کاربر ناشناس
ایمان ابوطالب: تفاوت میان نسخه‌ها
منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع، اصلاح درجه بندی
Hasanejraei (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>M.r.seifi (منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع، اصلاح درجه بندی) |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
[[علامه امینی]] بنا بر روایات تاریخی، سعید بن مسیب، ناقل این ماجرا را از دشمنان [[امیر مؤمنان]](ع) معرفی می‌کند.<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۹۷ق، ج ۸، ص۵۶.</ref> وی همچنین این روایت را در تضاد با روایتی می‌داند که بسیاری از [[اهل سنت]] در کتاب‌هایشان آورده‌اند. این روایت به [[سند روایت|سند]] صحیح از علی(ع) روایت شده که «شنیدم مردی برای پدر و مادر مشرک‌اش [[استغفار]] می‌کرد. جریان را به عرض پیامبر(ص) رساندم و این آیه نازل شد.»<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۹۷ق، ج ۸، ص۱۲.</ref>بدین ترتیب [[شأن نزول]] آیه ماجرایی بوده که ارتباطی با ابوطالب نداشته است. | [[علامه امینی]] بنا بر روایات تاریخی، سعید بن مسیب، ناقل این ماجرا را از دشمنان [[امیر مؤمنان]](ع) معرفی می‌کند.<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۹۷ق، ج ۸، ص۵۶.</ref> وی همچنین این روایت را در تضاد با روایتی می‌داند که بسیاری از [[اهل سنت]] در کتاب‌هایشان آورده‌اند. این روایت به [[سند روایت|سند]] صحیح از علی(ع) روایت شده که «شنیدم مردی برای پدر و مادر مشرک‌اش [[استغفار]] می‌کرد. جریان را به عرض پیامبر(ص) رساندم و این آیه نازل شد.»<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۹۷ق، ج ۸، ص۱۲.</ref>بدین ترتیب [[شأن نزول]] آیه ماجرایی بوده که ارتباطی با ابوطالب نداشته است. | ||
=== آیه نأی === | === آیه نأی === | ||
برخی [[شان نزول]] [[آیه]] ۲۶ [[سوره انعام]] را ابوطالب می‌دانند. این سخن مبتنی است بر روایتی که کسی از [[ابن عباس]] شنید: ابوطالب مردم را از اذیت و آزار پیامبر(ص) نهی می‌کرد، ولی خود ایمان نمی‌آورد.<ref>طبری، جامع البیان، | برخی [[شان نزول]] [[آیه]] ۲۶ [[سوره انعام]] را ابوطالب می‌دانند. این سخن مبتنی است بر روایتی که کسی از [[ابن عباس]] شنید: ابوطالب مردم را از اذیت و آزار پیامبر(ص) نهی می‌کرد، ولی خود ایمان نمی‌آورد.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۵ق، ج ۷، ص۲۲۸.</ref> | ||
====پاسخ==== | ====پاسخ==== | ||
شیعیان در پاسخ به این شبهه گفته‌اند: | شیعیان در پاسخ به این شبهه گفته‌اند: | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
'''ثانیاً''': فردی که این حدیث را نقل کرده، [[حبیب ابن ابی‌ثابت]] است و خود اهل سنت روایت او را تضعیف کرده و قابل اعتماد ندانسته‌اند.<ref>ابن حبان، الثقات، ۱۳۹۳ق، ج ۴، ص۱۳۷.</ref> | '''ثانیاً''': فردی که این حدیث را نقل کرده، [[حبیب ابن ابی‌ثابت]] است و خود اهل سنت روایت او را تضعیف کرده و قابل اعتماد ندانسته‌اند.<ref>ابن حبان، الثقات، ۱۳۹۳ق، ج ۴، ص۱۳۷.</ref> | ||
'''ثالثاً''': در [[تفسیر طبری]] این روایت با مضمون دیگری آمده که [[آیه]] در [[شأن نزول|شأن]] مشرکان نازل شده است که مردم را از ایمان به [[رسول خدا]](ص) باز می‌دارند و خود نیز ایمان نمی‌آورند.<ref>طبری، جامع البیان، | '''ثالثاً''': در [[تفسیر طبری]] این روایت با مضمون دیگری آمده که [[آیه]] در [[شأن نزول|شأن]] مشرکان نازل شده است که مردم را از ایمان به [[رسول خدا]](ص) باز می‌دارند و خود نیز ایمان نمی‌آورند.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۵ق، ج ۷، ص۲۲۹.</ref> | ||
