کاربر ناشناس
سلام: تفاوت میان نسخهها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Eahmadian |
imported>Pourrezaei جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{دیگر کاربردها|سلام}} | {{دیگر کاربردها|سلام}} | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
'''سلام''' به معنای تحیت و درود گفتن است. در [[قرآن]] و [[روایات]] بر سلام کردن تأکید گردیده و از [[مستحبات]] مؤکد شمرده شده است. پاسخ به سلام ـ حتی برای نمازگزار ـ [[واجب]] | '''سلام''' به معنای تحیت و درود گفتن است. در [[قرآن]] و [[روایات]] بر سلام کردن تأکید گردیده و از [[مستحبات]] مؤکد شمرده شده است. پاسخ به سلام ـ حتی برای نمازگزار ـ [[واجب فوری]] است. جواب سلام [[واجب کفایی]] است و با پاسخ دادن یک نفر از میان جمع، دیگران واجب نیست پاسخ دهند. | ||
==اهمیت سلام== | ==اهمیت سلام== | ||
[[قرآن کریم]] از سلام به عنوان تحیت [[بهشت|بهشتیان]] یاد<ref>یونس، آیه ۱۰</ref> و بدان امر کرده است.<ref>نور، آیه ۶۱</ref> در [[روایات]] اسلامی نیز سلام از سنتهای [[رسول خدا(ص) | [[قرآن کریم]] از سلام به عنوان تحیت [[بهشت|بهشتیان]] یاد<ref>یونس، آیه ۱۰</ref> و بدان امر کرده است.<ref>نور، آیه ۶۱</ref> در [[روایات]] اسلامی نیز سلام از سنتهای [[رسول خدا(ص)]] و از [[مستحب مؤکد|مستحبات مؤکد]] شمرده شده است. اول سلام کردن و مقدم داشتن آن بر هر سخنی، سلام کردن به کودکان و افشای سلام؛ یعنی سلام کردن به هر کس که انسان با او برخورد میکند، تأکید و سفارش شده است.<ref>وسائل الشیعة ج ۱۲، ص ۵۵ـ۶۳</ref> | ||
==حکم سلام== | ==حکم سلام== | ||
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
به تصریح برخی، سلام کردن به [[کافر]] جز هنگام ضرورت جایز نیست.<ref>الحدائق الناضرة، ج ۹، ص ۸۴ـ۸۵ ؛ مستند الشیعة، ج ۷، ص ۷۴</ref> | به تصریح برخی، سلام کردن به [[کافر]] جز هنگام ضرورت جایز نیست.<ref>الحدائق الناضرة، ج ۹، ص ۸۴ـ۸۵ ؛ مستند الشیعة، ج ۷، ص ۷۴</ref> | ||
سلام کردن زن به مرد نامحرم و عکس آن، در صورتی که بیم فتنه و افتادن در [[گناه]] نباشد جایز است.<ref>الحدائق الناضرة، ج ۹، ص ۸۳ ؛ مستند الشیعة، ج ۷، ص ۷۳؛ العروة الوثقی، ج ۳، ص ۲۵</ref> قول به حرمت سلام کردن زن به مرد نامحرم به | سلام کردن زن به مرد نامحرم و عکس آن، در صورتی که بیم فتنه و افتادن در [[گناه]] نباشد جایز است.<ref>الحدائق الناضرة، ج ۹، ص ۸۳ ؛ مستند الشیعة، ج ۷، ص ۷۳؛ العروة الوثقی، ج ۳، ص ۲۵</ref> قول به حرمت سلام کردن زن به مرد نامحرم به بسیاری از فقها نسبت داده شده است.<ref>مجمع الفائدة، ج ۳، ص۱۲۰ </ref>البته برخی به کراهت سلام کردن مرد بر زن جوان نامحرم تصریح کردهاند.<ref>غنائم الأیام، ج ۳، ص ۲۳۷</ref> | ||
