاکم [[بصره]] قرار داد.<ref> ابن‌‏حبان، تاریخ الصحابة الذین روی عنهم الأخبار، ۱۴۱۵ق، ص۱۲۳.</ref> پس از مرگ زیاد، او حدود یک سال حاکم بر بصره بود تا اینکه [[معاویه]] او را از این مقام عزل کرد.<ref>ابن‌عبدالبر، الإستیعاب فی معرفة الأصحاب، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۶۵۳.</ref> او بر [[خوارج]] بسیار سخت‌گیر بود و بسیاری از آن‌ها را کشت.<ref>ابن‌اثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۳۰۲.</ref>

* ابن‌جوزی، جمال‌الدین ابوالفرج، كشف المشكل من حدیث الصحیحین، محقق: علی حسین البواب، ریاض، بی‌نا، بی‌تا.

* ابن‌‏حبان، محمد بن حبان‏، تاریخ الصحابة الذین روی عنهم الأخبار، محقق: بوران‏ ضناوى، بیروت، دارالكتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون‏،‌ ۱۴۰۸ق.

* ابن‌عبدالبر، یوسف بن عبد الله‏، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق: علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجیل، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.

* ابن‌ماجه قزوینی، محمد بن یزید، سنن ابن‌ماجه، دارإحیاء الکتب العربیة، فیصل عیسی البابی الحلبی، بی‌تا.

* ‌اعلمى حائرى، محمدحسین‏، تراجم أعلام النساء، بیروت، مؤسسة الأعلمی، ۱۴۰۷ق.

* کرکی حائری‏، سیدمحمد، تسلیة المجالس و زینة المجالس‏، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، چاپ اول‏، ۱۴۱۸ق.

* مسلم بن حجاج، قشیری نیشابوری، صحیح مسلم (المسند الصحیح المختصر بنقل العدل عن العدل إلی رسول الله(ص))، محقق:‌ محمد فؤاد عبدالباقی، دارالاحیاء التراث العربی، بیروت، بی‌تا.

* نووی، یحیی بن شرف‏، تهذیب الأسماء و اللغات‏، مصحح عامر غضبان، دمشق، دارالرسالة العالمیة، ۱۴۳۰ق.