=== حدیث ضَحضاح === | === حدیث ضَحضاح === | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
====پاسخ==== | ====پاسخ==== | ||
علامه مجلسی و شیخ طوسی در این‌باره پاسخ گفته‌اند: | علامه مجلسی و شیخ طوسی در این‌باره پاسخ گفته‌اند: | ||
'''اولاً''': این حدیث را [[مغیرة بن ابی شعبه]] نقل کرده که عالمان شیعه از جمله [[علامه مجلسی]] کینه و عداوت او را نسبت به [[بنی‌هاشم]] و علی بن ابی‌طالب(ع) شرح داده‌اند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، | '''اولاً''': این حدیث را [[مغیرة بن ابی شعبه]] نقل کرده که عالمان شیعه از جمله [[علامه مجلسی]] کینه و عداوت او را نسبت به [[بنی‌هاشم]] و علی بن ابی‌طالب(ع) شرح داده‌اند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۵، ص۱۱۲</ref>{{سخ}} | ||
'''ثانیاً''': بنا بر فرض این که ابوطالب کافر بوده، امید به شفاعت او بی‌معنا است زیرا شفاعت شامل مشرک نمی‌شود.<ref>طوسی، التبیان، | '''ثانیاً''': بنا بر فرض این که ابوطالب کافر بوده، امید به شفاعت او بی‌معنا است زیرا شفاعت شامل مشرک نمی‌شود.<ref>طوسی، التبیان، ۱۴۰۹ق، ج ۱۰، ص۱۸۷.</ref> | ||
== دلایل موافقان ایمان ابوطالب == | == دلایل موافقان ایمان ابوطالب == | ||
=== اعمال و رفتار ابوطالب === | === اعمال و رفتار ابوطالب === | ||
ابوطالب همسرش [[فاطمه بنت اسد]] و فرزندانش را به اسلام دعوت کرد.<ref>مرتضی العاملی، الصحیح من سیرة النبی، ۱۴۱۵ق، ج ۳، ص۲۳۰؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج ۱۳، ص۲۷۲.</ref> بنابر روایتی، هنگامی که ابوطالب فرزندش علی(ع) را دید که در کنار پیامبر(ص) به نماز ایستاده او را نهی نکرد و به دیگر فرزندش [[جعفر بن ابی طالب]] گفت: در سمت چپ محمد(ص) نماز بگزار.<ref>حلبی، | ابوطالب همسرش [[فاطمه بنت اسد]] و فرزندانش را به اسلام دعوت کرد.<ref>مرتضی العاملی، الصحیح من سیرة النبی، ۱۴۱۵ق، ج ۳، ص۲۳۰؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج ۱۳، ص۲۷۲.</ref> بنابر روایتی، هنگامی که ابوطالب فرزندش علی(ع) را دید که در کنار پیامبر(ص) به نماز ایستاده او را نهی نکرد و به دیگر فرزندش [[جعفر بن ابی طالب]] گفت: در سمت چپ محمد(ص) نماز بگزار.<ref>حلبی، السیره الحلبیه، ۱۴۰۰ق، ج ۱، ص۴۳۳؛ ابن اثیر، اسد الغابه، دارالکتاب العربی، ج ۱، ص۲۸۷.</ref> | ||
وی در همراهی با رسول خدا(ص) همه سختیها را به جان خرید و تا هنگام مرگ از حمایت و پیروی برادر زاده خویش دست بر نداشت. نقل شده که وی در جمله پایانی خویش قبل از رحلت گفته است:ای جماعت بنی هاشم! محمد(ص) را تصدیق و اطاعت کنید تا رستگار و هدایت شوید.<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۹۷ق، ج ۷، ص۳۶۷.</ref> | وی در همراهی با رسول خدا(ص) همه سختیها را به جان خرید و تا هنگام مرگ از حمایت و پیروی برادر زاده خویش دست بر نداشت. نقل شده که وی در جمله پایانی خویش قبل از رحلت گفته است:ای جماعت بنی هاشم! محمد(ص) را تصدیق و اطاعت کنید تا رستگار و هدایت شوید.<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۹۷ق، ج ۷، ص۳۶۷.</ref> | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
===اشعار=== | ===اشعار=== | ||
{{شعر۲|عرض=۶۵ | {{شعر۲|عرض=۶۵ | ||
|سبک نگارش= | |سبک نگارش= | ||
|تراز=وسط | |تراز=وسط | ||