سلام کردن، مستحب کفایی است و در جایی که جمعی وارد بر کسی میشوند با سلام کردن یکی از آنان، استحباب آن از دیگران ساقط میگردد؛ <ref>تذکرة الفقهاء، ج ۹، ص ۲۰ ؛ الحدائق الناضرة، ج ۹، ص ۷۵</ref> لیکن برخی در فرض یاد شده قائل به بقای اصل استحباب برای دیگران شده و گفتهاند: تنها مؤکد بودن آن برداشته میشود.<ref>جواهر الکلام، ج ۱۱، ص ۱۰۶</ref> | سلام کردن، مستحب کفایی است و در جایی که جمعی وارد بر کسی میشوند با سلام کردن یکی از آنان، استحباب آن از دیگران ساقط میگردد؛ <ref>تذکرة الفقهاء، ج ۹، ص ۲۰ ؛ الحدائق الناضرة، ج ۹، ص ۷۵</ref> لیکن برخی در فرض یاد شده قائل به بقای اصل استحباب برای دیگران شده و گفتهاند: تنها مؤکد بودن آن برداشته میشود.<ref>جواهر الکلام، ج ۱۱، ص ۱۰۶</ref> | ||
==صیغه سلام== | ==صیغه سلام== | ||
معروف میان فقها تحقق ابتدا به سلام با هر یک از چهار | معروف میان فقها تحقق ابتدا به سلام با هر یک از چهار لفظ: {سلامٌ علیک، السّلامُ علیک، سلامٌ علیکم و السّلام علیکم} است؛<ref>جواهر الکلام، ج ۱۱، ص ۱۰۳</ref> لیکن در اینکه سلام تنها با چهار ترکیب یاد شده (با تقدم کلمه سلام) تحقق مییابد یا نه، اختلاف است. برخی، تنها چهار ترکیب بالا را تحقق بخش سلام دانسته و سلام کردن به دیگر ترکیب ها همچون{علیک و علیکم السلام}(با تقدم ظرف بر سلام) را صحیح ندانستهاند؛ در نتیجه جواب آن واجب نخواهد بود.<ref>الحدائق الناضرة، ج ۹، ص ۷۲</ref> برخی دیگر صیغههای سلام را {سلام علیک، سلام علیکم، السّلام علیکم و علیکم السّلام} دانستهاند.<ref>کتاب السرائر، ج ۱، ص ۲۳۶</ref> | ||
در مقابل، برخی گفتهاند: سلام کردن به آنچه عنوان تحیت و سلام بر آن صادق است، تحقق مییابد؛ خواه با ترکیب{سلام علیکم}باشد یا{علیکم السّلام}و یا{سلام}به تنهایی؛ در نتیجه با هر صیغهای ادا شود، پاسخ آن واجب خواهد بود.<ref>مختلف الشیعة، ج ۲، ص ۲۰۴ ؛ جواهر الکلام، ج ۱۱، ص ۱۰۴</ref> | در مقابل، برخی گفتهاند: سلام کردن به آنچه عنوان تحیت و سلام بر آن صادق است، تحقق مییابد؛ خواه با ترکیب{سلام علیکم}باشد یا{علیکم السّلام}و یا{سلام}به تنهایی؛ در نتیجه با هر صیغهای ادا شود، پاسخ آن واجب خواهد بود.<ref>مختلف الشیعة، ج ۲، ص ۲۰۴ ؛ جواهر الکلام، ج ۱۱، ص ۱۰۴</ref> | ||
==پاسخ سلام== | ==پاسخ سلام== | ||
سلام کردن مستحب، بلکه افضل از پاسخ آن است، لیکن پاسخ آن حتی بر نمازگزار [[واجب]] است.<ref>مفتاح الکرامة، ج ۴، ص ۹۷۳ ؛ مستند الشیعة، ج ۷، ص ۶۷</ref> البته وجوب آن کفایی است و با پاسخ دادن فردی از میان جمع، از دیگران ساقط میشود.<ref>جواهر الکلام، ج ۱۱، ص ۱۰۶</ref> | سلام کردن مستحب، بلکه افضل از پاسخ آن است، لیکن پاسخ آن حتی بر نمازگزار [[واجب]] است.<ref>مفتاح الکرامة، ج ۴، ص ۹۷۳ ؛ مستند الشیعة، ج ۷، ص ۶۷</ref> البته وجوب آن کفایی است و با پاسخ دادن فردی از میان جمع، از دیگران ساقط میشود.<ref>جواهر الکلام، ج ۱۱، ص ۱۰۶</ref> | ||
