پرش به محتوا

اصحاب امام مهدی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Salvand
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:


== معنای اصحاب ==
== معنای اصحاب ==
کلمه اصحاب و صحابه، جمع صاحب و از ماده «صحب» است. این کلمه در لغت به معناى معاشر و همراه است.<ref> ابن‌منظور، ''لسان العرب''، ج1، ص519؛ زبیدی، ''تاج العروس''، ج3، ص181.</ref>


کلمه اصحاب و صحابه، جمع صاحب از ماده «صحب»، در لغت به معناى معاشر و همراه است.<ref>لسان العرب ، ج1 ، ص 519 ؛ تاج العروس ، ج3 ، ص 181</ref>
در [[قرآن]] نیز کلمه «اصحاب» به معناى همراه، اهل، دسته و گروه به کار رفته و 78 بار در آیات مختلف ذکر شده است.
 
در [[قرآن]] نیز کلمه «اصحاب» به معناى همراه ، اهل ، دسته و گروه به کار رفته و 78 بار در آیات مختلف ذکر شده است.
 


== تعداد اصحاب ==
== تعداد اصحاب ==
در روایات، تعداد اصحاب [[امام مهدى]](عج)، مختلف ذکر شده است. بیشتر روایات تعداد اصحاب و یاران امام مهدى(عج) را 313 نفر، به اندازه [[اصحاب پیامبر]](ص) در [[جنگ بدر]]، بیان کرده‌اند.<ref> کمال الدین ، ج72 ، ص 654 ؛ الخصال، ص649 ؛ بصائر الدرجات، ص311؛ عیون اخبار الرضا، ج1، ص59؛ ملاحم ابن طاووس، ص64؛ تفسیر عیاشى، ج2، ص56؛ دلائل الامامه، ص319؛ المحجه، ص46.</ref>


در مورد تعداد اصحاب امام مهدى(عج)، در روایات آمار مختلفى ذکر شده است. بیشتر روایات تعداد اصحاب و یاران امام مهدى(عج) را 313 نفر به اندازه [[اصحاب پیامبر]] (صلى الله علیه وآله وسلم) در [[جنگ بدر]] ذکر نموده است.<ref>کمال الدین ، ج72 ، ص 654 ؛ الخصال ، ص 649 ؛ بصائر الدرجات ، ص 311  ؛ عیون اخبار الرضا، ج1 ، ص 59 ؛ ملاحم ابن طاووس ، ص 64 ؛ تفسیر عیاشى ، ج2 ، ص 56 ؛ دلائل الامامه ، ص 319 ؛ المحجه ، ص 46</ref>
بر اساس این روایات، آنان به طور ناگهانى و معجزه‌آسا از مسافت‌هاى دور و نزدیک در یک شب یا صبح‌گاه در [[مکه]] معظمه گرد مى‌آیند و به حضرت مى‌پیوندند.
 
بر اساس این روایات ، آنان به طور ناگهانى و معجزه آسا از مسافت هاى دور و نزدیک در یک شب و یا صبح گاه در [[مکه]] معظمه گرد مى آیند و به حضرت مى پیوندند.


[[علی|امیرمؤمنان]] (علیه السلام در مورد نحوه فراخوانى و پیوستن یاران مهدى(عج) از [[پیامبر اکرم]](ص) نقل مى کند که: خداوند یاوران مهدى را در کمتر از چشم به هم زدن از مشرق و مغرب زمین در کنار [[کعبه]] گرد مى آورد.<ref>ملاحم ابن طاووس ، ص 146</ref>
[[علی|امیرمؤمنان]](ع) در مورد نحوه فراخوانى و پیوستن یاران مهدى(عج)، از [[پیامبر اکرم]](ص) نقل مى‌کند: خداوند یاوران مهدى را در کمتر از چشم به هم زدن از مشرق و مغرب زمین در کنار [[کعبه]] گرد مى‌آورد.<ref> ملاحم ابن طاووس، ص146.</ref>