|الم تعلموا انّ ابننا لا مکذب|لدینا ولا یعنی بقول الاباطل | |الم تعلموا انّ ابننا لا مکذب|لدینا ولا یعنی بقول الاباطل | ||
|و ابیض یستسقی الغمام بوجهه|ثمال الیتامی عصمة للارامل | |و ابیض یستسقی الغمام بوجهه|ثمال الیتامی عصمة للارامل<ref>مفید، ایمان ابی طالب، مؤسسة البعثة، ص۲۱.</ref> | ||
|الم تعلموا ان النبی محمداً|رسول امین خط فی سالف الکتب | |الم تعلموا ان النبی محمداً|رسول امین خط فی سالف الکتب<ref>مفید، الفصول المختارة، ۱۴۱۳ق، ص۲۸۴.</ref> | ||
|ترجمه= <small>ندانستید که فرزندمان را تکذیب نمی‌کنیم؟و او به سخن بیهوده اهمیت نمی‌دهد | |ترجمه= <small>ندانستید که فرزندمان را تکذیب نمی‌کنیم؟و او به سخن بیهوده اهمیت نمی‌دهد | ||
سپیدرویی که به آبرویش از ابرها باران خواسته‌می‌شودتکیه‌گاه یتیمان و نگهدارنده فقیران | سپیدرویی که به آبرویش از ابرها باران خواسته‌می‌شودتکیه‌گاه یتیمان و نگهدارنده فقیران | ||
آیا ندانستید که پیامبری محمدفرستاده امین، در کتاب‌های پیشین نگاشته‌شده‌است</small> | آیا ندانستید که پیامبری محمدفرستاده امین، در کتاب‌های پیشین نگاشته‌شده‌است</small> | ||
}} | |||
اشعار منسوب به ابوطالب به بیش از ۱۰۰۰ بیت می‌رسد و به «[[دیوان ابوطالب]]» معروف است. آنچه در این قصاید و اشعار آمده، در تأیید و تصدیق نبوت پیامبر(ص) است. | اشعار منسوب به ابوطالب به بیش از ۱۰۰۰ بیت می‌رسد و به «[[دیوان ابوطالب]]» معروف است. آنچه در این قصاید و اشعار آمده، در تأیید و تصدیق نبوت پیامبر(ص) است. | ||
{{شعر| | {{شعر|}} | ||
{{ب|'''اِن ابن آمنة النبی محمدا'''|'''عندی یفوق منازل الاولاد'''}} | {{ب|'''اِن ابن آمنة النبی محمدا'''|'''عندی یفوق منازل الاولاد'''}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
معروف‌ترین اشعار او به «[[قصیده لامیه ابوطالب|قصیده لامیه]]» شهرت دارد که با این مطلع آغاز می‌شود: | معروف‌ترین اشعار او به «[[قصیده لامیه ابوطالب|قصیده لامیه]]» شهرت دارد که با این مطلع آغاز می‌شود: | ||
{{شعر| | {{شعر|}} | ||
{{ب|'''خلیلی ما أذنی لاول عاذل'''|'''بصغواء فی حق و لا عند باطل'''}} | {{ب|'''خلیلی ما أذنی لاول عاذل'''|'''بصغواء فی حق و لا عند باطل'''<ref>مفید، ایمان ابی طالب، مؤسسة البعثة، ص۱۸.</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
{{وسط‌چین}}<small>هیچ‌گاه گوش به سخن ملامتگران فرا نداده‌ام و ذره‌ای به کفر و عصیانگری متمایل نمی‌باشم. | {{وسط‌چین}}<small>هیچ‌گاه گوش به سخن ملامتگران فرا نداده‌ام و ذره‌ای به کفر و عصیانگری متمایل نمی‌باشم.</small>{{پایان}} | ||
[[علامه امینی]] در این باره می‌گوید:«من نمی‌دانم شهادت و اعتراف به نبوّت رسول خدا(ص) چگونه است که این همه عبارات متنوع در اشعار ابوطالب، اعتراف به شمار نمی‌آید؟ اگر یکی از این تعابیر در شعر یا نثر کسی بود همگان می‌گفتند که آن شخص مسلمان است، ولی همه این تعابیر، [از نظر منکران] دلالتی بر اسلام ابوطالب ندارد! و این انکار، مایه شگفتی و عبرت است.»<ref>الغدیر، ۱۳۹۷ق، ج ۷، ص۳۴۱.</ref> | [[علامه امینی]] در این باره می‌گوید:«من نمی‌دانم شهادت و اعتراف به نبوّت رسول خدا(ص) چگونه است که این همه عبارات متنوع در اشعار ابوطالب، اعتراف به شمار نمی‌آید؟ اگر یکی از این تعابیر در شعر یا نثر کسی بود همگان می‌گفتند که آن شخص مسلمان است، ولی همه این تعابیر، [از نظر منکران] دلالتی بر اسلام ابوطالب ندارد! و این انکار، مایه شگفتی و عبرت است.»<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۹۷ق، ج ۷، ص۳۴۱.</ref> | ||
