اصحاب امام مهدی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

اصحاب امام مهدی(ع) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۰ سپتامبر ۲۰۱۴، ساعت ۱۰:۵۰

۶۱۹ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۰ سپتامبر ۲۰۱۴

جز

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

کاربر ناشناس

imported>Salvand

@@ خط ۳: / خط ۳: @@
 == معنای اصحاب ==
-کلمه اصحاب و صحابه، جمع صاحب و از ماده «صحب» است. این کلمه در لغت به معناى معاشر و همراه است.<ref> ابن‌منظور، ''لسان العرب''، ج1، ص519؛ زبیدی، ''تاج العروس''، ج3، ص181.</ref> در [[قرآن]] نیز کلمه «اصحاب» به معناى همراه، اهل، دسته و گروه به کار رفته و 78 بار در آیات مختلف ذکر شده است.
+کلمه اصحاب و صحابه، جمع صاحب و از ماده «‌صحب‌» است. این کلمه در لغت به معنای معاشر و همراه است.<ref> ابن‌منظور، ''لسان العرب''، ج۱، ص۵۱۹؛ زبیدی، ''تاج العروس''، ج۳، ص۱۸۱.</ref> در [[قرآن]] نیز کلمه «‌اصحاب‌» به معنای همراه، اهل، دسته و گروه به کار رفته و ۷۸ بار در آیات مختلف آمده است.
 == تعداد اصحاب ==
-در روایات، تعداد اصحاب [[امام مهدی]](عج)، مختلف ذکر شده است. بیشتر روایات تعداد اصحاب و یاران امام مهدى(عج) را 313 نفر، به اندازه [[اصحاب پیامبر]](ص) در [[جنگ بدر]]، بیان کرده‌اند.<ref> صدوق، ''کمال الدین''، ج72، ص654 و ''الخصال''، ص649؛ صفار قمی، ''بصائر الدرجات''، ص311؛ صدوق، ''عیون اخبار الرضا''، ج1، ص59؛ ابن‌طاووس، ''ملاحم''، ص64؛ عیاشی، ''تفسیر العیاشى''، ج2، ص56؛ طبری، ''دلائل الامامه''، ص319؛ بحرانی، ''المحجه''، ص46.</ref>
+در روایات، تعداد اصحاب [[امام مهدی]] (عج)، مختلف ذکر شده است. بیشتر روایات تعداد اصحاب و یاران امام مهدی (عج) را ۳۱۳ نفر، به اندازه [[اصحاب پیامبر]](ص) در [[جنگ بدر]]، بیان کرده‌اند.<ref> صدوق، ''کمال الدین''، ج۷۲، ص۶۵۴ و ''الخصال''، ص۶۴۹؛ صفار قمی، ''بصائر الدرجات''، ص۳۱۱؛ صدوق، ''عیون اخبار الرضا''، ج۱، ص۵۹؛ ابن‌طاووس، ''الملاحم''، ص۶۴؛ عیاشی، ''تفسیر العیاشی''، ج۲، ص۵۶؛ طبری، ''دلائل الامامه''، ص۳۱۹؛ بحرانی، ''المحجه''، ص۴۶.</ref>
-بر اساس این روایات، آنان به طور ناگهانى و معجزه‌آسا از مسافت‌هاى دور و نزدیک در یک شب یا صبح‌گاه در [[مکه]] معظمه گرد مى‌آیند و به حضرت مى‌پیوندند. [[علی|امیرمؤمنان]](ع) در مورد نحوه فراخوانى و پیوستن یاران مهدى(عج)، از [[پیامبر اکرم]](ص) نقل مى‌کند: خداوند یاوران مهدى را در کمتر از چشم به هم زدن از مشرق و مغرب زمین در کنار [[کعبه]] گرد مى‌آورد.<ref> ابن‌طاووس، ''ملاحم''، ص146.</ref> [[امام باقر]](ع) نیز در این مورد مى‌فرماید: یاران مهدى با [[طى الارض]] به سوى او مى‌شتابند و در مکه با او بیعت مى‌کنند.<ref> نیشابوری، ''روضة الواعظین''، ج2، ص263؛ سلمی شافعی، ''عقدر الدرر''، ص65؛ متقی هندی، ''البرهان فى علامات مهدى آخرالزمان''، ص145.</ref>