پاسخ سلام واجب فوری است؛<ref>مفتاح الکرامة، ج ۴، ص ۹۶۹ ؛ جواهرالکلام، ج ۱۱، ص ۱۱۱</ref> بدین معنا که سلام شونده باید در پاسخ دادن شتاب کند؛ در حدّی که عرف او را تارک آن نداند. بنابر این، پاسخگویی پس از اتمام کلمه یا کلام در صورتی که سلام در اثنای آن صورت گرفته باشد، ضرری به فوری بودن نمیرساند.<ref>ذخیرة المعاد، ص ۳۶۷ ؛ الحدائق الناضرة، ج ۹، ص ۸۱</ref> | پاسخ سلام [[واجب فوری]] است؛<ref>مفتاح الکرامة، ج ۴، ص ۹۶۹ ؛ جواهرالکلام، ج ۱۱، ص ۱۱۱</ref> بدین معنا که سلام شونده باید در پاسخ دادن شتاب کند؛ در حدّی که عرف او را تارک آن نداند. بنابر این، پاسخگویی پس از اتمام کلمه یا کلام در صورتی که سلام در اثنای آن صورت گرفته باشد، ضرری به فوری بودن نمیرساند.<ref>ذخیرة المعاد، ص ۳۶۷ ؛ الحدائق الناضرة، ج ۹، ص ۸۱</ref> | ||
بنابر قول مشهور، پاسخ سلام باید به گونهای باشد که سلام کننده آن را بشنود؛<ref>ذخیرة المعاد، ص ۳۶۶ ؛ جواهر الکلام، ج ۱۱، ص ۱۰۸</ref> لیکن برخی در وجوب آن تردید کردهاند؛<ref>مجمع الفائدة، ج ۳، ص ۱۱۹ـ۱۲۰</ref> بلکه بعضی در حال نماز، پاسخ آهسته را نیز جایز دانستهاند.<ref>المعتبر، ج ۲، ص ۲۶۴</ref> | بنابر قول مشهور، پاسخ سلام باید به گونهای باشد که سلام کننده آن را بشنود؛<ref>ذخیرة المعاد، ص ۳۶۶ ؛ جواهر الکلام، ج ۱۱، ص ۱۰۸</ref> لیکن برخی در وجوب آن تردید کردهاند؛<ref>مجمع الفائدة، ج ۳، ص ۱۱۹ـ۱۲۰</ref> بلکه بعضی در حال نماز، پاسخ آهسته را نیز جایز دانستهاند.<ref>المعتبر، ج ۲، ص ۲۶۴</ref> | ||
خط ۳۸: | خط ۳۷: | ||
===پاسخ به سلام در نماز=== | ===پاسخ به سلام در نماز=== | ||
در پاسخ سلام در حال نماز بنابر قول مشهور، مماثلت آن با سلام شرط است. بنابر این، اگر کسی با صیغه «سلام علیکم» بر نمازگزار سلام کند، بر او واجب است در پاسخ «سلام علیکم» بگوید و پاسخ دادن به صیغه دیگر جایز نیست.<ref>جواهر الکلام، ج ۱۱، ص ۱۰۱</ref> برخی، مماثلت را واجب ندانسته و گفتن «علیکم السّلام» در پاسخ «سلام علیکم» را در حال نماز نیز جایز دانستهاند.<ref>کتاب السرائر، ج ۱، ص ۲۳۶ ؛ مختلف الشیعة، ج ۲، ص ۲۰۳ ؛ مستند الشیعة، ج ۷، ص ۶۸</ref> | در پاسخ سلام در حال نماز بنابر قول مشهور، مماثلت آن با سلام شرط است. بنابر این، اگر کسی با صیغه «سلام علیکم» بر نمازگزار سلام کند، بر او واجب است در پاسخ «سلام علیکم» بگوید و پاسخ دادن به صیغه دیگر جایز نیست.<ref>جواهر الکلام، ج ۱۱، ص ۱۰۱</ref> برخی، مماثلت را واجب ندانسته و گفتن «علیکم السّلام» در پاسخ «سلام علیکم» را در حال نماز نیز جایز دانستهاند.<ref>کتاب السرائر، ج ۱، ص ۲۳۶ ؛ مختلف الشیعة، ج ۲، ص ۲۰۳ ؛ مستند الشیعة، ج ۷، ص ۶۸</ref> | ||