سیره علوی: تفاوت میان نسخه‌ها

در روایت معروفی [[پیامبر (ص)]] در مورد امام علی(ع) فرموده است که «علی(ع) با حق است و حق با او؛ حق با علی می‌گردد هر جا که باشد.»<ref>شیخ مفید، الفصول المختاره، ۱۴۱۳ق، ص۹۷.</ref> و از این رو امام علی(ع) یکی از معیارهای تشخیص حق از باطل بوده و سیره او به عنوان کامل‌ترین الگو مورد توجه قرار گرفته است.<ref>رک: ناظم‌زاده قمی، فضایل و مناقب امام علی(ع)، ص۱۷۱؛ رستمی‌زاده، حق و باطل از دیدگاه امام علی(ع).</ref>

[[امام علی(ع)]] خود [[عبادت]] مردم در برابر پروردگار را به عبادت بازرگانان (که به امید بخشش خدا را می‏‏‌پرستند)، عبادت بردگان (که از روی ترس عبادت می‌کنند) و عبادت آزادگان (که برای سپاس عبادت می‌کنند) تقسیم کرده است.<ref>نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، کلمه ۲۳۷، ص۴۰۰.</ref> که طبعا عبادت آن امام، عبادت آزادگان بوده است.<ref>فیض کاشانی، الوافی، ۱۴۰۶ق، ج۴، ص۳۶۱.</ref>  

روایات و توصیفات متعددی از عبادت امام علی(ع) در منابع نقل شده است.<ref>رک: ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ص۲۷، هاشمی خویی، منهاج البراعه، ۱۴۰۰ق، ص۴۰۹.</ref> او بیش از همه عبادت می‌کرد، روزها روزه دار بود و شب‌ها مشغول نماز. حتی موقع جنگ نیز نماز شبش ترک نمی‌شد.<ref>رک: ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ص۲۷.</ref> در روایات نقل شده وقتی به [[امام سجاد (ع)]] که به علت عبادت‌های بسیارش به [[زین العابدین]] معروف بود<ref>قرشی، حیاة الامام زین‌العابدین، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۴۵.</ref> گفتند چرا در عبادت خود را به رنج و مشقت می‌اندازد پاسخ داد کسی مانند جدش امام علی(ع) نمی‌تواند خدا را عبادت کند.<ref>خویی، منهاج البراعه، ۱۴۰۰ق، ص۴۰۹.</ref>  

تأمین معیشت خانواده به عنوان یکی از امور مهم مربوط به خانواده در سیره امام علی(ع) این‌گونه بود که با توجه به شرایط دشوار مسلمانان در سال‌های اول [[هجرت]] که در تنگدستی به سر می‌بردند و برخی از آنها از شدت فقر به [[اصحاب صفه]] معروف گردیدند<ref>بیضاوی، انوار التنزیل، نشر موسسه شعبان، ج۱، ص۲۶۷.</ref> در اولویت رسیدگی قرار داشتند. امام علی(ع) وقتی هدایا و غنایمی دریافت می‌کرد تمام آن را بین فقرا تقسیم می‌کرد.<ref>طبری، دلایل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۱۴۴.</ref> این در حالی بود که گاه معیشت خانواده آن حضرت نیز با مشکلاتی روبرو بود. طبق روایات؛ امام علی(ع) برخی اوقات در مقابل هر یک عدد خرما، برای باغداران [[مدینه]]، یک سطل آب از چاه می‌کشید و سپس همه خرماها را به همسر خود [[حضرت فاطمه (س)]] می‌داد.<ref>مظفر بن جعفر، الرساله الموضحه، ۱۴۳۲ق، ص۲۷۳.</ref> برخی اوقات نیز آن حضرت برای تأمین معیشت خانواده خود پول قرض می‌گرفت.<ref>شیخ طوسی، امالی، ۱۴۱۴ق، ص۶۱۶.</ref> با این حال؛ توجه به دشواری‌های زندگی مسلمانان باعث می‌شد پولی را که برای تأمین مخارج زندگی [[قرض]] گرفته بود به دیگران بدهد.<ref>شیخ طوسی، امالی، ۱۴۱۴ق، ص۶۱۶.</ref> در مقابل این رفتارهای امام علی(ع)؛ در روایات از توجه ویژه خداوند به خانواده آن حضرت سخن به میان آمده و در چند روایت شیعی از نزول مائده الهی بر خانواده امام علی(ع) حکایاتی نقل شده است.<ref>رک: طبری، دلایل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۱۴۴.</ref>

ایشان به فرزندانش در مورد فضیلت‌ها و ارزش‌های متعالی در زندگی سخن می‌گفت. [[نامه امام علی(ع) به امام حسن(ع)]] که در [[نهج البلاغه]] نیز موجود هست مجموعه کاملی از توصیه‌هایی است که یک پدر می‌تواند به فرزند خود کند.

* یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب بن جعفر بن وهب واضح، تاریخ الیعقوبی، بیروت،‌دار صادر، بی‌تا.