Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵
ویرایش
شیراز: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
'''شیراز''' از شهرهای باستانی و بزرگ [[ایران]]، مرکز استان فارس و محل [[حرم شاهچراغ]]، برادر [[امام رضا(ع)]] است. این شهر مرکز حکومت سلسله [[زندیه]](۱۱۲۹ – ۱۱۷۴ش/۱۷۵۱ ـ ۱۷۹۴م) بود و آثار تاریخی فراوانی را از آن دوران در خود به یادگار دارد. مقبره [[سعدی]] و [[حافظ]] دو شاعر برجسته فارسی‌زبان در این شهر واقع است. | '''شیراز''' از شهرهای باستانی و بزرگ [[ایران]]، مرکز استان فارس و محل [[حرم شاهچراغ]]، برادر [[امام رضا(ع)]] است. این شهر مرکز حکومت سلسله [[زندیه]](۱۱۲۹ – ۱۱۷۴ش/۱۷۵۱ ـ ۱۷۹۴م) بود و آثار تاریخی فراوانی را از آن دوران در خود به یادگار دارد. مقبره [[سعدی]] و [[حافظ]] دو شاعر برجسته فارسی‌زبان در این شهر واقع است. | ||
==موقعیت جغرافیایی== | ==موقعیت جغرافیایی== | ||
استان فارس در جنوب منطقه مرکزی ایران، از شمال با اصفهان و یزد، از مغرب با کهگیلویه و بویراحمد و بوشهر، از جنوب با هرمزگان و از شرق با کرمان همسایه است. شهر شیراز، مرکز استان فارس به طول ۴۰ کیلومتر و عرضی متفاوت بین ۱۵ تا ۳۰ کیلومتر با مساحت ۱۲۶۸ کیلومتر مربع به شکل مستطیل در بخش مرکزی فارس قرار دارد. <ref> | استان فارس در جنوب منطقه مرکزی ایران، از شمال با اصفهان و یزد، از مغرب با کهگیلویه و بویراحمد و بوشهر، از جنوب با هرمزگان و از شرق با کرمان همسایه است. شهر شیراز، مرکز استان فارس به طول ۴۰ کیلومتر و عرضی متفاوت بین ۱۵ تا ۳۰ کیلومتر با مساحت ۱۲۶۸ کیلومتر مربع به شکل مستطیل در بخش مرکزی فارس قرار دارد.<ref>[https://shiraz.ir/ وب‌سایت شهرداری شیراز.]</ref> <ref>[http://www.karimeh.com پایگاه سیاسی اجتماعی کریمه اهل بیت(س)].</ref> | ||
==تاریخچه == | ==تاریخچه == | ||
نام شیراز در کتیبه‌های هخامنشی تخت جمشید خوانده شده است، اشیاء وظروف تاریخی و مسکوکاتی که هم اکنون در موزه مترو پولیتن نیویورک موجود است از عظمت شیراز در عهد سلوکی‌ها , اشکانیان و ساسانیان گواهی می‌دهد. طبق روایات اساطیری شیراز در زمان فرزند تهمورث دومین پادشاه پیشدادی ساخته شده است. پس از حمله اعراب، [[صفاریان]]([[سال ۲۴۷ هجری قمری|۲۴۷]] ـ ۳۹۴ق) و [[آل بویه]](۳۲۲ تا ۴۴۸ق) بر آبادانی شیراز افزودند. در سال | نام شیراز در کتیبه‌های هخامنشی تخت جمشید خوانده شده است، اشیاء وظروف تاریخی و مسکوکاتی که هم اکنون در موزه مترو پولیتن نیویورک موجود است از عظمت شیراز در عهد سلوکی‌ها , اشکانیان و ساسانیان گواهی می‌دهد. طبق روایات اساطیری شیراز در زمان فرزند تهمورث دومین پادشاه پیشدادی ساخته شده است. پس از حمله اعراب، [[صفاریان]]([[سال ۲۴۷ هجری قمری|۲۴۷]] ـ ۳۹۴ق) و [[آل بویه]](۳۲۲ تا ۴۴۸ق) بر آبادانی شیراز افزودند. در سال ۱۰۷۹ق شیراز بر اثر جاری شدن سیل سهمگین ویران شد و بسیاری از آثار تاریخی آن از میان رفت. همچنین این شهر در زمان حمله افغان‌ها(۱۱۳۳ ـ ۱۱۴۲ق) خرابی‌های بی‌شماری را متحمل شد. شیراز طی چند دهه اخیر توسعه و گسترش یافته است.<ref>اوضاع اقتصادی ایران در آغاز قرن بیستم، گزارش هیئت بازرگانی هندِ بریتانیا اعزامی به جنوب شرقی ایران، ۱۳۷۶ش.</ref> | ||
==اماکن زیارتی== | ==اماکن زیارتی== | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
=== آرامگاه شاهچراغ=== | === آرامگاه شاهچراغ=== | ||
{{اصلی|حرم شاهچراغ}} | {{اصلی|حرم شاهچراغ}} | ||
شاهچراغ آرامگاهی است که در آن احمد فرزند [[امام موسی کاظم(ع)]] معروف به [[شاه چراغ]] و برادر [[امام رضا(ع)]] [[دفن]] شده است. او حدود [[سال ۲۰۳ هجری قمری|۲۰۳ق]] شاهچراغ به شیراز هجرت کرد و در آنجا درگذشت. گفته شد احمد در راه پیوستن به برادر خود به سوی خراسان سفر نمود ولی در راه توسط افراد مأمون [[خلیفه عباسی]] در شهر شیراز کشته شد. این بنا در دوره اتابکان فارس در قرن ۶ قمری ساخته شد.<ref>پایگاه اطلاع رسانی انجمن علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز، | شاهچراغ آرامگاهی است که در آن احمد فرزند [[امام موسی کاظم(ع)]] معروف به [[شاه چراغ]] و برادر [[امام رضا(ع)]] [[دفن]] شده است. او حدود [[سال ۲۰۳ هجری قمری|۲۰۳ق]] شاهچراغ به شیراز هجرت کرد و در آنجا درگذشت. گفته شد احمد در راه پیوستن به برادر خود به سوی خراسان سفر نمود ولی در راه توسط افراد مأمون [[خلیفه عباسی]] در شهر شیراز کشته شد. این بنا در دوره اتابکان فارس در قرن ۶ قمری ساخته شد.<ref>پایگاه اطلاع رسانی انجمن علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز، ۱۳۹۳ش.</ref> این آرامگاه که بزرگترین زیارتگاه مذهبی شیراز است، در زمان اتابک سعدبن زنگی، امیر مقرب‌الدین مسعود بدرالدین وزیر وی بقعه و گنبدی بر فراز قبر وی ساخت و اتابک نیز رواقی بر آن افزود.<ref>کریمی، راهنمای آثار تاریخی شیراز، ۱۳۲۷(چاپ دوّم ۱۳۴۴).</ref> <ref>[https://shahecheragh.ir/ آستان احمدبن موسی شاهچراغ].</ref> | ||