[[ابن ابی الحدید]] می‌گوید: ''اگر چه این اشعار به تنهایی در حد قطعیت نمی‌رسد اما مجموع آنها متواتر است و همه آنها در یک امر مشترکند و آن تصدیق ابوطالب به [[نبوت]] پیامبر اسلام(ص) است''.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج ۱۴، ص۷۸.</ref> | [[ابن ابی الحدید]] می‌گوید: ''اگر چه این اشعار به تنهایی در حد قطعیت نمی‌رسد اما مجموع آنها متواتر است و همه آنها در یک امر مشترکند و آن تصدیق ابوطالب به [[نبوت]] پیامبر اسلام(ص) است''.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج ۱۴، ص۷۸.</ref> | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
از این جهت که محمد(ص) در دوران سخت صدر اسلام، حمایت ابوطالب را داشت، هر‌گاه سخن از وی می‌شد او را با نیکی و بزرگی یاد می‌کرد. در روایتی آمده است که رسول خدا(ص) به [[جابر بن عبدالله انصاری]] فرمود: «در سفر [[معراج]] چهار نور را دیدم. از جانب خدا خطاب شد: این عبدالمطلب، این عمویت ابوطالب، این پدرت [[عبدالله بن عبدالمطلب|عبدالله]] و این مادرت [[آمنه مادر پیامبر|آمنه]] است.»<ref>فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۸۱.</ref> و در روایتی دیگر آمده است: «ابوطالب در روز قیامت در زمره پادشاهان و به سیمای پیامبران محشور می‌گردد.»<ref>ابن بابویه، الامامه و التبصره، ۱۴۰۴ق، ص۳۴.</ref> همچنین: «خداوند در روز قیامت به من وعده شفاعت چهار نفر را داده است که یکی از آنان ابوطالب است.»<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ۱۳۸۴ق، ج ۲، ص۲۹.</ref> | از این جهت که محمد(ص) در دوران سخت صدر اسلام، حمایت ابوطالب را داشت، هر‌گاه سخن از وی می‌شد او را با نیکی و بزرگی یاد می‌کرد. در روایتی آمده است که رسول خدا(ص) به [[جابر بن عبدالله انصاری]] فرمود: «در سفر [[معراج]] چهار نور را دیدم. از جانب خدا خطاب شد: این عبدالمطلب، این عمویت ابوطالب، این پدرت [[عبدالله بن عبدالمطلب|عبدالله]] و این مادرت [[آمنه مادر پیامبر|آمنه]] است.»<ref>فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۸۱.</ref> و در روایتی دیگر آمده است: «ابوطالب در روز قیامت در زمره پادشاهان و به سیمای پیامبران محشور می‌گردد.»<ref>ابن بابویه، الامامه و التبصره، ۱۴۰۴ق، ص۳۴.</ref> همچنین: «خداوند در روز قیامت به من وعده شفاعت چهار نفر را داده است که یکی از آنان ابوطالب است.»<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ۱۳۸۴ق، ج ۲، ص۲۹.</ref> | ||
==== در بیان امام علی(ع) ==== | ==== در بیان امام علی(ع) ==== | ||
روایاتی از خود امام علی(ع)نقل شده که می‌توان آنها را قرینه‌ای بر ایمان ابوطالب دانست از جمله: «نور ابوطالب، روز قیامت بر همه انوار جز پنج نور چیره می‌شود. نور ابوطالب از نور ماست و خدا آن را ۲۰۰۰ سال پیش از خلقت [[آدم]] آفریده است.»<ref>مجلسی، بحارالانوار، | روایاتی از خود امام علی(ع)نقل شده که می‌توان آنها را قرینه‌ای بر ایمان ابوطالب دانست از جمله: «نور ابوطالب، روز قیامت بر همه انوار جز پنج نور چیره می‌شود. نور ابوطالب از نور ماست و خدا آن را ۲۰۰۰ سال پیش از خلقت [[آدم]] آفریده است.»<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۳۵، ص۱۱۰؛ کراجکی، کنزالفوائد، ۱۳۶۹ش، ص۸۰.</ref> وی در روایتی دیگر می‌فرماید: «چون پدرم به احتضار افتاد، پیامبر بر بالین وی حاضر شد و درباره او بشارتی به من داد که از همه دنیا و آن چه در آن است محبوب‌تر است.»<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۵، ص۱۱۳.</ref> | ||