[[امام باقر]](ع) نیز در این مورد مى فرماید: یاران مهدى با [[طى الارض]] به سوى او مى شتابند و در مکه با او بیعت مى کنند.<ref>روضة الواعظین ، ج2 ، ص 263 </ref> <ref>عقدر الدرر ، ص 65 </ref> <ref>البرهان فى علامات مهدى آخرالزمان ، ص 145</ref>
[[امام باقر]](ع) نیز در این مورد مى‌فرماید: یاران مهدى با [[طى الارض]] به سوى او مى‌شتابند و در مکه با او بیعت مى‌کنند.<ref> روضة الواعظین، ج2، ص 263؛ عقدر الدرر، ص65؛ البرهان فى علامات مهدى آخرالزمان، ص145.</ref>


برخى روایات  ، تعداد اصحاب و یاوران مهدى(عج) را بیش از 313 نفر ذکر کرده است. این دسته روایات بعضاً عدد ده هزار را ذکر نموده است ; از جمله در روایتى [[امام صادق]](ع) مى فرماید: مهدى ظهور نمى کند مگر این که حلقه کامل گردد ، در پاسخ به این سؤال که آنان چند نفراند مى فرماید: ده هزار نفر. <ref>الغیبة نعمانى ، ص 307 </ref> <ref>اثبات الهداه ، ج3 ، ص 545</ref>
برخى روایات، تعداد اصحاب و یاوران مهدى(عج) را بیش از 313 نفر ذکر کرده‌اند. این دسته روایات بعضاً عدد ده هزار را آورده‌اند؛ از جمله [[امام صادق]](ع) مى‌فرماید: مهدى ظهور نمى‌کند مگر اینکه حلقه کامل گردد. ایشان در پاسخ به این سؤال که آنان چند نفرند، مى‌فرماید: ده هزار نفر.<ref> الغیبة نعمانى، ص307؛ اثبات الهداه، ج3، ص545.</ref>


همچنین [[ابوبصیر]] نقل مى کند: مردى از اهالى [[کوفه]] از امام صادق(ع) پرسید که آنان چند نفرند ، مردم مى گویند: همراهان مهدى به تعداد [[اصحاب بدر]] سیصد و سیزده نفرند؟ امام(ع) در پاسخ فرمود:مهدى ظهور نمى کند مگر با نیروى قدرتمندى که تعداد آنان کمتر از ده هزار رزمنده نخواهند بود.<ref> کمال الدین ، ج2 ، ص 654 </ref> <ref>اثبات الهداه ، ج3 ، ص 548 </ref> <ref>نور الثقلین ، ج4 ، ص 98 </ref> <ref>العدد القویه ، ص 65</ref>
همچنین [[ابوبصیر]] نقل مى‌کند: مردى از اهالى [[کوفه]] از امام صادق(ع) پرسید آنان چند نفرند؟ مردم مى گویند: همراهان مهدى به تعداد [[اصحاب بدر]] 313 نفرند؟ امام(ع) در پاسخ فرمود: مهدى ظهور نمى‌کند، مگر با نیروى قدرتمندى که تعداد آنان کمتر از ده هزار رزمنده نخواهند بود.<ref> کمال الدین، ج2، ص654؛ اثبات الهداه، ج3، ص548؛ نور الثقلین، ج4، ص98؛ العدد القویه، ص65.</ref>


برخى دیگر از روایات ، تعداد اصحاب مهدى(عج) در هنگام ظهور را حداقل دوازده هزار و حداکثر پانزده هزار نفر ذکر کرده است. <ref>ملاحم ابن طاووس ، ص 65</ref> و حتى در بعضى روایات عدد یکصد هزار نفر نیز نقل شده است. <ref>إثبات الهداه ، ج3 ، ص 578 </ref><ref>بحارالأنوار ، ج52 ، ص 307 و ص 367 </ref><ref>بشارة الإسلام ، ص 190</ref>
برخى دیگر از روایات، تعداد اصحاب مهدى(عج) در هنگام ظهور را دست‌کم دوازده هزار و حداکثر پانزده هزار نفر ذکر کرده‌اند؛<ref> ملاحم ابن طاووس، ص65</ref> حتى در بعضى روایات عدد یکصد هزار نفر نیز نقل شده است.<ref>إثبات الهداه، ج3، ص578؛ بحارالأنوار، ج52، ص307 و ص367؛ بشارة الإسلام، ص190.</ref>