سپس تاشی خاتون مادر شاه اسحاق اینجو در سال ۷۴۵ هجری تعمیرات اساسی در آن انجام داد و [[بقعه]]،بارگاه، مدرسه عالی و مدفنی در جنوب آن برای خود ساخت.بنای آرامگاه در ادوار مختلف مورد ترمیم و بازسازی قرار گرفته است از جمله زمان حکومت [[شاه اسماعیل صفوی]]، نادر شاه افشار و فتحعلی شاه قاجار.درون حرم را با به کار بردن آینه‌های ریز رنگین، به سبکی هنرمندانه، آینه کاری کرده و انواع خط‌های زیبای فارسی و عربی، تزیین کننده نمای اطراف آینه‌ها و کاشی‌ها است.<ref> | سپس تاشی خاتون مادر شاه اسحاق اینجو در سال ۷۴۵ هجری تعمیرات اساسی در آن انجام داد و [[بقعه]]،بارگاه، مدرسه عالی و مدفنی در جنوب آن برای خود ساخت.بنای آرامگاه در ادوار مختلف مورد ترمیم و بازسازی قرار گرفته است از جمله زمان حکومت [[شاه اسماعیل صفوی]]، نادر شاه افشار و فتحعلی شاه قاجار.درون حرم را با به کار بردن آینه‌های ریز رنگین، به سبکی هنرمندانه، آینه کاری کرده و انواع خط‌های زیبای فارسی و عربی، تزیین کننده نمای اطراف آینه‌ها و کاشی‌ها است. <ref>[https://shahecheragh.ir/ آستان احمدبن موسی شاهچراغ].</ref> | ||
بنای حرم، مشتمل بر ایوانی در جلو و حرمی گسترده در پشت ایوان است که در ۴ جانب حرم، ۴ شاه نشین قرار گرفته و مسجدی نیز در پشت حرم ساخته شده است. ضریح آن در شاه نشین زیر گنبد قرار دارد و از نقره ساخته شده است.حیاط شاهچراغ دارای ۲ در اصلی ورودی است که در سمت جنوب و شمال حرم از زیر ۲ سر در بزرگ کاشیکاری شده گذشته و وارد حیاط وسیع حرم میشویم.<ref>صادق همایونی، گوشه‌هایی از آداب و رسوم مردم شیراز، ۱۳۵۳، ص ۳۴</ref><ref> | بنای حرم، مشتمل بر ایوانی در جلو و حرمی گسترده در پشت ایوان است که در ۴ جانب حرم، ۴ شاه نشین قرار گرفته و مسجدی نیز در پشت حرم ساخته شده است. ضریح آن در شاه نشین زیر گنبد قرار دارد و از نقره ساخته شده است.حیاط شاهچراغ دارای ۲ در اصلی ورودی است که در سمت جنوب و شمال حرم از زیر ۲ سر در بزرگ کاشیکاری شده گذشته و وارد حیاط وسیع حرم میشویم.<ref>صادق همایونی، گوشه‌هایی از آداب و رسوم مردم شیراز، ۱۳۵۳، ص ۳۴.</ref> <ref>[https://shiraz.ir/ وب‌سایت شهرداری شیراز.]</ref> | ||
[[پرونده:حرم مطهر سید علاء الدین حسین.jpg|thumb|300px|حرم [[سید علاءالدین حسین]]]] | [[پرونده:حرم مطهر سید علاء الدین حسین.jpg|thumb|300px|حرم [[سید علاءالدین حسین]]]] | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
آرامگاه [[سید علاء الدین حسین]] در شمال پل قدیمی دروازه اصفهان و نزدیک رودخانه خشک قرار دارد. این بنا یکی از بقعه‌هایی است که در روزگار گذشته، در بیرون از برج و باروی شهر شیراز قدیم قرار داشته است. بیشتر تاریخ نویسان، آن حضرت را فرزند حمزه فرزند [[امام موسی کاظم(ع)]] دانسته‌اند. گویا ایشان در اثر ستم حکومت عباسی به همراه شماری از نزدیکان و اعضای خانواده در [[سال ۲۲۰ هجری قمری]] به شیراز مهاجرت کرده و با هیزم شکنی و فروش آن، زندگی میکرد تا اینکه به دست مزدوران عباسی کشته شد.<ref>بهمن کریمی، راهنمای آثار تاریخی شیراز، ۱۳۲۷(چاپ دوّم ۱۳۴۴)</ref> | آرامگاه [[سید علاء الدین حسین]] در شمال پل قدیمی دروازه اصفهان و نزدیک رودخانه خشک قرار دارد. این بنا یکی از بقعه‌هایی است که در روزگار گذشته، در بیرون از برج و باروی شهر شیراز قدیم قرار داشته است. بیشتر تاریخ نویسان، آن حضرت را فرزند حمزه فرزند [[امام موسی کاظم(ع)]] دانسته‌اند. گویا ایشان در اثر ستم حکومت عباسی به همراه شماری از نزدیکان و اعضای خانواده در [[سال ۲۲۰ هجری قمری]] به شیراز مهاجرت کرده و با هیزم شکنی و فروش آن، زندگی میکرد تا اینکه به دست مزدوران عباسی کشته شد.<ref>بهمن کریمی، راهنمای آثار تاریخی شیراز، ۱۳۲۷(چاپ دوّم ۱۳۴۴)</ref> | ||
