کوفه: تفاوت میان نسخه‌ها

==علم و هنر در کوفه ==

در کتاب [[تاریخ الکوفة]] آمده است [[امام صادق]](ع) در زمان حکومت [[سفاح]] به کوفه رفت و برای دو سال در آنجا در بین بنی‌عبدالقیس منزل گزید. در این مدت شیعیان از هر طرف به نزد وی می‌آمدند و از علوم او بهره می‌گرفتند. از محمد بن معروف هلالی نقل شده است که برای ملاقات امام صادق به حیره رفت ولی به دلیل کثرت جمعیتی که بر گرد امام بود نتوانست با ایشان ملاقات کند.

[[حسن وشاء]] می‌گوید: من [[مسجد کوفه]] را از نزدیک دیدم که حدود نهصد شیخ در آن می‌گفتند: «حَدَّثنی [[جعفر بن محمد الصادق|جعفر بن محمد]](ع)».<ref>برقی، تاریخ الکوفه، ۱۴۲۴ق، ص۴۶۶.</ref>

*در این دوره ملاک‌های [[اجتهاد]] و استنباط [[احکام شرعی]] مانند [[استصحاب]]، [[برائت]]، [[احتیاط]]، [[تخییر]]، [[قاعده طهارت]]، [[قاعده ید]]، [[اباحه]] و [[حلیت]] از سوی [[ائمه]](ع) بیان شد. در مواردی راویان به مناطق دور سفر می‌کردند که برای پرسش‌های مطرح شده نمی‌توانستند با امام(ع) در تماس باشند. از این رو، با استفاده قواعد و اصول فقهی به [[اجتهاد]] استنباط احکام شرعی پرداختند.<ref>کریمی نیا، «تاریخ فقه و حقوق»، ص۴۶.</ref>

:'''ویژگی‌های مکتب حدیثی کوفه:'''

*''تدوین اصول و کتب حدیثی'': از جمله ویژگی‌های مهمّ مکتب حدیثی کوفه، پرداختن محدّثان این حوزه به تدوین و کتابت منابع حدیثی است که از نظر کمی و کیفی قابل توجه است و بخش عمده‌ای از ۶۶۰۰ کتابی که [[شیخ حر عاملی]] در آخر فائده چهارم از [[وسائل الشیعه]]، تدوین آن‌ها را به قدمای شیعه اثنی عشری که معاصر ائمه(ع) بوده‌اند نسبت می‌دهد، توسط محدّثان کوفی تدوین گشته است. ثمره همین کتابهای مدوّن، پیدایش «[[اصول اربعمأة]]» بود. البته این مجموعه‌های مدوّن در ابتدا شکل مجموعه‌های روایی شخصی داشت که یک راوی مجموع مسموعات حدیثی خود را یک جا جمع کرده بود که بعدها تبویب گشته و شکل منظَّم تری به خود گرفت.<ref>جباری، «نگاهی به مکاتب حدیثی شیعه در سده های اولیه»، ص۵۹.</ref>

در نحو دو مکتب عمده وجود دارد: مکتب [[بصره]] و مکتب کوفه. از ابتدای کار این دو مکتب اختلافات زیادی بین بزرگان آنها به وجود آمد. [[سید محسن امین]] در [[اعیان الشیعه]] می‌گوید بانیان اول علم نحو در بصره و کوفه، علمای [[شیعه]] بودند که این دانش را در این دو سرزمین بسط و نشر دادند.

به خاطر اینکه کوفی ها، با بنی عباس در قیام علیه بنی امیه همکاری کردند بنی عباس از کوفی‌ها در مقابل بصری‌ها حمایت می‌کردند و از علمای کوفی برای تربیت فرزندان خویش دعوت به عمل می‌آوردند.{{مدرک}}

خط کوفی به خط زاویه‌دار و مسطحی می‌گویند که زاویه‌های آن مایل به تربیع (چهارگوش) و مسطحات آن، زوایای مستقیم دارد. این خط ده‌ها سال خط غالب عرب به شمار می‌رفت و [[قرآن]]‌ها و نامه‌ها با آن نوشته می‌شد و همچنین با این خط، روی سکه‌های [[درهم]] و [[دینار]] ضرب می‌شد.

حروف خط کوفی در آغاز بدون نقطه و بدون حرکت‌های اعرابی نگاشته می‌شد و به سبب آنکه حافظان و قاریان [[قرآن]] فراوان بودند و آن را سینه به سینه از پیامبر گرفته بودند اشتباه و خطا کمتر در آن رخ می‌داد اما پس از نیمه اول قرن اول که اعراب با اقلیت‌های دیگر به شدت مختلط شده بودند کم کم خطا و اشتباه در قرائت [[قرآن]] نمودار شد لذا [[ابوالاسود دوئلی]] برای سهولت قرائت [[قرآن]] به وسیله نقطه ها، نگارش فتحه، ضمه و کسره را ابداع کرد.<ref>صفری فروشانی، کوفه از پیدایش تا عاشورا، ۱۳۹۱ش، ص۳۳۰ـ۳۲۷.</ref>