=== جمع‌بندی روایات ===
=== جمع‌بندی روایات ===
جمع میان روایاتی که اصحاب را 313 نفر معرفی می‌کنند با روایات دیگر با توجه به قرینه‌هایی که موجود است، این است که روایاتِ عدد 313 را درباره اصحاب و یاران ویژه حضرت در مرحله آغازین قیام بدانیم؛ آنانى که هسته اصلى قیام را تشکیل مى‌دهند و در روایات از آنان با عنوان پرچمداران و فرماندهان لشکر مهدى(عج)<ref>کمال الدین، ج2، ص672؛ الغیبة نعمانى، ص315؛ اصول کافى، ج8، ص313؛ المحجه، ص19.</ref> و نیز فرمانروایان و حاکمانِ روى زمین یاد شده است که حضرت با آنان شرق و غرب جهان را فتح مى‌کند: '''«انّهم حکام الأرض وعماله علیها وبهم یفتح شرق الأرض وغربها»'''. <ref> الغیبة نعمانى، ص252؛اعیان الشیعه، ج2، ص84.</ref> این 313 نفر، هم افراد اولیه قیام‌اند و هم کارگزاران اصلى حکومت جهانى حضرت و زمامداران زمین.


جمع میان این دسته از روایات با روایات دسته نخست با توجه به قراین موجود به آن است که روایات عدد 313 ، ناظر به اصحاب و یاران ویژه حضرت در مرحله آغازین قیام است ، آنانى که هسته اصلى قیام را تشکیل مى دهند و در روایات از آنان به عنوان پرچمداران و فرماندهان لشکر مهدى(عج)<ref>کمال الدین ، ج2 ، ص 672 </ref> <ref>الغیبة نعمانى ، ص 315 </ref> <ref>اصول کافى ، ج8 ، ص 313 </ref> <ref>المحجه ، ص 19</ref> و نیز فرمانروایان و حکام روى زمین ، یاد شده است که حضرت به وسیله آنان شرق و غرب جهان را فتح مى کند: '''«انّهم حکام الأرض وعماله علیها وبهم یفتح شرق الأرض وغربها»'''. <ref> الغیبة نعمانى ، ص 252 </ref> <ref>اعیان الشیعه ، ج2 ، ص 84</ref> این سیصد و سیزده نفر ، هم کادر اولیه قیام اند و هم کارگزاران اصلى حکومت جهانى حضرت و زمامداران زمین.
اما روایاتی که تعداد را بیشتر از 313 بیان کرده‌اند، بیان کننده تعداد مجموع نیروها و یاورانى است که به این جمع مى‌پیوندند و تحت فرماندهى آنان قرار می‌گیرند. شاهد این مطلب دو روایتى است که از امام صادق(ع) رسیده است:
 
اما روایات دسته دوم که عدد بیشتر از سیصد و سیزده نفر را ذکر نموده اند ، ناظر به مجموع نیروها و یاورانى است که به این جمع مى پیوندند تحت فرماندهى آنان قرار دارند. شاهد این مطلب دو روایتى است که از امام صادق(ع) رسیده است.
 
در روایت نخست حضرت مى فرماید: آنان (اصحاب مهدى) 313 نفرند و هر یک خود را در میان سیصد نفر مى بینند. <ref> دلائل الامامه ، ص 320</ref> <ref> المحجه ، ص 46</ref>
 
ظاهر روایت این است که هر کدام از این سیصد و سیزده تن ، فرماندهى جمعى را به عهده مى گیرند.
 