در زمان [[عضدالدوله]] دیلمی که علاقه زیادی به سادات علوی داشت، موقوفات زیادی به آرامگاه [[علی بن حمزه]] اختصاص داده شد. بعدها در زمان [[صفویه]]، زندیه و قاجاریه تعمیرات اساسی انجام گرفت و در حال حاضر به طرز نیکویی نگهداری میشود و بنا و محوطه زیبایی دارد.<ref>پایگاه اطلاع رسانی انجمن علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز، | در زمان [[عضدالدوله]] دیلمی که علاقه زیادی به سادات علوی داشت، موقوفات زیادی به آرامگاه [[علی بن حمزه]] اختصاص داده شد. بعدها در زمان [[صفویه]]، زندیه و قاجاریه تعمیرات اساسی انجام گرفت و در حال حاضر به طرز نیکویی نگهداری میشود و بنا و محوطه زیبایی دارد.<ref>پایگاه اطلاع رسانی انجمن علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز، ۱۳۹۳ش.</ref> | ||
=== آرامگاه امامزاده سید تاج الدین غریب=== | === آرامگاه امامزاده سید تاج الدین غریب=== | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
=== آرامگاه بابا کوهی=== | === آرامگاه بابا کوهی=== | ||
شیخ عبدالله محمد بن عبدالله معروف به بابا کوهی از بزرگان و مشایخ صوفیه اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم ه.ق است. او در سال ۴۴۲ از دنیا رفته است و در کوهی نزدیک دروازه قرآن شیراز به خاک سپرده شده است. | شیخ عبدالله محمد بن عبدالله معروف به بابا کوهی از بزرگان و مشایخ صوفیه اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم ه.ق است. او در سال ۴۴۲ از دنیا رفته است و در کوهی نزدیک دروازه قرآن شیراز به خاک سپرده شده است. | ||
مقبرهای او زیارتگاه عده زیادی از مردم شیراز میباشد و برخی نیز برای تفریح وکوهنوردی به آنجا میروند.<ref>الله قلی اسلامی،"تاریخچة شهرشیراز". دوره | مقبرهای او زیارتگاه عده زیادی از مردم شیراز میباشد و برخی نیز برای تفریح وکوهنوردی به آنجا میروند.<ref>الله قلی اسلامی،"تاریخچة شهرشیراز". دوره ۱۰، ش ۱۱۴.</ref> <ref>[https://shiraz.ir/ وب‌سایت شهرداری شیراز.]</ref> | ||
=== آرامگاه سیبویه=== | === آرامگاه سیبویه=== | ||
این آرامگاه در محله سنگ سیاه شیراز واقع است و محل دفن دانشمند بزرگ نحوی، ابو بشر عمرو بن عثمان بن قنبر فارسی بیضاوی است که بین سالهای ۱۶۲ تا ۱۸۲ ه.ق از دنیا رفته است.<ref> | این آرامگاه در محله سنگ سیاه شیراز واقع است و محل دفن دانشمند بزرگ نحوی، ابو بشر عمرو بن عثمان بن قنبر فارسی بیضاوی است که بین سالهای ۱۶۲ تا ۱۸۲ ه.ق از دنیا رفته است.<ref>[https://shiraz.ir/ وب‌سایت شهرداری شیراز.]</ref> | ||
=== آرامگاه شیخ نور بخش=== | === آرامگاه شیخ نور بخش=== | ||
آرامگاه شمس الدین محمد شیرازی ابن یحیی لاهیجی گیلانی نور بخش متخلص به خدایی، مروج سلسله نور بخشیه در حوالی دروازه شاه داعی شیراز واقع است. وی در سال ۹۱۲ یا | آرامگاه شمس الدین محمد شیرازی ابن یحیی لاهیجی گیلانی نور بخش متخلص به خدایی، مروج سلسله نور بخشیه در حوالی دروازه شاه داعی شیراز واقع است. وی در سال ۹۱۲ یا ۹۲۱ق از دنیا رفته است.<ref>[https://shiraz.ir/ وب‌سایت شهرداری شیراز.]</ref> | ||
=== آرامگاه خواجوی کرمانی=== | === آرامگاه خواجوی کرمانی=== | ||
این آرامگاه در جانب غربی دروازه قرآن شیراز در دامنه کوه واقع است. خواجوی کرمانی از شعرا و عرفای زمان سلطان ابو سعید مغول بوده است.<ref>علی‌نقی بهروزی،شهر شیراز یا خال رخ هفت کشور، | این آرامگاه در جانب غربی دروازه قرآن شیراز در دامنه کوه واقع است. خواجوی کرمانی از شعرا و عرفای زمان سلطان ابو سعید مغول بوده است.<ref>علی‌نقی بهروزی،شهر شیراز یا خال رخ هفت کشور، ۱۳۴۴ش</ref> | ||
=== آرامگاه شاه شجاع=== | === آرامگاه شاه شجاع=== | ||
در شیراز و در شمال غربی حافظیه در نزدیکی هفت تنان در کنار بلوار هفت تن قرار دارد. شاه شجاع قبل از مرگ ( | در شیراز و در شمال غربی حافظیه در نزدیکی هفت تنان در کنار بلوار هفت تن قرار دارد. شاه شجاع قبل از مرگ (۷۸۶ق) وصیت کرده بود که جسد وی را در زمین‌های مصلی و در جوار قبر شیخ محمود قطب الدین دفن نموده و سپس توسط امیراختیارالدین کرمانی جنازه را به مدینه برده در آنجا به خاک سپارند. پس از مرگ وی به دلیل اختلافاتی که بین جانشینان او به وجود آمد، وصیت او عملی نشد و در همان جا باقی ماند.<ref>اسلامی، تاریخچة شهرشیراز، دوره ۱۰، ش۱۱۴.</ref> | ||
=== آرامگاه امامزاده بی‌بی دختران=== | === آرامگاه امامزاده بی‌بی دختران=== | ||
نام این امامزاده بی‌بی خدیجه (ام عبدالله) است که از اولاد [[امام زین العابدین(ع)]] است. ساختمان بقعه که در کوچهای منشعب از خیابان شهید دستغیب قرار دارد، دارای گنبدی بلند و دوار است و در چهار گوشه صحن، چهار شاه نشین ساخته شده است.<ref>پایگاه اطلاع رسانی انجمن علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز، ۱۳۹۳ | نام این امامزاده بی‌بی خدیجه (ام عبدالله) است که از اولاد [[امام زین العابدین(ع)]] است. ساختمان بقعه که در کوچهای منشعب از خیابان شهید دستغیب قرار دارد، دارای گنبدی بلند و دوار است و در چهار گوشه صحن، چهار شاه نشین ساخته شده است.<ref>پایگاه اطلاع رسانی انجمن علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز، ۱۳۹۳.</ref> | ||