==== در بیان ائمه معصومین(ع) ==== | ==== در بیان ائمه معصومین(ع) ==== | ||
بنابر برخی منابع، روزی از [[امام سجاد(ع)]] درباره ایمان ابوطالب سؤال کردند. جواب داد: «خدای متعال پیامبرش را نهی کرد از این که زن مسلمانی در [[نکاح]] فرد کافری بماند در حالی که [[فاطمه بنت اسد]] از سبقت‌جویان در اسلام است و تا پایان عمر خویش در نکاح با ابوطالب ماند.»<ref>مجلسی، بحارالانوار، | بنابر برخی منابع، روزی از [[امام سجاد(ع)]] درباره ایمان ابوطالب سؤال کردند. جواب داد: «خدای متعال پیامبرش را نهی کرد از این که زن مسلمانی در [[نکاح]] فرد کافری بماند در حالی که [[فاطمه بنت اسد]] از سبقت‌جویان در اسلام است و تا پایان عمر خویش در نکاح با ابوطالب ماند.»<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۳۵، ص۱۵۷؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج ۱۴، ص۶۹.</ref> | ||
[[امام باقر(ع)]] بر ایمان ابوطالب تصریح کرده که اگر ایمان ابوطالب را در کفه ترازویی قرار دهند و ایمان این مردم را در کفه دیگر؛ ایمان ابوطالب سنگین‌تر است.<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۹۷ق، ج ۷، ص۳۸۰.</ref> | [[امام باقر(ع)]] بر ایمان ابوطالب تصریح کرده که اگر ایمان ابوطالب را در کفه ترازویی قرار دهند و ایمان این مردم را در کفه دیگر؛ ایمان ابوطالب سنگین‌تر است.<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۹۷ق، ج ۷، ص۳۸۰.</ref> | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
[[امام صادق(ع)]] نیز در روایتی ابوطالب را بسان [[اصحاب کهف]] شمرده که ایمان خود را مخفی داشتند و اظهار شرک کردند و خدا به آنان دو پاداش داد.<ref>کلینی، کافی، ۱۳۶۳ش، ج ۱، ص۴۴۸.</ref> و در روایتی دیگر منکران ایمان ابوطالب را دروغگو شمرده و او را از همنشینان انبیا، صدیقان و شهیدان و صالحان خوانده است.<ref>کراجکی، کنز الفوائد، ۱۳۶۹ش، ص۸۰.</ref> | [[امام صادق(ع)]] نیز در روایتی ابوطالب را بسان [[اصحاب کهف]] شمرده که ایمان خود را مخفی داشتند و اظهار شرک کردند و خدا به آنان دو پاداش داد.<ref>کلینی، کافی، ۱۳۶۳ش، ج ۱، ص۴۴۸.</ref> و در روایتی دیگر منکران ایمان ابوطالب را دروغگو شمرده و او را از همنشینان انبیا، صدیقان و شهیدان و صالحان خوانده است.<ref>کراجکی، کنز الفوائد، ۱۳۶۹ش، ص۸۰.</ref> | ||
در حدیثی دیگر آمده است که فردی برای [[امام رضا(ع)]] نامه‌ای نوشت و گفت که من در ایمان ابوطالب تردید کردم. امام(ع) در جواب وی به [[آیه]] ۱۱۵ [[سوره نساء]] اشاره کرد و به او هشدار داد که کافر دانستن ابوطالب به لحاظ عقوبت اخروی، سرانجام بدی دارد.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج ۱۴، | در حدیثی دیگر آمده است که فردی برای [[امام رضا(ع)]] نامه‌ای نوشت و گفت که من در ایمان ابوطالب تردید کردم. امام(ع) در جواب وی به [[آیه]] ۱۱۵ [[سوره نساء]] اشاره کرد و به او هشدار داد که کافر دانستن ابوطالب به لحاظ عقوبت اخروی، سرانجام بدی دارد.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج ۱۴، ص۶۸؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۳۵، ص۱۱۰.</ref> | ||