+اما برخی روایات، تعداد اصحاب و یاوران مهدی(عج) را بیش از ۳۱۳ نفر ذکر کرده‌اند. این دسته روایات بعضاً عدد ده هزار را آورده‌اند؛ از جمله [[امام صادق]](ع) می‌فرماید: مهدی ظهور نمی‌کند، مگر اینکه حلقه کامل گردد. ایشان در پاسخ به این سؤال که آنان چند نفرند، می‌فرماید: ده هزار نفر.<ref> نعمانی، ''الغیبة''، ص۳۰۷؛ حر عاملی، ''اثبات الهداه''، ج۳، ص۵۴۵.</ref> همچنین [[ابوبصیر]] نقل می‌کند: مردی از اهالی [[کوفه]] از امام صادق(ع) پرسید آنان چند نفرند؟ مردم می‌گویند: همراهان مهدی به تعداد [[اصحاب بدر]] ۳۱۳ نفرند؟ امام(ع) در پاسخ فرمود: مهدی ظهور نمی‌کند، مگر با نیروی قدرتمندی که تعداد آنان کمتر از ده هزار رزمنده نخواهند بود.<ref> صدوق، ''کمال الدین''، ج۲، ص۶۵۴؛ حر عاملی، ''اثبات الهداه''، ج۳، ص۵۴۸؛ عروسی حویزی، ''نور الثقلین''، ج۴، ص۹۸؛ حلی، ''العدد القویه''، ص۶۵.</ref> برخی دیگر از روایات، تعداد اصحاب مهدی (عج) در هنگام ظهور را دست کم دوازده هزار و حداکثر پانزده هزار نفر ذکر کرده‌اند؛ <ref> ابن‌طاووس، ''الملاحم''، ص۶۵</ref> حتی در بعضی روایات عدد یکصد هزار نفر نیز نقل شده است.<ref>حر عاملی، ''إثبات الهداه''، ج۳، ص۵۷۸؛ مجلسی، ''بحارالأنوار''، ج۵۲، ص۳۰۷ و ص۳۶۷؛ کاظمی، ''بشارة الإسلام''، ص۱۹۰.</ref>
-برخى روایات، تعداد اصحاب و یاوران مهدى(عج) را بیش از 313 نفر ذکر کرده‌اند. این دسته روایات بعضاً عدد ده هزار را آورده‌اند؛ از جمله [[امام صادق]](ع) مى‌فرماید: مهدى ظهور نمى‌کند مگر اینکه حلقه کامل گردد. ایشان در پاسخ به این سؤال که آنان چند نفرند، مى‌فرماید: ده هزار نفر.<ref> الغیبة نعمانى، ص307؛ اثبات الهداه، ج3، ص545.</ref> همچنین [[ابوبصیر]] نقل مى‌کند: مردى از اهالى [[کوفه]] از امام صادق(ع) پرسید آنان چند نفرند؟ مردم مى‌گویند: همراهان مهدى به تعداد [[اصحاب بدر]] 313 نفرند؟ امام(ع) در پاسخ فرمود: مهدى ظهور نمى‌کند، مگر با نیروى قدرتمندى که تعداد آنان کمتر از ده هزار رزمنده نخواهند بود.<ref> کمال الدین، ج2، ص654؛ اثبات الهداه، ج3، ص548؛ نور الثقلین، ج4، ص98؛ العدد القویه، ص65.</ref> برخى دیگر از روایات، تعداد اصحاب مهدى(عج) در هنگام ظهور را دست‌کم دوازده هزار و حداکثر پانزده هزار نفر ذکر کرده‌اند؛<ref> ملاحم ابن طاووس، ص65</ref> حتى در بعضى روایات عدد یکصد هزار نفر نیز نقل شده است.<ref>إثبات الهداه، ج3، ص578؛ بحارالأنوار، ج52، ص307 و ص367؛ بشارة الإسلام، ص190.</ref>
+=== جمع‌بندی روایات ===
+در نگاه اول به نظر می‌رسد روایاتی که تعداد اصحاب را مختلف بیان کرده‌اند، با هم تعارض و تقابل دارند؛ اما با توجه به قرینه‌های موجود می‌توان روایاتِ عدد ۳۱۳ را درباره اصحاب و یاران ویژه حضرت در مرحله آغازین قیام دانست؛ آنانی که هسته اصلی قیام را تشکیل می‌دهند و در روایات از آنان با عنوان پرچمداران و فرماندهان لشکر مهدی(عج) <ref> صدوق، ''کمال الدین''، ج۲، ص۶۷۲؛ نعمانی، ''الغیبة''، ص۳۱۵؛ کلینی، ''الکافی''، ج۸، ص۳۱۳؛ بحرانی، ''المحجه''، ص۱۹.</ref> و نیز فرمانروایان و حاکمانِ روی زمین یاد شده است که حضرت با آنان شرق و غرب جهان را فتح می‌کند: ''' «‌انّهم حکام الأرض وعماله علیها وبهم یفتح شرق الأرض وغربها‌» '''. <ref> نعمانی، ''الغیبة''، ص۲۵۲؛ امین، ''اعیان الشیعه''، ج۲، ص۸۴.</ref> این ۳۱۳ نفر، هم افراد اولیه قیام‌اند و هم کارگزاران اصلی حکومت جهانی حضرت و زمامداران زمین.