=== آرامگاه شاه داعی=== | === آرامگاه شاه داعی=== | ||
آرامگاه نظام الدین محمود الحسینی ملقب به داعی الی الله از سادات حسینی، عالم, عارف و شاعر شیرازی با ۳۸ جلد اثر فارسی و عربی است که در جنوب شیراز، در شرق گورستان معروف دارالسلام و خارج از دروازه شاهداعی واقع شده است.<ref> | آرامگاه نظام الدین محمود الحسینی ملقب به داعی الی الله از سادات حسینی، عالم, عارف و شاعر شیرازی با ۳۸ جلد اثر فارسی و عربی است که در جنوب شیراز، در شرق گورستان معروف دارالسلام و خارج از دروازه شاهداعی واقع شده است.<ref>[https://shiraz.ir/ وب‌سایت شهرداری شیراز.]</ref> | ||
=== آرامگاه علی بن حمزه=== | === آرامگاه علی بن حمزه=== | ||
این بقعه درکنار پل دروازه اصفهان قرار گرفته و محل دفن یکی از امامزادگان است که صحن وحرمی بزرگ و زیبا دارد.<ref> | این بقعه درکنار پل دروازه اصفهان قرار گرفته و محل دفن یکی از امامزادگان است که صحن وحرمی بزرگ و زیبا دارد.<ref>کریمی، راهنمای آثار تاریخی شیراز، ۱۳۲۷(چاپ دوّم ۱۳۴۴).</ref> | ||
=== آرامگاه شیخ کبیر=== | === آرامگاه شیخ کبیر=== | ||
این آرامگاه پشت بازار وکیل شیراز واقع است. صاحب آرامگاه شیخ ابو عبدالله محمد بن خفیف شیرازی معروف به شیخ الاسلام از بزرگترین مشایخ و عرفای قرن سوم و چهارم ه.ق و سر سلسله فرقه خفیفیه یکی از فرق صوفیه میباشد. آرامگاه او زیارتگاه اهل حقیقت و طریقت و متصوفه بوده است.<ref> | این آرامگاه پشت بازار وکیل شیراز واقع است. صاحب آرامگاه شیخ ابو عبدالله محمد بن خفیف شیرازی معروف به شیخ الاسلام از بزرگترین مشایخ و عرفای قرن سوم و چهارم ه.ق و سر سلسله فرقه خفیفیه یکی از فرق صوفیه میباشد. آرامگاه او زیارتگاه اهل حقیقت و طریقت و متصوفه بوده است.<ref>بهروزی، شهر شیراز یا خال رخ هفت کشور، ۱۳۴۴ش.</ref> | ||
=== آرامگاه شیخ روز بهان=== | === آرامگاه شیخ روز بهان=== | ||
این آرامگاه در انتهای خیابان شرقی لطفعلی خان زند واقع است. صاحب آرامگاه شیخ ابو محمد روزبهان از دانشمندان و عرفاء بزرگ در نیمه دوم قرن ششم هجری است.<ref> | این آرامگاه در انتهای خیابان شرقی لطفعلی خان زند واقع است. صاحب آرامگاه شیخ ابو محمد روزبهان از دانشمندان و عرفاء بزرگ در نیمه دوم قرن ششم هجری است.<ref>اسلامی، تاریخچة شهر شیراز، دوره ۱۰، ش ۱۱۴.</ref> | ||
=== دروازه قرآن=== | === دروازه قرآن=== | ||
دروازه قرآن شیراز یکی از ۶ دروازه باقیمانده این شهر و یکی از آثار دیدنی شیراز به شمار می‌رود.دروازه قرآن از زمان [[آل‌بویه]] در همین مکان فعلی بارها ویران و تجدید بنا شده است.ویران شدن این بنا در سال ۱۳۱۵ ه.ق به دستور والی وقت یکی از این نمونه‌هاست.دروازه قرآن کنونی را نیکوکاری به نام حسین ایگار ساخته و به مردم شیراز هدیه کرده است.<ref> | دروازه قرآن شیراز یکی از ۶ دروازه باقیمانده این شهر و یکی از آثار دیدنی شیراز به شمار می‌رود.دروازه قرآن از زمان [[آل‌بویه]] در همین مکان فعلی بارها ویران و تجدید بنا شده است.ویران شدن این بنا در سال ۱۳۱۵ ه.ق به دستور والی وقت یکی از این نمونه‌هاست.دروازه قرآن کنونی را نیکوکاری به نام حسین ایگار ساخته و به مردم شیراز هدیه کرده است.<ref>بهروزی، شهر شیراز یا خال رخ هفت کشور، ۱۳۴۴ش.</ref> | ||
در بالای طاق بزرگ این دروازه اطاقی تعبیه شده که دو قرآن کتابت شده به دست سلطان ابراهیم نوه شاهرخ تیموری در آن نگهداری می‌شده است.مردم شیراز قدیم، اول هر ماه قمری با عبور از زیر قرآن که آن را به حضرت علی علیه‌السلام منتسب می‌دانستند خود را در برابر خطرها و بلاها بیمه می‌کردند.آنها عقیده داشتند که کلام‌الله مجید تا پایان ماه آنان را از هر بلایی حفظ می‌کند. | در بالای طاق بزرگ این دروازه اطاقی تعبیه شده که دو قرآن کتابت شده به دست سلطان ابراهیم نوه شاهرخ تیموری در آن نگهداری می‌شده است.مردم شیراز قدیم، اول هر ماه قمری با عبور از زیر قرآن که آن را به حضرت علی علیه‌السلام منتسب می‌دانستند خود را در برابر خطرها و بلاها بیمه می‌کردند.آنها عقیده داشتند که کلام‌الله مجید تا پایان ماه آنان را از هر بلایی حفظ می‌کند. | ||