در روایتی از [[امام عسکری(ع)]] آمده است: «خداوند به پیامبرش وحی کرد که من تو را با دو گروه از پیروانت یاری نمودم؛ گروهی که تو را در نهان یاری داده و گروهی که آشکارا یاری ات رساندند. از میان گروه اوّل، سید و افضل آنان عمویت، [[ابوطالب]] است و از میان گروه دوّم فرزند او، علی(ع) است. آنگاه فرمود: ابوطالب همچون [[مؤمن آل فرعون]] بود که ایمانش را کتمان می‌کرد.»<ref>ابن معد، الحجة علی الذاهب، | در روایتی از [[امام عسکری(ع)]] آمده است: «خداوند به پیامبرش وحی کرد که من تو را با دو گروه از پیروانت یاری نمودم؛ گروهی که تو را در نهان یاری داده و گروهی که آشکارا یاری ات رساندند. از میان گروه اوّل، سید و افضل آنان عمویت، [[ابوطالب]] است و از میان گروه دوّم فرزند او، علی(ع) است. آنگاه فرمود: ابوطالب همچون [[مؤمن آل فرعون]] بود که ایمانش را کتمان می‌کرد.»<ref>ابن معد، الحجة علی الذاهب، ۱۴۱۰ق، ص۳۶۲.</ref> | ||
==== در کلام بزرگان و عالمان دین ==== | ==== در کلام بزرگان و عالمان دین ==== | ||
[[پرونده:کتاب الحجة علی الذاهب.jpg|180px|بندانگشتی|[[الحجة علی الذاهب الی تکفیر ابی‌طالب (کتاب)|کتاب الحجة علی الذاهب]]]] | [[پرونده:کتاب الحجة علی الذاهب.jpg|180px|بندانگشتی|[[الحجة علی الذاهب الی تکفیر ابی‌طالب (کتاب)|کتاب الحجة علی الذاهب]]]] | ||
[[پرونده:کتاب ایمان ابی طالب.jpg|بندانگشتی|180px|[[ایمان ابی‌طالب (کتاب)|کتاب ایمان ابی طالب]] اثر [[شیخ مفید]]]] | [[پرونده:کتاب ایمان ابی طالب.jpg|بندانگشتی|180px|[[ایمان ابی‌طالب (کتاب)|کتاب ایمان ابی طالب]] اثر [[شیخ مفید]]]] | ||
[[شیخ طوسی]] می‌گوید: ''در این که ابوطالب مسلمان بود، [[امامیه]] [[اجماع]] کرده‌اند و در آن اختلافی ندارند. آنها دلایل یقین‌آور دارند که موجب علم به ایمان ابوطالب است''.<ref>طوسی، التبیان، | [[شیخ طوسی]] می‌گوید: ''در این که ابوطالب مسلمان بود، [[امامیه]] [[اجماع]] کرده‌اند و در آن اختلافی ندارند. آنها دلایل یقین‌آور دارند که موجب علم به ایمان ابوطالب است''.<ref>طوسی، التبیان، ۱۴۰۹ق، ج ۸، ص۱۶۴.</ref> | ||
شیخ [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] تصریح می‌کند: ''اجماع اهل بیت(ع) بر ایمان ابوطالب است و اجماع آنان حجّت است''.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۱ق، ج ۴، ص۳۱.</ref> | شیخ [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] تصریح می‌کند: ''اجماع اهل بیت(ع) بر ایمان ابوطالب است و اجماع آنان حجّت است''.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۱ق، ج ۴، ص۳۱.</ref> | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
[[فتال نیشابوری|فتّال نیشابوری]] می‌نویسد: ''طایفه بر حقّ شیعه، اجماع کرده‌اند بر اینکه ابوطالب، [[عبدالله بن عبدالمطلب]] و [[آمنه دختر وهب]]، همگی مؤمن بودند و اجماع آنان حجّت است''.<ref>فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۱۳۸.</ref> | [[فتال نیشابوری|فتّال نیشابوری]] می‌نویسد: ''طایفه بر حقّ شیعه، اجماع کرده‌اند بر اینکه ابوطالب، [[عبدالله بن عبدالمطلب]] و [[آمنه دختر وهب]]، همگی مؤمن بودند و اجماع آنان حجّت است''.<ref>فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۱۳۸.</ref> | ||
[[ابن معد]] قائل است: ''در ایمان ابوطالب، اجماع اهل بیت رسول خدا(ص) و اتفاق [[:رده:علمای شیعه|عالمان شیعه]] برای ما کافی است و می‌توان بر آن اعتماد نمود''.<ref>ابن معد، الحجه علی الذاهب، | [[ابن معد]] قائل است: ''در ایمان ابوطالب، اجماع اهل بیت رسول خدا(ص) و اتفاق [[:رده:علمای شیعه|عالمان شیعه]] برای ما کافی است و می‌توان بر آن اعتماد نمود''.<ref>ابن معد، الحجه علی الذاهب، ۱۴۱۰ق، ص۶۴.</ref> | ||