-=== جمع‌بندی روایات ===
+اما روایاتی که تعداد را بیشتر از ۳۱۳ بیان کرده‌اند، بیان‌کننده تعداد مجموع نیروها و یاورانی است که به این جمع می‌پیوندند و تحت فرماندهی آنان قرار می‌گیرند. شاهد این مطلب دو روایتی است که از امام صادق(ع) رسیده است:
-در نگاه اول به نظر می‌رسد روایاتی که تعداد اصحاب را بیان کرده‌اند، با هم تعارض و تقابل دارند؛ اما با توجه به قرینه‌های موجود می‌توان روایاتِ عدد 313 را درباره اصحاب و یاران ویژه حضرت در مرحله آغازین قیام دانست؛ آنانى که هسته اصلى قیام را تشکیل مى‌دهند و در روایات از آنان با عنوان پرچمداران و فرماندهان لشکر مهدى(عج)<ref>کمال الدین، ج2، ص672؛ الغیبة نعمانى، ص315؛ اصول کافى، ج8، ص313؛ المحجه، ص19.</ref> و نیز فرمانروایان و حاکمانِ روى زمین یاد شده است که حضرت با آنان شرق و غرب جهان را فتح مى‌کند: '''«انّهم حکام الأرض وعماله علیها وبهم یفتح شرق الأرض وغربها»'''. <ref> الغیبة نعمانى، ص252؛اعیان الشیعه، ج2، ص84.</ref> این 313 نفر، هم افراد اولیه قیام‌اند و هم کارگزاران اصلى حکومت جهانى حضرت و زمامداران زمین.
-اما روایاتی که تعداد را بیشتر از 313 بیان کرده‌اند، بیان کننده تعداد مجموع نیروها و یاورانى است که به این جمع مى‌پیوندند و تحت فرماندهى آنان قرار می‌گیرند. شاهد این مطلب دو روایتى است که از امام صادق(ع) رسیده است:
+در روایت نخست حضرت می‌فرماید: آنان (اصحاب مهدی) ۳۱۳ نفرند و هر یک خود را در میان سیصد نفر می‌بینند.<ref> طبری، ''دلائل الامامه''، ص۳۲۰؛ بحرانی، ''المحجه''، ص۴۶.</ref> ظاهر روایت این است که هر کدام از این ۳۱۳ تن، فرماندهی جمعی را به عهده می‌گیرند.
-در روایت نخست حضرت مى فرماید: آنان (اصحاب مهدى) 313 نفرند و هر یک خود را در میان سیصد نفر مى‌بینند.<ref> دلائل الامامه، ص320؛ المحجه، ص46.</ref> ظاهر روایت این است که هر کدام از این 313 تن، فرماندهى جمعى را به عهده مى‌گیرند.
+آن حضرت در روایت دوم می‌فرماید: هنگامی که خداوند به حضرت قائم اجازه قیام دهد، ۳۱۳ تن با او [[بیعت]] می‌کنند و حضرت در [[مکه]] توقف می‌کند تا تعداد یارانش به ده هزار نفر برسد، آن‌گاه به سوی [[مدینه]] حرکت می‌کنند.<ref>حلی، ''المستجاد''، ص۵۱۱.</ref>
-آن حضرت در روایت دوم مى‌فرماید: هنگامى که خداوند به حضرت قائم اجازه قیام دهد، 313 تن با او [[بیعت]] مى‌کنند و حضرت در [[مکه]] توقف مى‌کند تا تعداد یارانش به ده هزار نفر برسد، آن‌گاه به سوى [[مدینه]] حرکت مى‌کنند.<ref>المستجاد، ص511.</ref>
 == بیعت با امام(عج) ==
-امام مهدی(عج)در بیعتی از یارانش تعهد مى‌گیرد با حضرت بر سر شرایطى که اعلام مى‌کند، پیمان وفادارى ببندند. از جمله شرایطى که براى بیعت امام مهدی(عج) با یارانش نقل شده، پایمردى در میدان رزم، دورى از حرام و کارهاى منکر نظیر دزدى، زراندوزى، احتکار، رباخوارى، تخریب مساجد، شهادت ناحق، نوشیدن شراب، تجمل‌گرایى، تحقیر مؤمنان، تعقیب افراد فرارى، خونریزى ناحق، انفاق به منافقان و کافران و انجام عمل نامشروع، و همچنین تحمل سختى‌ها و مشکلات و [[امر به معروف و نهى از منکر]] است. اصحاب نیز این پیمان را مى پذیرند و تک‌تک به حضرت دست تعهد مى‌دهند.<ref> عقد الدرر، ص96؛ الشیعة والرجعه، ج1، ص157.</ref>