این دو قرآن که در اصطلاح آن را قرآن هفده منی{{یادداشت| مَن یکی از واحد‌های اندازه گیری است که هر واحد آن معادل ۳ کیلو گرم میباشد ((فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه؛ فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه))}} می‌نامیدند هم اینک در موزه پارس شیراز در معرض دید علاقه‌مندان قرار دارد و یکی از شاهکارهای نگارش کتاب آسمانی مسلمانان جهان به شمار می‌رود.<ref> | این دو قرآن که در اصطلاح آن را قرآن هفده منی{{یادداشت| مَن یکی از واحد‌های اندازه گیری است که هر واحد آن معادل ۳ کیلو گرم میباشد ((فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه؛ فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه))}} می‌نامیدند هم اینک در موزه پارس شیراز در معرض دید علاقه‌مندان قرار دارد و یکی از شاهکارهای نگارش کتاب آسمانی مسلمانان جهان به شمار می‌رود.<ref>همایونی، گوشه‌هایی از آداب و رسوم مردم شیراز، ۱۳۵۳.</ref> | ||
=== بقعه چهل‌تنان=== | === بقعه چهل‌تنان=== | ||
بقعه چهل‌تنان در جنوب بلوار هفت تنان قرار دارد. در این تکیه قبور چهل تن از زاهدان و عارفان شیراز نیز وجود دارد که معروفترین آنها شیخ اسحاق شیرازی معروف به «بسحاق اطمعه» میباشد.<ref> | بقعه چهل‌تنان در جنوب بلوار هفت تنان قرار دارد. در این تکیه قبور چهل تن از زاهدان و عارفان شیراز نیز وجود دارد که معروفترین آنها شیخ اسحاق شیرازی معروف به «بسحاق اطمعه» میباشد.<ref>کریمی، راهنمای آثار تاریخی شیراز، ۱۳۲۷(چاپ دوّم ۱۳۴۴).</ref> | ||
=== قدمگاه حضرت عباس شیراز=== | === قدمگاه حضرت عباس شیراز=== | ||
این مکان در خیابانی به نام قدمگاه، واقع شده | این مکان در خیابانی به نام قدمگاه، واقع شده است و ساختمان و گنبد و بارگاهی دارد، و مورد توجه مردم شیراز است.<ref>اسلامی، تاریخچة شهر شیراز، دوره ۱۰، ش ۱۱۴.</ref> | ||
و | |||
== مشاهیر شیراز== | == مشاهیر شیراز== | ||
| خط ۱۱۰: | خط ۱۰۹: | ||
سعدی یکی از بزرگترین شعرای ایران است که بعد از [[ابوالقاسم فردوسی|فردوسی]] آسمان زیبای ادبیات فارسی را با نور خود روشن ساخت و او نه تنها یکی از بزرگترین شعرای ایران بلکه یکی از بزرگترین سخنوران جهان میباشد. ولادت سعدی در سالهای اول سده هفتم هجری در شهر شیراز میباشد. خانواده‌اش از عالمان دین بودند و پدرش از کارکنان دربار اتابک بوده که سعدی نیز از همان دوران کودکی تحت تعلیم و تربیت پدرش قرار گرفت ولی در همان دوران کودکی پدرش را از دست داد و تحت تکفل جد مادری خود قرار گرفت. | سعدی یکی از بزرگترین شعرای ایران است که بعد از [[ابوالقاسم فردوسی|فردوسی]] آسمان زیبای ادبیات فارسی را با نور خود روشن ساخت و او نه تنها یکی از بزرگترین شعرای ایران بلکه یکی از بزرگترین سخنوران جهان میباشد. ولادت سعدی در سالهای اول سده هفتم هجری در شهر شیراز میباشد. خانواده‌اش از عالمان دین بودند و پدرش از کارکنان دربار اتابک بوده که سعدی نیز از همان دوران کودکی تحت تعلیم و تربیت پدرش قرار گرفت ولی در همان دوران کودکی پدرش را از دست داد و تحت تکفل جد مادری خود قرار گرفت. | ||
او مقدمات علوم شرعی و ادبی خود را در شیراز آموخت و سپس در دوران جوانی به بغداد رفت که این سفر، آغاز سفرهای طولانی سعدی بود. او در بغداد در مدرسه نظامیه مشغول به تحصیل شد. آنچه قابل توجه و ذکر است، این است که معروفیت سعدی فقط مختص ایران نبوده حتی در زمان خودش به مرزهای خارج از ایران مانند هندوستان و آسیای صغیر نیز رسیده بود و خودش در چند جا به این شهرت اشاره داشته، که این شهرت سعدی معلول چند ویژگی است.<ref>پایگاه اطلاع رسانی انجمن علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز، | او مقدمات علوم شرعی و ادبی خود را در شیراز آموخت و سپس در دوران جوانی به بغداد رفت که این سفر، آغاز سفرهای طولانی سعدی بود. او در بغداد در مدرسه نظامیه مشغول به تحصیل شد. آنچه قابل توجه و ذکر است، این است که معروفیت سعدی فقط مختص ایران نبوده حتی در زمان خودش به مرزهای خارج از ایران مانند هندوستان و آسیای صغیر نیز رسیده بود و خودش در چند جا به این شهرت اشاره داشته، که این شهرت سعدی معلول چند ویژگی است.<ref>پایگاه اطلاع رسانی انجمن علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز، ۱۳۹۳ش.</ref> | ||
=== حافظ=== | === حافظ=== | ||
{{اصلی|حافظ شیرازی}} | {{اصلی|حافظ شیرازی}} | ||
