پرش به محتوا

سید عبدالکریم بن احمد حلی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{دیگر کاربردها|ابن طاووس}}
{{دیگر کاربردها|ابن طاووس}}
'''سيد غياث الدين، عبدالكريم بن احمد بن موسى ابن طاووس حلى''' از خاندان [[ابن طاووس]] ، خاندان مشهور و مؤثر [[شيعی]] اماميه‏ است. او برادرزاده [[سید بن طاووس]] است و نسبش به [[امام حسن]] (ع) می رسد. از آثار سید عبدالکریم، تنها از دو کتاب [[فرحة الغری]] و [[الشمل المنظوم]] گزارش شده است.
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه
| عنوان            =
| تصویر            =
| اندازه تصویر      =
| نام کامل          = '''سيد غياث الدين، عبدالكريم بن احمد بن موسى ابن طاووس حلى'''
| لقب              =
| نسب              =
| خویشاوندان سرشناس = [[سید بن طاووس]]
| تاریخ تولد        = ۶۴۸ق
| شهر تولد          = [[کربلا]]
| کشور تولد        =
| محل تحصیل        =
| محل زندگی        =
| تاریخ وفات        = ۶۹۳ق؛ [[کاظمین]]
| شهر وفات          =
| محل دفن            = [[حرم علی بن ابیطالب|حرم امیرالمؤمنین]] (ع)
| استادان          = پدرش [[احمد بن موسی بن جعفر بن طاووس|احمد بن موسی بن طاووس]]، [[سید بن طاووس|علی بن موسی بن طاووس]]،[[محقق حلی|محقق حلی]]، [[خواجه نصیرالدین طوسی]] و...
| شاگردان          = [[احمد بن داوود حلی|احمد بن داود حلی]]، عبدالصمد بن ابی الجیش حنبلی و شیخ علی بن حسین بن حماد لیثی
| اجازه روایت از    =
| اجازه اجتهاد از  =
| اجازه روایت به    =
| اجازه اجتهاد به  =
| تالیفات          = [[فرحة الغری]] و [[الشمل المنظوم]]
| فعالیت‌های علمی    =
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی = [[نقابت]]
| امضا            =
| وب‌گاه رسمی        =
}}
'''سيد غياث الدين، عبدالكريم بن احمد بن موسى ابن طاووس حلى''' از خاندان [[ابن طاووس]] ، خاندان مشهور و مؤثر [[شيعی]] اماميه‏ است. او برادرزاده [[سید بن طاووس]] است و نسبش به [[امام حسن]] (ع) می رسد. وی مدتی منصب [[نقابت]] [[سادات]] را در [[بنی عباس|دوران عباسی]] بر عهده داشت.


== تولد و نسب ==
== زندگی‌نامه ==
در سال 648 هجرى در شهر [[کربلا]] متولد شد. نسب اين خاندان به امام حسن بن على(ع) مى‏ رسد. ترتيب اين تبار، از محمّد بن اسحاق، ملقّب به طاوس، چنين است: '''محمّد بن اسحاق بن الحسن بن محمّد بن سليمان بن داود بن الحسن المثنّى، ابن الحسن السبط، ابن على بن أبى طالب (عليهم السّلام)'''.
در سال ۶۴۸ هجری در شهر [[کربلا]] متولد شد و در سال ۶۹۳ هجری در شهر [[کاظمین]] وفات یافت و بنا به نقل مشهور او را در کنار [[حرم علی بن ابیطالب|حرم امیرالمؤمنین]] علی(ع) به خاک سپردند. اما در تاریخ حله چنین آمده است که وی در [[حله]] وفات یافت و قبر او نیز در نزدیکی قبر عمویش سید رضی الدین ابن طاووس قرار دارد.<ref>ترجمه فرحة الغری، ص۱۳ و ۱۴.</ref>


