مقام حضرت زینب (مصر): تفاوت میان نسخه‌ها

'''مقام حضرت زینب (س) مصر''' یا «مسجد السیدة زینب»، مدفن منسوب به [[حضرت زینب (س)]] دختر [[امام علی(ع)]]، که در [[قاهره]] [[مصر]] قرار دارد. این مکان زیارتگاه [[شیعیان]] و سنیان دوستدار [[اهل بیت(ع)]] است.

بنابر یک نظر، حضرت زینب دختر امام علی(س) پس از واقعه کربلا و اسارت رفتن به شام، به مدینه بازگشت؛ با اجبار حاکم مدینه به خروج زینب(س) از مدینه، وی در سال ۶۱ق راهی مصر که به دوستی اهل‌بیت(ع) شهرت داشتند، شد و در همانجا زیست و در نهایت در رجب سال ۶۲ق درگذشت. بر اساس این دیدگاه زینب(س) در مکانی که امروز به مسجد السیده زینب نام دارد، دفن شد. <ref>ابراهیم، محمد زكى، مراقد أهل البیت فى القاهرة، 68 و 69.</ref>

[[پرونده:تصویری قدیمی از مقام و مسجد حضرت زینب.jpg|400px|بندانگشتی|تصویری قدیمی از مقام و مسجد حضرت زینب (س) در [[مصر]] مربوط به سال ۱۸۸۴م]]

برخی از ساخت بنا برای نخستین بار بر محل قبر حضرت زینب (س) در سال ۸۵ق خبر داده‌اند بدون اینکه به منبعی استناد کنند.<ref>[https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%AF%D8%A9_%D8%B2%D9%8A%D9%86%D8%A8_(%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A9) مسجد السیدة زینب (القاهرة)]</ref> اما ابوعبدالله محمد کوهینی فاسی یکی از جهانگردانان اندلسی، در محرم ۳۶۹ق مصادف با عهد [[فاطمیان]] و دوره معد بن نزار بن المعز لدین الله زار بن المُعز لدین الله، در سفر به [[مصر]] مزار حضرت زینب (س) را زیارت کرده است. آنچه از سفرنامه کوهینی نقل شده است حاکی از وجود گنبد و بنایی بر قبر منسوب به حضرت زینب (س) است.<ref>سیده زینب، حسن محمد قاسم مصری، ص۷۵.</ref>

در گزارشی آمده است در قرن ششم هجری همزمان با حکومت سیف‎الدین ابوبكر بن ایوب، شخصی به نام فخرالدین ثعلب جعفری، والی قاهره و از نقبا و اشراف زینبیون، بنایی را در این مکان ساخته است.

بنای مقام حضرت زینب در مصر در قرن دهم هجری مصادف با دوره سلطان سلیم قانونی، دهمین پادشاه عثمانی، توسط والی مصر مرمت شد. سپس در سال ۱۱۷۴ق عبدالرحمن كتخدا(کدخدا) یکی از امرای مصر که در بازسازی و توسعه اماکن زیارتی و فرهنگی و غیره اهتمام زیادی داشته است، مقام حضرت زینب را بازسازی نمود. در ۱۲۱۰ق ضریح داخل مقام با ضریحی از جنس مس تعویض شد. سپس محمدعلی پاشا والی مصر در ۱۲۷۰ق اقدام به بازسازی و توسعه این مکان نمود.<ref>حسن صفار، المرأة العظیمة، قراءة فی حیاة السیدة زینب بنت علی علیهما السلام، ص۲۸۶.</ref><ref>[http://www.aqaed.com/faq/7068/ نبذة عن تاریخ المشهد الزینبی فی مصر]</ref><ref>شیخ جعفر نقدی، زینب الكبرى، ص۱۶۴.</ref>

در ۱۲۹۴ق درب مقابل گنبد مقام حضرت زینب (س) توسط محمد توفیق پاشا با مرمر مصری و استانبولی پوشانده شد. بازسازی گنبد، مسجد و مناره مقام حضرت زینب در نهایت در سال ۱۲۹۷ق در دستور کار والی آن دوره قرار گرفت و در سال ۱۳۲۰ق اجرای طرح بازسازی آن به پایان رسید.<ref>حسن صفار، المرأة العظیمة، قراءة فی حیاة السیدة زینب بنت علی علیهما السلام، ص۲۸۶و ۲۸۷.</ref><ref>[http://www.aqaed.com/faq/7068 نبذة عن تاریخ المشهد الزینبی فی مصر]</ref><ref>شیخ جعفر نقدی، زینب الكبرى، ص۱۶۴ و ۱۶۵.</ref>

برخی حجاج ایرانی در عهد قاجار در سفر حج، از مصر و این زیارتگاه نیز بازدید کرده‌اند که گزارشی از این زیارتگاه در سفرنامه‎های آنان موجود است.<ref>برای نمونه نک: عراقی جزائری، سفرنامه مکه، شام، مصر و عراق، ۲۷۱.</ref><ref> [http://www.khabaronline.ir/(X(1)S(vfyarjwdpspu00hqyum1yt15))/detail/118050/weblog/jafarian شام و مصر از چشم یک مسافر ایرانی در عصر محمدعلی پاشا [1256ق

 

 

 

مقام حضرت زینب(س) در محله السيده زینب یکی از محله‎های منطقه جنوبی استان [[قاهره]] قرار دارد. محله السیده زینب به عنوان یکی از مناطق قدیمی و پرتردد قاهره به شمار می‎رود. در نزدیکی مقام حضرت زینب (س) خیابانی با نام زین العابدین قرار دارد. میدانی نیز در نزدیکی این مقام به نام حضرت زینب (س) قرار گرفته است.

 

{{پانویس|2}}

 

*عراقی حجازی، فخرالدین، «سفرنامه مکه، شام، مصر و عراق»، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، به کوشش رسول جعفریان، نشر علم، تهران، 1389ش.

*ابراهیم، محمد زكى، مراقد أهل البیت فى القاهرة، مصحح: اسنوى، حسن یوسف‏، موسسة احیاء التراث الصوفی‏، قایتبای‏، 1424ق.