[[سید بن طاووس]] می‌گوید: ''علمای عترت پیامبر(ص) همگی بر ایمان ابوطالب اتفاق نموده‌اند. همچنین می‌گوید: شکی نیست در این که عترت، به باطن ابوطالب، آگاه‌تر از بیگانگان‌اند و نیز [[شیعه]] [[اهل بیت]](ع) بر این امر [[اجماع]] دارند و کتاب‌هایی هم در این زمینه تصنیف کرده‌اند''.<ref>ابن طاووس، الطرائف، ۱۳۹۹ق، ص۳۹۸.</ref> | [[سید بن طاووس]] می‌گوید: ''علمای عترت پیامبر(ص) همگی بر ایمان ابوطالب اتفاق نموده‌اند. همچنین می‌گوید: شکی نیست در این که عترت، به باطن ابوطالب، آگاه‌تر از بیگانگان‌اند و نیز [[شیعه]] [[اهل بیت]](ع) بر این امر [[اجماع]] دارند و کتاب‌هایی هم در این زمینه تصنیف کرده‌اند''.<ref>ابن طاووس، الطرائف، ۱۳۹۹ق، ص۳۹۸.</ref> | ||
[[علامه مجلسی]] می‌نویسد: ''[[شیعه]] بر اسلام ابوطالب اجماع دارد و این که او در ابتدای رسالت [[پیامبر اسلام|پیامبر]](ص) به او ایمان آورد و هرگز بتی را نپرستید، بلکه وی از اوصیای [[حضرت ابراهیم|ابراهیم(ع)]] بود و این امر به حدّی نزد شیعه مشهور است که حتّی مخالفان آنان، این موضوع را به شیعه نسبت می‌دهند. اخبار [[تواتر|متواتر]] از طرق خاصه و عامه، بر ایمان او رسیده است و بسیاری از علما و محدثان ما درباره این موضوع، کتاب مستقل تألیف کرده‌اند تا بر کسی مخفی نماند.''<ref>مجلسی، بحارالانوار، | [[علامه مجلسی]] می‌نویسد: ''[[شیعه]] بر اسلام ابوطالب اجماع دارد و این که او در ابتدای رسالت [[پیامبر اسلام|پیامبر]](ص) به او ایمان آورد و هرگز بتی را نپرستید، بلکه وی از اوصیای [[حضرت ابراهیم|ابراهیم(ع)]] بود و این امر به حدّی نزد شیعه مشهور است که حتّی مخالفان آنان، این موضوع را به شیعه نسبت می‌دهند. اخبار [[تواتر|متواتر]] از طرق خاصه و عامه، بر ایمان او رسیده است و بسیاری از علما و محدثان ما درباره این موضوع، کتاب مستقل تألیف کرده‌اند تا بر کسی مخفی نماند.''<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۳۵، ص۱۳۸.</ref> | ||
== کتاب‌شناسی ایمان ابوطالب == | == کتاب‌شناسی ایمان ابوطالب == | ||
کتاب‌های فراوانی در اثبات ایمان ابوطالب نگاشته شده است. | کتاب‌های فراوانی در اثبات ایمان ابوطالب نگاشته شده است. [[آقا بزرگ تهرانی]] ۹ کتاب را با عنوان «ایمان ابی طالب» ذکر می‌کند.<ref>تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج ۲، ص۵۱۲ و ۵۱۳.</ref> برخی کتاب‌های دیگر نیز به این شرح است: | ||
# [[ایمان ابی طالب]] تألیف [[شیخ مفید]]، متوفای ۴۱۳ق. | # [[ایمان ابی طالب]] تألیف [[شیخ مفید]]، متوفای ۴۱۳ق. | ||
# [[الحجة علی الذاهب الی تکفیر ابی‌طالب]] تألیف سید [[فخار بن معد]] (متوفای ۶۳۰ق) | # [[الحجة علی الذاهب الی تکفیر ابی‌طالب]] تألیف سید [[فخار بن معد]] (متوفای ۶۳۰ق) | ||
| خط ۱۰۶: | خط ۱۰۶: | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{ | {{پانویس|۲}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
| خط ۱۱۲: | خط ۱۱۲: | ||
*ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، بیروت، دارالکتاب العربی، بی‌تا. | *ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، بیروت، دارالکتاب العربی، بی‌تا. | ||
*ابن بابویه قمی، علی بن الحسین، الامامه و التبصره، قم، مؤسسة الامام المهدی، ۱۴۰۴ق. | *ابن بابویه قمی، علی بن الحسین، الامامه و التبصره، قم، مؤسسة الامام المهدی، ۱۴۰۴ق. | ||
*ابن حبان، محمد، الثقات، مؤسسة الکتب الثقافیة، ۱۳۹۳ق. | *ابن حبان، محمد، الثقات، بیروت، مؤسسة الکتب الثقافیة، ۱۳۹۳ق. | ||