نياى او داوود، برادر [[رضاع|رضاعى]] [[امام جعفر صادق]] (ع) بوده است. از جانب مادرش، امّ خالد بربريّه، كه «[[دعای ام داوود|دعای ام داود]]» به وى منتسب است، چنان كه [[سید بن طاووس|سيّد على بن طاوس]] در [[اقبال الاعمال|إقبال الأعمال]] بدان تصريح نموده است.
==نسب==
نسب  خاندان وی به امام حسن بن علی(ع) می‌رسد. ترتیب این تبار، از محمّد بن اسحاق، ملقّب به طاوس، چنین است: محمّد بن اسحاق بن الحسن بن محمّد بن سلیمان بن داود بن الحسن المثنّی، ابن الحسن السبط، ابن علی بن أبی طالب (علیهم السّلام).


وى برادر زاده سيد رضى ‏الدين على بن موسى ابن طاووس عالم مشهور شيعه و صاحب كتب متعدد از جمله اقبال الأعمال است.<ref>ترجمه فرحة الغری، ص 12.</ref>
نیای او داوود، برادر [[رضاع|رضاعی]] [[امام جعفر صادق]](ع) بوده است. از جانب مادرش، امّ خالد بربریه، که «[[دعای ام داوود|دعای ام داود]]» به وی منتسب است، چنان که [[سید بن طاووس|سید علی بن طاوس]] در [[اقبال الاعمال|إقبال الأعمال]] بدان تصریح نموده است. وی برادر زاده سید رضی الدین علی بن موسی ابن طاووس عالم مشهور شیعه و صاحب کتب متعدد از جمله اقبال الأعمال است.<ref>ترجمه فرحة الغری، ص۱۲.</ref>


== تحصیلات ==
== تحصیلات ==
عبدالكريم دوران نوجوانى خود را در حله سپرى كرد و پس از چند سال براى كسب علم و استفاده از بزرگان عراق رو به بغداد نمود و تا اواخر عمر خويش در بغداد به تحصيل و تدريس پرداخت.
عبدالکریم دوران نوجوانی خود را در حله سپری کرد و پس از چند سال برای کسب علم و استفاده از بزرگان عراق رو به بغداد نمود و تا اواخر عمر خویش در بغداد به تحصیل و تدریس پرداخت.


[[ابن داود حلی|ابن داود حلى]] صاحب كتاب [[رجال ابن داوود|رجال]] درباره سيد عبدالكريم مى‏ گويد: من و او از كودكى با هم بوديم. در اخلاق و معاشرت نمونه بود و در هوش و ذكاوت و قدرت حافظه كسى را مانند او نديده ‏ام. در مدت كوتاهى در حالى كه يازده سال داشت حافظ [[قرآن]] شد.
[[ابن داود حلی|ابن داود حلی]] صاحب کتاب [[رجال ابن داوود|رجال]] درباره سید عبدالکریم می‌گوید:
::من و او از کودکی با هم بودیم. در اخلاق و معاشرت نمونه بود و در هوش و ذکاوت و قدرت حافظه کسی را مانند او ندیده ام. در مدت کوتاهی در حالی که یازده سال داشت حافظ [[قرآن]] شد.


سيد عبدالكريم در چهار سالگى و در مدت 40 روز خواندن و نوشتن را آموخت و از استاد بى‏ نياز گشت. خانه او پيوسته محل تجمع بزرگان، علما و اشراف بود و محافل علمى برگزار مى ‏كرد. او نه تنها فقيه، بلكه شاعر، نسّابه و اديب هم بود.<ref>ترجمه فرحة الغری، ص 13.</ref>
سید عبدالکریم در چهار سالگی و در مدت ۴۰ روز خواندن و نوشتن را آموخت و از استاد بی‌نیاز گشت. خانه او پیوسته محل تجمع بزرگان، علما و اشراف بود و محافل علمی برگزار میکرد. او نه تنها فقیه، بلکه شاعر، نسّابه و ادیب هم بود.<ref>ترجمه فرحة الغری، ص۱۳.</ref>
 