خواجه شمس الدین محمد، حافظ شیرازی، یکی از بزرگترین شاعران نغز گوی ایران و از گویندگان بزرگ جهان است که در شعرهای خود «حافظ» تخلص نموده است. ولادت حافظ در ربع قرن هشتم هجری در شیراز اتفاق افتاد، بعد از وفات پدرش، حافظ که خردسال بود با مادر خود در شیراز ماند و روزگار آن دو به تهیدستی می‌گذشت تا آنکه عشق به تحصیل و کمالات او را به مکتبخانه کشانید و به تفصیلی که در تذکره میخانه امده است، وی چند گاهی ایام را بین کسب معاش و آموختن سواد می‌گذرانید و بعد از آن زندگانی حافظ تغییر کرد و در جرگه طالبان علم درآمد و مجلس‌های درس عالمان و ادیبان زمان را در شیراز درک کرد.<ref>پایگاه اطلاع رسانی انجمن علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز، | خواجه شمس الدین محمد، حافظ شیرازی، یکی از بزرگترین شاعران نغز گوی ایران و از گویندگان بزرگ جهان است که در شعرهای خود «حافظ» تخلص نموده است. ولادت حافظ در ربع قرن هشتم هجری در شیراز اتفاق افتاد، بعد از وفات پدرش، حافظ که خردسال بود با مادر خود در شیراز ماند و روزگار آن دو به تهیدستی می‌گذشت تا آنکه عشق به تحصیل و کمالات او را به مکتبخانه کشانید و به تفصیلی که در تذکره میخانه امده است، وی چند گاهی ایام را بین کسب معاش و آموختن سواد می‌گذرانید و بعد از آن زندگانی حافظ تغییر کرد و در جرگه طالبان علم درآمد و مجلس‌های درس عالمان و ادیبان زمان را در شیراز درک کرد.<ref>پایگاه اطلاع رسانی انجمن علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز، ۱۳۹۳ش.</ref> | ||
=== سیبویه=== | === سیبویه=== | ||
ابوبشر عمروابن عثمان ابن قنبر مشهور به سیبویه عالم معروف ایرانی در نحو زبان عربی و مؤلف کتاب «الکتاب»(نخستین و معتبرترین کتاب در نحو)، متولد بیضاء بوده ولی تاریخ زندگی او به درستی مشخص نیست.<ref>پایگاه اطلاع رسانی انجمن علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز، | ابوبشر عمروابن عثمان ابن قنبر مشهور به سیبویه عالم معروف ایرانی در نحو زبان عربی و مؤلف کتاب «الکتاب»(نخستین و معتبرترین کتاب در نحو)، متولد بیضاء بوده ولی تاریخ زندگی او به درستی مشخص نیست.<ref>پایگاه اطلاع رسانی انجمن علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز، ۱۳۹۳ش.</ref> | ||
=== عبدالله خفیف (شیخ کبیر)=== | === عبدالله خفیف (شیخ کبیر)=== | ||
| خط ۱۲۵: | خط ۱۲۴: | ||
===سید عبدالحسین دستغیب === | ===سید عبدالحسین دستغیب === | ||
{{اصلی|سید عبدالحسین دستغیب}} | {{اصلی|سید عبدالحسین دستغیب}} | ||
[[آیت الله]] سید عبدالحسین دستغیب در [[شب عاشورا|شب عاشورای]] ۱۲۹۲ شمسی در شیراز، در یک خانواده روحانی پای به عرصه وجود گذاشت. ولادت او در شب عاشورا، سبب گردید که به «عبدالحسین» مسمی شود. پدرش، سید محمد تقی فرزند میرزا هدایت الله، فقیه بود که به هنگام تولد فرزندش در کربلا بسر می‌برد. عبدالحسین در ۱۲ سالگی پدرش را از دست داد. خاندان دستغیب از خاندان‌های قدیمی استان فارس و شیراز است که سابقه‌ای ۸۰۰-۷۰۰ ساله و افراد مشهوری دارد. این خاندان با ۳۳ واسطه به [[امام سجاد(ع)]] می‌رسد.<ref>[http://www.aviny.com/occasion/Enghelab_Jang/Shohada_Mehrab/87/Dastgheib/bio.aspx | [[آیت الله]] سید عبدالحسین دستغیب در [[شب عاشورا|شب عاشورای]] ۱۲۹۲ شمسی در شیراز، در یک خانواده روحانی پای به عرصه وجود گذاشت. ولادت او در شب عاشورا، سبب گردید که به «عبدالحسین» مسمی شود. پدرش، سید محمد تقی فرزند میرزا هدایت الله، فقیه بود که به هنگام تولد فرزندش در کربلا بسر می‌برد. عبدالحسین در ۱۲ سالگی پدرش را از دست داد. خاندان دستغیب از خاندان‌های قدیمی استان فارس و شیراز است که سابقه‌ای ۸۰۰-۷۰۰ ساله و افراد مشهوری دارد. این خاندان با ۳۳ واسطه به [[امام سجاد(ع)]] می‌رسد.<ref>[http://www.aviny.com/occasion/Enghelab_Jang/Shohada_Mehrab/87/Dastgheib/bio.aspx زندگی‌نامه شهید آیت الله دستغیب]، سایت جامع شهید آوینی.</ref> | ||
==مساجد بزرگ== | ==مساجد بزرگ== | ||
مساجد بزرگ شیراز از این قرار است: | مساجد بزرگ شیراز از این قرار است: | ||
=== مسجد جامع عتیق === | === مسجد جامع عتیق === | ||
[[مسجد جامع عتیق شیراز|مسجد جامع عتیق]] یا مسجد جمعه یا مسجد جامع یا مسجد آدینه، از کهن‌ترین مساجد قدیمی شیراز است که در مشرق شاهچراغ قرار دارد. <ref> | [[مسجد جامع عتیق شیراز|مسجد جامع عتیق]] یا مسجد جمعه یا مسجد جامع یا مسجد آدینه، از کهن‌ترین مساجد قدیمی شیراز است که در مشرق شاهچراغ قرار دارد. <ref>[http://www.karimeh.com| پایگاه سیاسی اجتماعی کریمه اهل بیت(س).]</ref> این مسجد دو ایوانی در [[سال ۲۸۱ هجری قمری|۲۸۱ق]] به‌دستور عمرو لیث صفاری ساخته شد. ساختمان مسجد که اولین هسته تاریخی شهر شیراز است مشتمل بر بنایی مرتفع است که دارای چندین حجره و شبستان است و برخی قسمت‌های آن دوطبقه میباشد. این مسجد دارای ۶ درب ورودی و خروجی بوده است. یک درب در ضلع شمالی، یک درب در ضلع جنوبی، دو درب در ضلع غربی و دو درب در ضلع شرقی.<ref>همایونی، گوشه‌هایی از آداب و رسوم مردم شیراز، ۱ش۳۵۳.</ref> | ||
