ابواب فقه: تفاوت میان نسخه‌ها

{{الگو:کتاب‌شناسی ناقص}}

{{احکام}}

== تاریخچه باب‌بندی مباحث فقهی ==

در فقه [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] مباحث [[فقه]] به [[عبادت|عبادات]] و [[معاملات]] تقسیم شده است. غزالی دانشمند [[فقه شافعی|شافعی]] در احیاء العلوم تمامی احکام و مقررات مذهبی و اخلاق اسلامی را به چهار گروه: عبادات، عادات، منجیات و مهلکات دسته بندی کرد<ref>غزالی، احیاء ۱: ۳ / فیض، المحجة البیضاء ج ۱: ص۴-۵.</ref> که این روش بر متون فقه شافعی<ref> مانند قفال، حلیة العلماء ج۳: ص۳۸۲ / غزی، فتح القریب: ص۵۹۸ / باجوری، حاشیة فتح القریب ج ۲، ص۳۳۲</ref> تأثیر نهاده و أساس تقسیم مباحث فقهی به چهار گروه: عبادات، معاملات، [[ازدواج|مناکحات]] و جنایات قرار گرفته است.

     }}

و این روش مورد قبول و پیروی فقهاء پس از أو قرار گرفت.<ref>برای نمونه ببینید علامه، تحریر، ج۱، ص۴، ۱۵۸؛ ج۲، ص۵۲، ۱۲۳ نیز رجوع شود به نایینی، منیة الطالب، ج۱، ص۳۳</ref>

:'''تقسیم به عبادات، عقود، ایقاع و احکام'''{{سخ}}

شایع‌ترین تقسیم‌بندی مباحث فقه نزد فقهای شیعه دسته‌بندی [[محقق حلی]](م ۶۷۶ق) در [[شرایع الاسلام|شرایع]] است که کتاب خود را در چهار بخش تدوین کرده است:  

# [[ایقاعات]]  

[[شهید اول]] (متوفی ۷۸۶) در کتاب [[القواعد و الفوائد]] در توضیح این تقسیم‌بندی می‌گوید: هدف حکم شرعی یا آخرت است و یا دنیا، گروه اول عبادات است و گروه دوم نیز اگر به تعبیر لفظی(صیغه) احتیاج داشته باشد، به دو گروه تقسیم می‌شود: [[عقود اسلامی|عقود]] (عبارت لفظی از دو نفر) و [[ایقاعات]] (عبارت لفظی از یک نفر) و آنچه به تعبیر لفظی احتیاج ندارد در گروه احکام آورده می‌شود.

===دسته‌بندی شهید صدر===

# عبادات همچون [[نماز]]، [[روزه]]، [[اعتکاف]]، [[حج]]، [[عمره]] و [[کفاره|کفارات]].{{سخ}}{{سخ}}

# أموال که بر دو قسم است: {{سخ}}

=== عبادات ===

{{ستون-شروع|۴}}

# کتاب [[طهارت]]

=== عقود ===

{{ستون-شروع|۵}}

# کتاب [[تجارت]]