سید محمدعلی قاضی طباطبایی: تفاوت میان نسخه‌ها

سیدمحمد علی قاضی طباطبایی در [[۶ جمادی‌الاول|۶ جمادی الاول]] [[سال ۱۳۳۱­ هجری قمری|۱۳۳۱­ق]] ([[۲۴ فروردین]] [[سال ۲۹۲ هجری شمسی|۱۲۹۲ش]]) در تبریز متولد شد.<ref>تبریزی، «سرآمد اندیشه و جهاد»، ص۳.</ref> پدرش سیدباقر مشهور به میرزا باقر و عمویش میرزا اسدالله از علمای تبریز بودند.<ref> نیکبخت، رحیم؛ و اسمعیل­ زاده، صمد؛ ۱۳۸۰، ص ۹۶.</ref>  

قاضی طباطبایی در [[۱۰ آبان]] ۱۳۵۸ش مصادف با [[عید قربان]]، بعد از اقامه [[نماز مغرب]] و [[نماز عشاء|عشاء]] در راه مراجعت به منزل، توسط یکی از اعضاء [[گروهک فرقان]] در خیابان مورد حمله قرار گرفت و به [[شهادت]] رسید.<ref>روزنامه کیهان، ۱۳/۸/۱۳۵۸، ص ۱.</ref> امام خمینی در پیامی شهادت ایشان را به عموم مسلمانان متعهد و علمای اعلام و مردم غیور و مجاهد آذربایجان تسلیت گفت.<ref>صحیفه امام، ج۱۰، ص: ۴۲۰ و ۴۲۱</ref>

سید محمد، تحصیلات مقدماتی علوم دینی را در [[مدرسه طالبیه]] نزد آن دو آموخت.<ref> نیکبخت، رحیم؛ و اسمعیل­ زاده، صمد؛ ۱۳۸۰، ص ۹۶.</ref> وی در ۱۳۵۹ق جهت تحصیل در [[حوزه علمیه قم]] به شهر [[قم]] مهاجرت کرد.<ref> نیکبخت، رحیم؛ و اسمعیل­ زاده، صمد؛ ۱۳۸۰، ص ۹۶.</ref>

اقامت او در شهر قم که از سال ۱۳۵۹ق شروع شده بود، به مدت ده سال به طول انجامید. وی در این مدت در درس‌های [[مرعشی نجفی]]، [[سید محمد حجت|سیدمحمد حجّت]]، [[سید صدرالدین صدر|سیدصدر الدین صدر]]، [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]]، [[عبدالنبی عراقی]] و [[سید حسین بروجردی]] شرکت کرد.<ref>روحانی، سیدحمید؛ ج ۱، ۱۳۶۱، ص ۴۳.</ref>

*طرح [[لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی]] که بر اساس آن شرط کتاب آسمانی برای انتخاب کنندگان و نامزد ها به جای [[قرآن]] کافی دانسته شده بود، مخالفت حوزه علمیه قم، مراجع تقلید خصوصا امام خمینی را برانگیخت. بر همین اساس علمای تبریز، اعلامیه‌هایی را صادر کردند که قاضی از جمله امضاءکنندگان آن اعلامیه‌ها بود.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۳۷۴، ص ۴۷.</ref>

*از دیگر وقایعی که قاضی از آن در جهت پیش برد اهداف انقلاب بهره برد، واقعه مدرسه طالبیه تبریز بود. این واقعه از اینجا شروع شد که اعلامیه امام در مدرسه طالبیه روی دیوار نصب شد که ماموران شهربانی وقتی خواستند اعلامیه را پاره کنند، با مقاومت طلاب مدرسه مواجه شدند و این درگیری به بازار کشیده شد و با شورش مردمی که از مسجد مقبره بیرون آمده بودند، محاصره نیروهای شهربانی شکسته شد. در اثر این حادثه بود که آیت الله قاضی اعلامیه‌ای صادر کرده و فردای آن روز آن اعلامیه را با خط سرخ در تمام شهر منتشر کردند.<ref>باقری، علی؛ خاطرات ۱۵ خرداد تبریز، ۱۳۷۴، چ اول، ص ۱۰۱.</ref>

*در تبریز در سال ۵۲ برای تقویت حرکت‌های ضد رژیم اعم از چاپ و نشر اعلامیه، کمک به خانواده‌های زندانیان سیاسی، مساعدت به فعالانی که مجبور به ترک خانه و کاشانه خود شده بودند و... صندوقی به نام مجاهدین اسلامی زیر نظر او تاسیس شد تا از این طریق به بارور شدن نهضت کمکی کرده باشد.<ref>نیکبخت، رحیم؛ و اسمعیل­‌زاده، صمد؛ ۱۳۸۰، ص ۲۶۵.</ref> ارتباط با دانشجویان در راستای مبارزه با رژیم یکی دیگر از فعالیت­های ایشان بود که وی در کارهای خود آن را مد نظر قرار داده بود.<ref>آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، مصاحبه با حسن نوربخش، ۲۱/۷/۱۳۷۶.</ref>

*قیام مردم قم در [[۱۹ دی]] ۱۳۵۶ که در واکنش به درج مقاله ای در روزنامه اطلاعات اتفاق افتاده بود.<ref>امیداسلام شهید آیت­ الله حاج سیدمصطفی خمینی به روایت اسناد، بهار ۱۳۸۸، چ اول، صص ۱۳ و ۴۷۸.</ref> در وهله اول حرکت طلاب را براه انداخت.<ref>خاطرات و مبارزات شهید محلاتی، ۱۳۷۶، چ اول، ص ۹۱.</ref> و در وهله دوم امواجی را به گوشه کنار کشور پراکند. موج این حرکت در تبریز با رهبری علما خصوصا آیت الله قاضی انعکاس مطلوبی یافت و خود را در حرکتی به نام قیام ۲۹ بهمن تبریز نشان داد.

*با پیروزی انقلاب اسلامی، طی حکمی از سوی امام در سال ۱۳۵۸ به عنوان امام جمعه و نماینده امام در تبریز منصوب شد.<ref>صادقی، طیبه؛ ۱۳۸۵، ص ۱۴.</ref> وی سعی کرد در راستای ایجاد امنیت و ثبات در تبریز عمل کند به عنوان مثال در اواخر خرداد ۵۸ تعدادی از همافران دست به تحصن زدند و خواسته‌هایی را مطرح کرده بودند که با تلاش‌های وی، دست از تحصن برداشتند.<ref>روزنامه اطلاعات، ۱۳۵۸/۴/۱.</ref>

*روحانی، سیدحمید؛ تحلیلی بر نهضت امام خمینی، ج ۱، تهران، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۶۱، چ دوم.