*ابن طاووس حلی، علی بن موسی، الطرائف فی معرفة مذاهب الطوائف، قم، خیام، ۱۳۹۹ق. | *ابن طاووس حلی، علی بن موسی، الطرائف فی معرفة مذاهب الطوائف، قم، خیام، ۱۳۹۹ق. | ||
*ابن معد، سید فخار، الحجة علی الذاهب الی تکفیر ابی طالب، قم، سیدالشهداء، | *ابن معد، سید فخار، الحجة علی الذاهب الی تکفیر ابی طالب، قم، سیدالشهداء، ۱۴۱۰ق. | ||
*امینی، عبدالحسین، الغدیر، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۳۹۷ق. | *امینی، عبدالحسین، الغدیر، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۳۹۷ق. | ||
*بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح بخاری، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۱ق. | *بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح بخاری، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۱ق. | ||
*تهرانی، آقا بزرگ، الذریعة الی تصانیف الشیعة، | *تهرانی، آقا بزرگ، الذریعة الی تصانیف الشیعة، بیروت، دار الاضواء، ۱۴۰۳ق. | ||
*حلبی، السیره الحلبیه، بیروت، دارالمعرفه، ۱۴۰۰ق. | *حلبی، السیره الحلبیه، بیروت، دارالمعرفه، ۱۴۰۰ق. | ||
*طبری، محمد بن جریر، جامع البیان عن تأویل آی القرآن، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵ق. | *طبری، محمد بن جریر، جامع البیان عن تأویل آی القرآن، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵ق. | ||
| خط ۱۲۶: | خط ۱۲۶: | ||
*کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، تحقیق علی اکبر غفاری، تهران،دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۳ش. | *کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، تحقیق علی اکبر غفاری، تهران،دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۳ش. | ||
*مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق. | *مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق. | ||
* | *مفید، محمد بن محمد، ایمان ابو طالب، قم، مؤسسة البعثة، بی‌تا. | ||
*مفید، محمد بن محمد، الفصول المختارة من العیون و المحاسن، گردآوردنده: سید مرتضی، قم، المؤتمر العالمی لألفیة الشیخ المفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق. | |||
*مرتضی العاملی، سید جعفر، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، بیروت،دار السیرة، ۱۴۱۵ق. | *مرتضی العاملی، سید جعفر، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، بیروت،دار السیرة، ۱۴۱۵ق. | ||
*نیشابوری، محمد بن فتال، روضة الواعظین، قم، شریف الرضی، ۱۳۷۵ش. | *نیشابوری، محمد بن فتال، روضة الواعظین، قم، شریف الرضی، ۱۳۷۵ش. | ||
*یعقوبی، ابن واضح، تاریخ یعقوبی، نجف، المکتبه الحیدریه، ۱۳۸۴ق. | *یعقوبی، ابن واضح، تاریخ یعقوبی، نجف، المکتبه الحیدریه، ۱۳۸۴ق. | ||
| خط ۱۵۲: | خط ۱۵۲: | ||
| عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد | | عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد | ||
| ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد | | ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد | ||
| رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد--> | | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد | ||
| کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد | | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد | ||
| استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | ||