حلب: تفاوت میان نسخه‌ها

در مورد پایه‌گذار حلب اختلاف است ولی بیشتر مورخان آن را به فرزندان عمالیق نسبت داده‌اند. بعضی نخستین ساکنان آن را فرزندان حام بن نوح دانسته‌اند . این شهر شاهد سکونت اقوام حیثون، آشوریها، مصریها، یونانیها و رومیها بوده است.<ref>ابن بطوطه، الرحله، ص ۵۳؛ ابن عدیم، زبدة الحلب من تاریخ الحلب، ص ۱۵- ۱.</ref>

لذا هر یک از این اقوام آن را به نامی میخوانده‌اند، حیثون آن را «حلبا و حلباس»،

آشوریان «حلوان»، یونانیان «باروا» و مصریان آن را «حلب» خواندهاند.

در قرون اسلامی این شهر به «حلب الشهبا» معروف بوده و اکنون نیز گاهی این نام در تحقیقات جدید به کار میرود.<ref>نک: پیشین، ص ۱۰- ۷؛ عفیف البهنسی، الشام الحضاره، صص ۱۵۳- ۱۵۲.</ref> حلب در سال هفدهم هجری توسط اباعبیدة بن جراح و به فرماندهی عیاض بن غنم فهری به صلح فتح شد. شهر، در آن زمان هفت دروازه داشت و پیرامون آن دیواری محکم کشیده شده بود.<ref>نک: ابن عدیم، بغیه الطلب فی التاریخ الحلب، تحقیق سهیل زکار، ص ۱۱ به بعد.</ref> پس از فتح این شهر به وسیله مسلمانان، مسیحیان به حفظ کلیساها و انجام آداب و رسوم خود مجاز شدند ولی بعضی از کنائس آنان با صلح، به مسجد تبدیل شد.

حلب در قرون چهارم و پنجم که در دست بنی مرداس از حمدانیان قرار گرفت، رونق بسزایی یافت. سیفالدوله حمدانی آن جا را پایتخت خویش قرار داد، به عمران و آبادانی آن همت گماشت. در این دوران شهر حلب، همواره مورد طمع رومیان بود قلعه بسیار مستحکم آن که به عنوان مقر فرماندهی سیف‌الدوله، موقعیت خاص نظامی و استراتژیک به حلب بخشیده بود و مانع عمده‌ای برای دستیابی رومیان به شهر محسوب میشد.

در دوران ایوبیها، حلب یکی از پایگاههای مهم نظامی مسلمانان علیه صلیبی‌ها بود و حتی یک بار نیز از سوی آنان تسخیر گشت. در دوره مغول به تصرف آنان در آمد و بیشتر آن ویران و باقیمانده آن در دوران تیمور دستخوش تخریب و ویرانی شد.<ref>محمد راغب الطباخ الحلبی، اعلام النبلاء بتاریخ حلب الشهباء جلد دوم و سوم؛ تیودور بیشوف همان کتاب، ص ۱۷ به بعد.</ref>

در دوران عثمانی این شهر دوباره رونق گرفته و یکی از مراکز نظامی و مهم آنان شد. با پایان یافتن جنگ جهانی اول و تقسیم سرزمینهای تحت سلطه عثمانی، این شهر همانند سایر شهرهای سوریه، مستعمره فرانسه گردید. اکنون شهر حلب با آثار فراوان تاریخی خود یکی از مراکز توریستی و بسیار جذاب برای جهانگردان است. شایان گفتن است که حلب در گذشته یکی از مراکز شیعه بوده است. نفوذ تشیع در آن را باید به دوران ابوذر غفاری و حضور وی در شام یا هجرت آل ابی شعبه از عراق به آن سرزمین باز گردانید. در دوره بنی حمدان و بنی مرداس تا حدودی فاطمیها شیعه را در این شهر گسترش دادند. متاسفانه در طول تاریخ، جمعیت شیعه این شهر به خاطر قتل و عام آنان توسط حکومتهای متعصب و نیز مهاجرت علمای شیعه منطقه به عراق و سایر نقاط از بین رفته<ref>شیخ ابراهیم نصراللَّه، حلب و التشیع، مؤسسه الوفاء، بیروت ۱۴۰۳، ص ۱۵۰ به بعد.</ref> و اکنون نیز بیشتر مردم آن سنی بوده و شیعه چندانی ندارد. حلب، مرکز استان حلب است که جمعیت آن بر اساس سرشماری ۲۰۰۲ میلادی برابر با ۱۳۸۱ ش، چهار میلیون نفر است.

این مقبره که در بیست متری جنوب مشهد الحسین علیه‌السلام قرار دارد، بسیار کوچک و به وسیله نیم دیوارهای به ابعاد ۵* ۵ متر احاطه شده است. در این جا علمای بزرگی مدفون شدهاند. بر این قبور سنگ قبرهایی با خط کوفی از سدههای سوم و چهارم هجری دیده میشوند که اغلب شکسته و منهدم شده و بر این کتیبهها نام آنان ذکر شده است. یکی از علما و مورخان بزرگ شیعه یعنی ابن شهرآشوب صاحب کتاب معروف مناقب الائمه و «عمرو بن صلاح حلبی» یکی از زهاد و فقهای بزرگ اسلام در این چهار دیواری متروک و مخروبه، که توجه هیچ کس را به خود جلب نمیکند مدفون هستند.