در جاى دیگر مى فرماید: هنگامى که خداوند به حضرت قائم اجازه قیام دهد ، سیصد و سیزده تن با او [[بیعت]] مى کنند و حضرت در [[مکه]] توقف مى کند تا تعداد یارانش به ده هزار نفر برسند ، آنگاه به سوى [[مدینه]] حرکت مى کنند. <ref>المستجاد ، ص 511</ref>


این دو روایت ، قرینه است بر این که قیام حضرت مهدى(عج) با سیصد و سیزده نفر از اصحاب ویژه و اخذ بیعت از آنان ، آغاز مى گردد و سایر یاوران حضرت به سرعت به آنان ملحق مى شوند. از این رو ، روایاتى که عدد بالاتر از 313 را ذکر نموده است ناظر به مجموع نیروهایى است که تحت فرماندهى یاران ویژه حضرت ، لشکریان قیام مهدى را در هنگام ظهور تشکیل مى دهند. از این رو ، با توجه به اختلاف روایات در مورد تعداد آنان ، مى توان گفت ارقام یاد شده مقصود نبوده است ، بلکه مقصود بیان فزونى پیروان و یاوران امام مهدى(عج) بوده است.
در روایت نخست حضرت مى فرماید: آنان (اصحاب مهدى) 313 نفرند و هر یک خود را در میان سیصد نفر مى‌بینند.<ref> دلائل الامامه، ص320؛ المحجه، ص46.</ref> ظاهر روایت این است که هر کدام از این 313 تن، فرماندهى جمعى را به عهده مى‌گیرند.


آن حضرت در روایت دوم مى‌فرماید: هنگامى که خداوند به حضرت قائم اجازه قیام دهد، 313 تن با او [[بیعت]] مى‌کنند و حضرت در [[مکه]] توقف مى‌کند تا تعداد یارانش به ده هزار نفر برسد، آن‌گاه به سوى [[مدینه]] حرکت مى‌کنند.<ref>المستجاد، ص511.</ref>


== بیعت با امام(عج) ==
== بیعت با امام(عج) ==
 
امام(عج)در این بیعت از آنان تعهد مى‌گیرد که با حضرت بر سر شرایطى که اعلام مى کند ،پیمان وفادارى ببندند. از جمله شرایطى که براى بیعت امام(عج) با یارانش نقل شده است ، پایمردى در میدان رزم ، دورى از حرام و کارهاى منکر نظیر: دزدى ، زراندوزى ، احتکار ، رباخوارى ، تخریب مساجد ، شهادت ناحق ، نوشیدن شراب ، تجمل گرایى ، تحقیر مؤمنان  ، تعقیب افراد فرارى ، خونریزى ناحق ، انفاق به منافقان و کافران و انجام عمل نامشروع ، و همچنین تحمل سختى ها و مشکلات و [[امر به معروف و نهى از منکر]] ، مى باشد. اصحاب نیز این پیمان را مى پذیرند و تک تک با امام(عج) مصافحه مى کنند. <ref> عقد الدرر ، ص 96 </ref> <ref>الشیعة والرجعه ، ج1 ، ص 157</ref>
امام(عج)در این بیعت از آنان تعهد مى گیرد که با حضرت بر سر شرایطى که اعلام مى کند ،پیمان وفادارى ببندند. از جمله شرایطى که براى بیعت امام(عج) با یارانش نقل شده است ، پایمردى در میدان رزم ، دورى از حرام و کارهاى منکر نظیر: دزدى ، زراندوزى ، احتکار ، رباخوارى ، تخریب مساجد ، شهادت ناحق ، نوشیدن شراب ، تجمل گرایى ، تحقیر مؤمنان  ، تعقیب افراد فرارى ، خونریزى ناحق ، انفاق به منافقان و کافران و انجام عمل نامشروع ، و همچنین تحمل سختى ها و مشکلات و [[امر به معروف و نهى از منکر]] ، مى باشد. اصحاب نیز این پیمان را مى پذیرند و تک تک با امام(عج) مصافحه مى کنند. <ref> عقد الدرر ، ص 96 </ref> <ref>الشیعة والرجعه ، ج1 ، ص 157</ref>




کاربر ناشناس