=== مسجد نصیرالملک === | === مسجد نصیرالملک === | ||
[[پرونده:Masjed shiraz.jpg|بندانگشتی|350px|مسجد نصیرالملک شیراز]] | [[پرونده:Masjed shiraz.jpg|بندانگشتی|350px|مسجد نصیرالملک شیراز]] | ||
{{اصلی|مسجد نصیرالملک}} | {{اصلی|مسجد نصیرالملک}} | ||
این مسجد در دوران [[قاجاریه]]، سال ۱۲۹۳ قمری توسط حسن‌علی نصیرالملک ساخته شد و حیاط وسیع با حوض بزرگ در وسط آن دارد. در سمت شمال حیاط طاق مروارید، در سمت شرق شبستان با هفت ستون سنگی، در سمت جنوب دو گلدسته و در سمت غرب شبستان اصلی قرار دارد که دارای دریچه‌های با شیشه‌های رنگی است.<ref>بهمن کریمی، راهنمای آثار تاریخی شیراز، ۱۳۲۷(چاپ دوّم ۱۳۴۴)</ref> | این مسجد در دوران [[قاجاریه]]، سال ۱۲۹۳ قمری توسط حسن‌علی نصیرالملک ساخته شد و حیاط وسیع با حوض بزرگ در وسط آن دارد. در سمت شمال حیاط طاق مروارید، در سمت شرق شبستان با هفت ستون سنگی، در سمت جنوب دو گلدسته و در سمت غرب شبستان اصلی قرار دارد که دارای دریچه‌های با شیشه‌های رنگی است.<ref>بهمن کریمی، راهنمای آثار تاریخی شیراز، ۱۳۲۷(چاپ دوّم ۱۳۴۴).</ref> | ||
کاشیکاری و مُقرنس کاری بسیاری در این مسجد به‌کار رفته است. مسجد دارای صحن وسیعی میباشد که در سمت شمال آن قرار دارد. درِ ورودی دارای طاق نمایی بزرگ است که سقف آن با کاشی‌های رنگارنگ تزیین شده است. مسجد دارای دو شبستان شرقی و غربی است. شبستان غربی پوشش آجری دارد و تزیینات بیشتری دارد. طاق این شبستان روی ستون‌ها سنگی و با طرح مارپیچ روی آن در دو ردیف شش‌تایی و به تعداد ۱۲ عدد به نیت ۱۲ امام قرار گرفته است.در سمت شمالی مسجد طاق نمایی به نام طاق مروارید وجود دارد که تمام سقف داخل و بیرون آن کاشی کاری رنگارنگ شده است و روی آن آیات قرآنی نوشته شده است. در دو طرف این طاق‌نما ۲ طاق کوچکتر نیز وجود دارد.<ref> | کاشیکاری و مُقرنس کاری بسیاری در این مسجد به‌کار رفته است. مسجد دارای صحن وسیعی میباشد که در سمت شمال آن قرار دارد. درِ ورودی دارای طاق نمایی بزرگ است که سقف آن با کاشی‌های رنگارنگ تزیین شده است. مسجد دارای دو شبستان شرقی و غربی است. شبستان غربی پوشش آجری دارد و تزیینات بیشتری دارد. طاق این شبستان روی ستون‌ها سنگی و با طرح مارپیچ روی آن در دو ردیف شش‌تایی و به تعداد ۱۲ عدد به نیت ۱۲ امام قرار گرفته است.در سمت شمالی مسجد طاق نمایی به نام طاق مروارید وجود دارد که تمام سقف داخل و بیرون آن کاشی کاری رنگارنگ شده است و روی آن آیات قرآنی نوشته شده است. در دو طرف این طاق‌نما ۲ طاق کوچکتر نیز وجود دارد.<ref>بهروزی، شهر شیراز یا خال رخ هفت کشور، ۱۳۴۴ش.</ref> | ||
=== مسجد وکیل === | === مسجد وکیل === | ||
[[مسجد وکیل]] به‌دستور [[کریم خان زند]] در مجموعه بناهای زندیه، در کنار بازار وکیل و حمام وکیل در مرکز شهر شیراز ساخته شد. این مسجد در غرب بازار وکیل و در انتهای راسته شمشیرگرها ساخته شده و به‌نام مسجد سلطانی وکیل یا مسجد وکیل شهرت دارد. طرح این مسجد دو ایوانی بوده و دارای دو شبستان جنوبی و شرقی است.<ref> | [[مسجد وکیل]] به‌دستور [[کریم خان زند]] در مجموعه بناهای زندیه، در کنار بازار وکیل و حمام وکیل در مرکز شهر شیراز ساخته شد. این مسجد در غرب بازار وکیل و در انتهای راسته شمشیرگرها ساخته شده و به‌نام مسجد سلطانی وکیل یا مسجد وکیل شهرت دارد. طرح این مسجد دو ایوانی بوده و دارای دو شبستان جنوبی و شرقی است.<ref>همایونی، گوشه‌هایی از آداب و رسوم مردم شیراز، ۱۳۵۳ش.</ref> | ||
شبستان جنوبی با ستون‌های سنگی یکپارچه و مارپیچ از شاخصه‌های معماری ایرانی و از مناطق دیدنی این مسجد است که دارای ۴۸ ستون سنگی یکپارچه میباشد. در سمت شمال مسجد طاق بلندی ساخته شده که به طاق مروارید معروف است و در دور این طاق با قلم درشت و خط ثلث یکی از سوره‌های قرآن به صورت هلالی نوشته شده‌است. | شبستان جنوبی با ستون‌های سنگی یکپارچه و مارپیچ از شاخصه‌های معماری ایرانی و از مناطق دیدنی این مسجد است که دارای ۴۸ ستون سنگی یکپارچه میباشد. در سمت شمال مسجد طاق بلندی ساخته شده که به طاق مروارید معروف است و در دور این طاق با قلم درشت و خط ثلث یکی از سوره‌های قرآن به صورت هلالی نوشته شده‌است. | ||
