حدیث مدینة العلم: تفاوت میان نسخه‌ها

|عنوان={{عربی|اندازه=90%|قالَ رَسولُ اللّهِ(ص): أنَا مَدینَةُ العِلمِ وعَلِیٌّ بابُها، فَمَن أرادَ العِلمَ فَلیَأتِ البابَ.}}

|پیامبر خدا(ص) فرمود: من شهر دانشم و علی، دروازه آن است. آن که دانش می خواهد، باید از [این] دروازه در آید.<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک على الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۱۳۸، ح ۴۶۳۹؛ ابن شهر آشوب، المناقب، نشر علامه، ص۸۰، ح۱۲۰؛ اخطب خوارزم، المناقب، ۱۴۱۱ق، ص۸۳، ح ۶۹.</ref>}}{{پاک کن}}

*حاکم نیشابورى به سندش از [[عبدالله بن عباس|ابن عباس]] و [[جابر بن عبدالله انصاری|جابر بن عبدالله انصارى]] نقل کرده که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] فرمود: «أنا مدینة العلم و علىّ بابها فمن اراد العلم فلیأت الباب» <ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۱۲۶.</ref> من شهر علمم و على دروازه آن است. پس هر کس اراده آن شهر را نموده است باید از دروازه آن وارد شود.

*ترمذى در صحیح خود بنا بر نقل کتاب جامع الاصول از رسول خدا(ص) نقل کرده که فرمود: «انا مدینة العلم و علىّ بابها»<ref>ابن‌اثیر، جامع الاصول فی احادیث الرسول، ۱۴۲۰ق، ج۹،ص۴۷۳.</ref> من شهر علم هستم و على دروازه آن است.

* ترمذى به سند خود از رسول خدا(ص) نقل کرده که فرمود: «انا دار الحکمة و علىّ بابها»<ref>ترمذی، الجامع الصحیح، ۱۴۰۸ق، ج۵، ص۶۳۷.</ref> من خانه حکمت و على درِ آن است.

*طبری در تهذیب الآثار، از محمدبن اسماعیل از عبدالسلام بن صالح هروى، از ابو معاویه، از اعمش از مجاهد از ابن عباس نقل کرده که پیامبر(ص) فرمود: «انا مدینة العلم وعلیّ بابها فمن أراد المدینة فلیأتها من بابها»<ref>طبری، تهذیب الاثار، ۱۴۰۳ق، ص۱۰۵، رقم۱۷۳.</ref> من شهر علمم  و على دروازه آن است پس هر کس قصد این شهر را نموده باید از دروازه آن وارد شود.

==تواتر و صحت حدیث==

[[میر حامد حسین هندی|میرحامد حسین]]، حدیث مدینة العلم را [[تواتر|متواتر]] دانسته و تواتر آن را از دیگران نیز نقل کرده است.<ref>میرحامد حسین، عبقات الانوار، ۱۳۶۶ش، ج۱۴، ص۱۵و۱۶.</ref> سیوطی در کتاب «اللئالی المصنوعة فی الأحادیث الموضوعة» با بیان سند‌های مختلفی از این روایت گزارش کرده است که این روایت نزد بزرگان [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] از جمله محمد بن جریر طبری، حاکم نیشابوری، خطیب بغدادی و قاسم‌ بن عبدالرحمن انباری، در شمار احادیث [[حدیث حسن|حسن]] و [[حدیث صحیح|صحیح]] است.<ref>سیوطی، اللئالی المصنوعة، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۰۲-۳۰۷.</ref> او همچنین با اذعان به حسن بودن سند روایت، گفته دارقطنی مبنی بر مردود بودن همه اسناد این روایت را رد کرده است.<ref>سیوطی، اللئالی المصنوعة، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۰۳-۳۰۴.</ref> همچنین ابن حجر عسقلانی معتقد است که این حدیث سندهای متعددی دارد و لذا صحیح نیست آن را ضعیف بدانیم.<ref>ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۱۵۵.</ref> کتاب [[الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب (کتاب)|الغدیر]] نام بیست و یک تن از محدثان سنی را که این حدیث را حسن یا صحیح می‌دانند، ثبت کرده است.<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۷۰ق، ج۶، ص۷۸-۷۹.</ref> میرحامد حسین در کتاب [[عبقات الانوار فی امامة الائمة الاطهار (کتاب)|عبقات الانوار]]، ۲۴۵ وجه در صحت این حدیث<ref>میرحامد حسین، عبقات الانوار، ۱۳۶۶ش، ج۱۴، ص۲۰-۵۱۲.</ref> و ۲۲ حدیث نیز در تأیید آن ذکر کرده است.<ref>میرحامد حسین، عبقات الانوار، ۱۳۶۶ش، ج۱۴، ص۵۱۳-۵۷۰.</ref>