=== اساتید ===
سید غیاث الدین در محضر بسیاری از بزرگان عصر خویش شاگردی نمود تا آنکه خود استادی توانمند گشت. از جمله اساتید او عبارتند از:
{{ستون-شروع}}
# پدرش [[احمد بن موسی بن جعفر بن طاووس|احمد بن موسی بن طاووس]]
# عموی بزرگوارش [[سید بن طاووس|علی بن موسی بن طاووس]]
# شیخ حسن بن محمد بن حسین بن طحال
# [[محقق حلی|محقق حلی]]
# [[خواجه نصیرالدین طوسی]]
# [[یحیی بن سعید قمی]]
# ابن جهم حلی، معروف به مفید
# سید عبدالحمید بن فخار بن معد موسوی.<ref>ترجمه فرحة الغری، ص۱۲ و ۱۳.</ref>
{{پایان}}
[[پرونده:کتاب فرحه الغری.gif|بندانگشتی|کتاب فرحه الغری]]
 
=== شاگردان ===
از جمله پرورش یافتگان در مکتب او می‌توان به این افراد اشاره کرد:
# [[احمد بن داوود حلی|احمد بن داود حلی]]
# عبدالصمد بن ابی الجیش حنبلی
# شیخ علی بن حسین بن حماد لیثی.<ref>ترجمه فرحة الغری، ص۱۳.</ref>


== فرزندان ==
از جمله فرزندان او «سيد محمد» است كه در سال 670 هجرى در بغداد به دنيا آمد.« سيد على» فرزند ديگر اوست كه از علماى بزرگ بوده و سيد عبدالحميد بن فخار بن معدّ در اجازه خود به سيد عبدالكريم، به او نيز اجازه نقل روايت داده و از او تعريف كرده است.<ref>ترجمه فرحة الغری، ص 14.</ref>


== نقابت‏ ==
=== تألیفات ===
از جمله افتخارات آل طاووس منصب [[نقابت]] است. نقيب به كسى گفته مى ‏شد كه در عين داشتن [[اجتهاد]] و علم و دانش فراوان، از تقواى بالايى نيز برخوردار بود و وظيفه او رسيدگى به امور تمامى [[سادات]] بود، به طورى كه قضاوت در دعواها و سركشى به مستمندان و سرپرستى ايتام و بى ‏سرپرستان، همه به عهده او قرار داشت.اين منصب در دوران عباسى بعد از منصب خلافت مهمترين منصب بود. نقابت در اين خاندان از ابو عبدالله محمد، كه ملقب به طاووس بود، شروع شد و تا چندين نسل ادامه داشت.
از آثار و تألیفات سید عبدالکریم تنها از دو عنوان نام برده می‌شود:
* [[فرحة الغری|فرحة الغری بصرحة القری]]،
* [[الشمل المنظوم فی مصنفی العلوم]].<ref>ترجمه فرحة الغری، ص۱۵.</ref>


سيد على بن موسى، يكى از افتخارات خويش را داشتن اين منصب مى ‏داند با آنكه پيشنهادهايى نظير وزارت و صدارت را از حكومت وقت به هيچ وجه قبول نكرد.<ref>کتاب شناخت سیره معصومان، مرکز تحقیقات رایانه ای علوم اسلامی نور.</ref>