این مسجد بر طبق بافت معماری سنتی این مرز و بوم در یک مجموعه اجتماعی قرار گرفته و هماهنگی زیبایی در پیوند دین و دنیا، بوجود آورده‌است. معماران مسجد برای این که قبله مسجد با قبله شرعی مطابقت کرده و از طرفی نمای مسجد با درهای فرعی بازار و خود بازار همخوانی داشته باشد راهروها را به طریقی به صحن مسجد متصل کرده‌اند که در عین کجی تغییر زاویه صحن مشخص نباشد.<ref>پایگاه اطلاع رسانی انجمن علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز، | این مسجد بر طبق بافت معماری سنتی این مرز و بوم در یک مجموعه اجتماعی قرار گرفته و هماهنگی زیبایی در پیوند دین و دنیا، بوجود آورده‌است. معماران مسجد برای این که قبله مسجد با قبله شرعی مطابقت کرده و از طرفی نمای مسجد با درهای فرعی بازار و خود بازار همخوانی داشته باشد راهروها را به طریقی به صحن مسجد متصل کرده‌اند که در عین کجی تغییر زاویه صحن مشخص نباشد.<ref>پایگاه اطلاع رسانی انجمن علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز، ۱۳۹۳ش.</ref> | ||
=== مسجد نو=== | === مسجد نو=== | ||
این بنا نزدیک امامزاده شاهچراغ واقع است. بنای اولیه این مسجد در بین سالهای ۵۹۷ تا ۶۱۵ق توسط اتابک سعد بن زنگی، حاکم فارس ساخته شده و در دوره‌های مختلف، بازسازی‌ها، تعمیرات و تزیینات زیادی در آن صورت گرفته؛ به نحوی که از بنای اتابکی آثار قابل توجهی بر جای نمانده و بنا صورت تازه‌ای به خود گرفته است.<ref> | این بنا نزدیک امامزاده شاهچراغ واقع است. بنای اولیه این مسجد در بین سالهای ۵۹۷ تا ۶۱۵ق توسط اتابک سعد بن زنگی، حاکم فارس ساخته شده و در دوره‌های مختلف، بازسازی‌ها، تعمیرات و تزیینات زیادی در آن صورت گرفته؛ به نحوی که از بنای اتابکی آثار قابل توجهی بر جای نمانده و بنا صورت تازه‌ای به خود گرفته است.<ref>[https://shiraz.ir/ وب‌سایت شهرداری شیراز.]</ref> | ||
این مسجد در گذشته به اتابکی شهرت داشته؛ اما با توجه به بازسازی‌های صورت گرفته- در مقابل مسجد عتیق شیراز- مسجد نو نامیده شده است. از جمله بازسازی‌ها و تعمیرات مسجد که در طول دوره‌های مختلف صورت گرفته، می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد : در سال ۹۹۵ ه-. ق، خواجه سعدالدین شیرازی معروف به شاه نوازخان- وزیر دکن هندوستان – و در سال ۱۱۸۳ ه-. ق، صادق خان، برادر کریم خان زند، مسجد را تجدید و تعمیر کردند. در سال ۱۲۶۹ ه-. ق، مسجد در اثر زلزله آسیب کلی دید؛ به طوری که جز طاق بزرگ رو به مغرب و کریاس متصل به آن و شبستان پشت به قبله، بقیه خراب شدند و بین سالهای ۱۲۷۱ تا ۱۲۷۳ توسط حاجی میرزا علی اکبر قوام الملک شیرازی بازسازی گردید. در سال ۱۳۰۱ ه-. ق، شبستان معروف به مقصودیه خراب شد که آن هم توسط فتحعلی خان – پسر میرزا علی اکبر قوام الملک – دوباره ساخته شد. در سال ۱۳۵۰ه-.ق، معین الشریعه واعظ اصطهباناتی، از طرف حاجی محمد باقر بهبهانی، مسجد را تعمیر و سردر آن را که به کلی خراب شده بود، ازنو بنیاد کرد. در دوره‌های اخیر، ازطرف اداره باستان شناسی، تعمیرات و مرمت‌های ضروری در بنای مسجد صورت گرفته است.<ref> | این مسجد در گذشته به اتابکی شهرت داشته؛ اما با توجه به بازسازی‌های صورت گرفته- در مقابل مسجد عتیق شیراز- مسجد نو نامیده شده است. از جمله بازسازی‌ها و تعمیرات مسجد که در طول دوره‌های مختلف صورت گرفته، می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد : در سال ۹۹۵ ه-. ق، خواجه سعدالدین شیرازی معروف به شاه نوازخان- وزیر دکن هندوستان – و در سال ۱۱۸۳ ه-. ق، صادق خان، برادر کریم خان زند، مسجد را تجدید و تعمیر کردند. در سال ۱۲۶۹ ه-. ق، مسجد در اثر زلزله آسیب کلی دید؛ به طوری که جز طاق بزرگ رو به مغرب و کریاس متصل به آن و شبستان پشت به قبله، بقیه خراب شدند و بین سالهای ۱۲۷۱ تا ۱۲۷۳ توسط حاجی میرزا علی اکبر قوام الملک شیرازی بازسازی گردید. در سال ۱۳۰۱ ه-. ق، شبستان معروف به مقصودیه خراب شد که آن هم توسط فتحعلی خان – پسر میرزا علی اکبر قوام الملک – دوباره ساخته شد. در سال ۱۳۵۰ه-.ق، معین الشریعه واعظ اصطهباناتی، از طرف حاجی محمد باقر بهبهانی، مسجد را تعمیر و سردر آن را که به کلی خراب شده بود، ازنو بنیاد کرد. در دوره‌های اخیر، ازطرف اداره باستان شناسی، تعمیرات و مرمت‌های ضروری در بنای مسجد صورت گرفته است.<ref>همایونی، گوشه‌هایی از آداب و رسوم مردم شیراز، ۱۳۵۳ش.</ref> <ref>[https://shiraz.ir/ وب‌سایت شهرداری شیراز.]</ref> | ||
== مدارس علمیه== | == مدارس علمیه== | ||