+امام مهدی (عج) در بیعتی از یارانش تعهد می‌گیرد با حضرت بر سر شرایطی که اعلام می‌کند، پیمان وفاداری ببندند. از جمله شرایطی که برای بیعت امام مهدی (عج) با یارانش نقل شده، پایمردی در میدان رزم، دوری از حرام و کارهای منکر نظیر دزدی، زراندوزی، احتکار، رباخواری، تخریب مساجد، شهادت ناحق، نوشیدن شراب، تجمل گرایی، تحقیر مؤمنان، تعقیب افراد فراری، خونریزی ناحق، انفاق به منافقان و کافران و انجام عمل نامشروع، و همچنین تحمل سختی‌ها و مشکلات و [[امر به معروف و نهی از منکر]] است. اصحاب نیز این پیمان را می‌پذیرند و تک تک به حضرت دست تعهد می‌دهند.<ref> سلّمی شافعی، ''عقد الدرر''، ص۹۶؛ طبسی، ''الشیعة والرجعه''، ج۱، ص۱۵۷.</ref>
 == مشخصات اصحاب ==
@@ خط ۴۸: / خط ۴۷: @@
 == تشکیل حکومت جهانی ==
+بر اساس روایات، یاران حضرت مهدی(عج) به طور ناگهانی و معجزه‌آسا از مسافت‌های دور و نزدیک در یک شب یا صبح‌گاه در [[مکه]] معظمه گرد می‌آیند و به حضرت می‌پیوندند. [[علی|امیرمؤمنان]](ع) در مورد نحوه فراخوانی و پیوستن یاران مهدی(عج)، از [[پیامبر اکرم]](ص) نقل می‌کند: خداوند یاوران مهدی را در کمتر از چشم به هم زدن از مشرق و مغرب زمین در کنار [[کعبه]] گرد می‌آورد.<ref> ابن‌طاووس، ''ملاحم''، ص۱۴۶.</ref> [[امام باقر]](ع) نیز در این مورد می‌فرماید: یاران مهدی با [[طی الارض]] به سوی او می‌شتابند و در مکه با او بیعت می‌کنند.<ref> نیشابوری، ''روضة الواعظین''، ج۲، ص۲۶۳؛ سلمی شافعی، ''عقدر الدرر''، ص۶۵؛ متقی هندی، ''البرهان فی علامات مهدی آخرالزمان''، ص۱۴۵.</ref>
 حضرت مهدى(عج) با چنین اصحاب و یارانى، جهان را فتح و [[اسلام]] را در سراسر زمین حکمفرما مى‌کند. [[امام باقر]](ع) مى‌فرماید: گویا یاران مهدى(عج) را مى‌بینم که سراسر زمین و آسمان را احاطه کرده‌اند و هیچ چیزى در جهان نیست که فرمانبردار و تسلیم محض آنان نباشد. آنان به قدرى محبوبیت دارند که حتى درندگان و پرندگان نیز در پى جلب خشنودى آنان‌اند. قطعه‌اى از زمین، از اینکه یکى از یاران مهدى(عج) بر آن گام نهاده است، بر قطعه دیگر فخر و مباهات مى‌کند.<ref> کمال الدین، ج2، ص672؛ اثبات الهداه، ج3، ص493؛ بحارالانوار، ج52، ص327.</ref>
@@ خط ۸۳: / خط ۸۴: @@
 * الشیعة والرجعة  ، طبسى ، شیخ محمدرضا ، چاپخانه الآداب ، نجف الاشرف ، 1385هـ.ق.
 * العدد القویة لدفع المخالف الیومیة  ، حلى ، رضى الدین على بن مطهر ، کتابخانه آیة اللّه مرعشى نجفى ، قم.
+* عروسی حویزی، ابن‌جمعه، نور الثقلین،
 * عیون اخبار الرضا (علیه السلام) ، صدوق ، محمد بن على بن الحسین بن بن بابویه قمى ، نشر توس ، قم.
 * غایة المرام فى حجة الخصام عن طریق الخاص و العام  ، بحرانى ، السید هاشم بن سلیمان ، مؤسسة الاعلمى ، بیروت.