== اساتيد ==
== فرزندان ==
سيد غياث الدين در محضر بسيارى از بزرگان عصر خويش شاگردى نمود تا آنكه خود استادى توانمند گشت. از جمله اساتيد او عبارتند از:
از جمله فرزندان او «سید محمد» است که در سال ۶۷۰ هجری در بغداد به دنیا آمد.«سید علی» فرزند دیگر اوست که از علمای بزرگ بوده و سید عبدالحمید بن فخار بن معدّ در اجازه خود به سید عبدالکریم، به او نیز اجازه نقل روایت داده و از او تعریف کرده است.<ref>ترجمه فرحة الغری، ص۱۴.</ref>
# پدرش [[احمد بن موسی بن جعفر بن طاووس|احمد بن موسى بن طاووس‏]]
# عموى بزرگوارش [[سید بن طاووس|على بن موسى بن طاووس‏]]
# شيخ حسن بن محمد بن حسين بن طحال‏
# [[محقق حلی|محقق حلى]]‏
# [[خواجه نصیرالدین طوسی]]‏
# [[یحیی بن سعید قمی‏]]
# ابن جهم حلى، معروف به مفيد
# سيد عبدالحميد بن فخار بن معد موسوى‏.<ref>ترجمه فرحة الغری، ص 12 و 13.</ref>


== شاگردان‏ ==
== نقابت ==
از جمله پرورش يافتگان در مكتب او مى‏ توان به این افراد اشاره کرد:
از جمله افتخارات آل طاووس منصب [[نقابت]] است. نقیب به کسی گفته می‌شد که در عین داشتن [[اجتهاد]] و علم و دانش فراوان، از تقوای بالایی نیز برخوردار بود و وظیفه او رسیدگی به امور تمامی [[سادات]] بود، به طوری که قضاوت در دعواها و سرکشی به مستمندان و سرپرستی ایتام و بی‌سرپرستان، همه به عهده او قرار داشت.این منصب در [[بنی عباس|دوران عباسی]] بعد از منصب خلافت مهمترین منصب بود. نقابت در این خاندان از ابو عبدالله محمد، که ملقب به طاووس بود، شروع شد و تا چندین نسل ادامه داشت.
# [[احمد بن داوود حلی|احمد بن داود حلى‏]]
# عبدالصمد بن ابى الجيش حنبلى‏
# شيخ على بن حسين بن حماد ليثى.<ref>ترجمه فرحة الغری، ص 13.</ref>


[[پرونده:کتاب فرحه الغری.gif|بندانگشتی|کتاب فرحه الغری]]
سید علی بن موسی، یکی از افتخارات خویش را داشتن این منصب میداند با آنکه پیشنهادهایی نظیر وزارت و صدارت را از حکومت وقت به هیچ وجه قبول نکرد.<ref>کتاب شناخت سیره معصومان، مرکز تحقیقات رایانه‌ای علوم اسلامی نور.</ref>
== تألیفات ==
از آثار و تأليفات سيد عبدالكريم تنها از دو عنوان نام برده می شود:
* [[فرحة الغری|فرحة الغری بصرحة القرى]]،
* [[الشمل المنظوم فی مصنفی العلوم]]‏.<ref>ترجمه فرحة الغری، ص 15.</ref>


== وفات ==
سيد عبدالكريم در سال 693 هجرى در شهر [[کاظمین|كاظمين]] وفات يافت و بنا به نقل مشهور او را در كنار [[حرم علی بن ابیطالب|حرم اميرالمؤمنين]] على (ع) به خاک سپردند. اما در تاريخ حله چنین آمده است كه وى در [[حله]] وفات يافت و قبر او نيز در نزديكى قبر عمويش سيد رضى ‏الدين ابن طاووس قرار دارد.<ref>ترجمه فرحة الغری، ص 13 و 14.</ref>
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
 
== منابع ==
== منابع ==
* ابن طاووس، عبدالکریم بن احمد، فرحة الغری، ترجمه علامه مجلسی، تهران، میراث مکتوب، 1379 ش.
* ابن طاووس، عبدالکریم بن احمد، فرحة الغری، ترجمه علامه مجلسی، تهران، میراث مکتوب، ۱۳۷۹ ش.
* مرکز تحقیقات علوم اسلامی نور، نرم افزار سیره معصومان.
* مرکز تحقیقات علوم اسلامی نور، نرم افزار سیره معصومان.
{{مراجع تقلید شیعه}}
{{مراجع تقلید شیعه}}
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۹۴۶

ویرایش