کمی پایینتر یعنی در پنجاه متری جنوب این مکان چهار دیواری کوتاه دیگری است که در آن علمای بنی زهرهاز معروفترین قبایل شیعه در قرن چهارم و پنجم

هجری به خاک سپرده شده‌اند. در این جا نیز سنگهای قبور آنان که به خط کوفی آن سدههاست بسیار شکسته و منهدم شده و به طور پراکنده بر آن قبور ریخته شدهاند. در این مقبره، «بهاء الدین بن زهرة بن احمد حلبی»، «احمد حسین اسحاقی»- شاعر و ادیب و حافظ قرآن-، «ابن منیر طرابلسی»- شاعر مشهور شامو ابوالمکارم حمزة بن زهره حلبی صاحب الغنیهمتوفی ۵۸۵ قمدفون هستند. در توسعه اخیر مسجد النقطه که به همت شیخ ابراهیم نصرالله انجام شده است این قبور نیز در داخل محوطه مورد توسعه واقع گردیده است.

شیخ شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش بن امیرک، [[شهاب الدین یحیی سهرودی|شیخ اشراق]]، حکیم الهی و بنیانگذار حکمت اشراق به سال ۵۴۹ هجری در سهرورداز توابع زنجانبه دنیا آمد. وی در دوران کودکی به بیشتر علوم اسلامی و فلسفی احاطه یافت. در سالهای بعد با ابداع طریقه اشراقی در فلسفه، نسبت به بعضی از فلاسفه و قدما موضع گرفت؛ لذا از جانب کسانی که طریقه اشراقی او مورد پسند نبود، به الحاد و زندقه متهم شد و حتی بعضی از علمای حلب، خون او را مباح دانستند. شیخ شهابالدّین در بسط و تشریح مسلک جدید خود در فلسفه و حکمت یعنی مکتب اشراقی، ده‌ها کتاب و رساله به رشته تحریر درآورد.

حکمایی چون [[ملا صدرا]] (صدرالمتالهین) و ملاهادی سبزواری به پیروی و تشریح عقاید این فیلسوف بزرگ پرداختند. شیخ شهاب‌الدین از عرفا و حکمایی است که عدهای او را به شیعه منتسب کرده‌اند لذا باید گفت علت قتل او علاوه بر ایجاد مکتب جدیدیبر اساس فلسفه افلاطونی و پیروی از فلاسفه ایران قبل از اسلام می‌تواند همین گرایش‌های او به شیعه باشد. او بر اثر سعایت‌هایی که از وی نزد سلطان صلاح‌الدین ایوبی فرمانروای ایوبیان مصر و شام و سردمدار مبارزه علیه صلیبی‌ها شد به حبس افتاد و در ۵۸۷ق به شهادت رسید.

حضرت [[زکریا (پیامبر)|زکریای نبی]] (ع) یکی از پیامبران الهی و آخرین پیامبر از انبیای عهد قدیم بود.

حیات او هم زمان با حیات [[مریم مقدس]] و [[حضرت عیسی]] می باشد و گویند در دوران ترمیم هیکل اورشلیمکه به وسیله نبوکدنصر پادشاه بابل تخریب شده بودمیزیسته است. زکریا و همسرش که هر دو در پیری و کبَر سن قرار داشتند به قدرت الهی صاحب فرزندی به نام [[یحیی]] شدند.

خداوند در قرآن کریم از این موضوع چنین یاد میکند. «یا زَکرِیا إِنَّا نُبَشِّرُک بِغُلامٍ اسْمُهُ یحْیی ...» (ای زکریا ما تو را به فرزندی به نام یحیی بشارت میدهیم...) <ref>مریم: ۷</ref>

مرقد مطهّر این پیامبر الهی در داخل شبستان جامع اموی حلب  و در سمت چپ [[محراب]] قرار دارد. قبر او داخل ایوانی است که با ضریحی محصور شده و در آن تابوتی چوبین با پوشش سبز دیده میشود. ابتدا در این مکان صندوقی بوده که نام زکریا نیز بر آن دیده میشده است و بعدها در مکان آن، مقبره مذکور را ساختهاند. قبر حضرت زکریا امروزه از سوی مردم حلب و زائران زینب کبری علیها السلام زیارت میشود.{{مدرک}}

 

[[معروف بن جمر]] یکی از نوادگان [[اسماعیل بن جعفر الصادق (ع)]] است که در ۵۵۵ هجری به دنیا آمد. وی فردی شجاع، متهور و از فرماندهان سپاه «ملک ظاهر بَیبرَس» و از مجاهدین فی سبیل اللَّه بود که سالهایی از عمر خویش را در میدان جهاد علیه صلیبیها سپری کرد. او در ۶۴۰ هجری در نبرد انطاکیه به شهادت رسید.

قبر معروف بن جُمر در داخل «سوق الزرب» که بازاری بسیار طولانی است قرار دارد. بازار یاد شده از کمی بالاتر از درب قلعه حلب آغاز و به «جامع کبیر» حلب ختم می‌شود. قبر او در حدود دویست متری داخل بازار و سمت چپ آن است که پنجرهای از مرقد او به بیرون باز شده است. مدرسه‌ای که امروزه این قبر داخل آن است توسط ملک ظاهر بیبرس به سال ۵۹۰ هجری ساخته شده است. در کنار قبر او کلاهخود و لوازم و ابزارهای جنگی او نگهداری می‌شود.