پرش به محتوا

شیراز: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۳۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۷ ژوئن ۲۰۲۲
جز
imported>Fayaz
imported>Fayaz
خط ۱۲۷: خط ۱۲۷:
[[آیت الله]] سید عبدالحسین دستغیب در [[شب عاشورا|شب عاشورای]] ۱۲۹۲ شمسی در شیراز، در یک خانواده روحانی پای به عرصه وجود گذاشت. ولادت او در شب عاشورا، سبب گردید که به «عبدالحسین» مسمی شود. پدرش، سید محمد تقی فرزند میرزا هدایت الله، فقیه بود که به هنگام تولد فرزندش در کربلا بسر می‌برد. عبدالحسین در ۱۲ سالگی پدرش را از دست داد. خاندان دستغیب از خاندان‌های قدیمی استان فارس و شیراز است که سابقه‌ای ۸۰۰-۷۰۰ ساله و افراد مشهوری دارد. این خاندان با ۳۳ واسطه به [[امام سجاد(ع)]] می‌رسد.<ref>[http://www.aviny.com/occasion/Enghelab_Jang/Shohada_Mehrab/87/Dastgheib/bio.aspx زندگی نامه شهید آیت الله دستغیب]</ref>
[[آیت الله]] سید عبدالحسین دستغیب در [[شب عاشورا|شب عاشورای]] ۱۲۹۲ شمسی در شیراز، در یک خانواده روحانی پای به عرصه وجود گذاشت. ولادت او در شب عاشورا، سبب گردید که به «عبدالحسین» مسمی شود. پدرش، سید محمد تقی فرزند میرزا هدایت الله، فقیه بود که به هنگام تولد فرزندش در کربلا بسر می‌برد. عبدالحسین در ۱۲ سالگی پدرش را از دست داد. خاندان دستغیب از خاندان‌های قدیمی استان فارس و شیراز است که سابقه‌ای ۸۰۰-۷۰۰ ساله و افراد مشهوری دارد. این خاندان با ۳۳ واسطه به [[امام سجاد(ع)]] می‌رسد.<ref>[http://www.aviny.com/occasion/Enghelab_Jang/Shohada_Mehrab/87/Dastgheib/bio.aspx زندگی نامه شهید آیت الله دستغیب]</ref>


==مساجد مهم==
==مساجد بزرگ==
[[پرونده:مسجد نصیرالملک.jpg|thumb|300px|مسجد نصیرالملک]]
مسجد جامع عتیق، مسجد نصیرالملک، مسجد وکیل و مسجد نو.
شیراز مساجد مهم زیادی دارد که برخی از آنها به شرح زیر است.
# مسجد جامع عتیق
# مسجد نصیرالملک
# مسجد وکیل
# مسجد نو
=== مسجد جامع عتیق ===
=== مسجد جامع عتیق ===
مسجد جامع عتیق یا مسجد جمعه یا مسجد جامع یا مسجد آدینه، از کهن‌ترین مساجد قدیمی شیراز است که در مشرق شاهچراغ قرار دارد. [[http://www.karimeh.com| پایگاه سیاسی اجتماعی کریمه اهل بیت(س)]]
مسجد جامع عتیق یا مسجد جمعه یا مسجد جامع یا مسجد آدینه، از کهن‌ترین مساجد قدیمی شیراز است که در مشرق شاهچراغ قرار دارد. <ref>[[http://www.karimeh.com| پایگاه سیاسی اجتماعی کریمه اهل بیت(س)]]</ref> این مسجد دو ایوانی در [[سال ۲۸۱ هجری قمری|۲۸۱ق]] به‌دستور عمرو لیث صفاری ساخته شد. ساختمان مسجد که اولین هسته تاریخی شهر شیراز است مشتمل بر بنایی مرتفع است که دارای چندین حجره و شبستان است و برخی قسمت‌های آن دوطبقه می‌باشد. این مسجد دارای ۶ درب ورودی و خروجی بوده است. یک درب در ضلع شمالی، یک درب در ضلع جنوبی، دو درب در ضلع غربی و دو درب در ضلع شرقی.<ref>صادق همایونی، گوشه‌هایی از آداب و رسوم مردم شیراز، ۱۳۵۳ </ref>
 
=== مسجد نصیرالملک ===
این مسجد دو ایوانی در سال ۲۸۱ ه‍.ق. به دستور عمرولیث صفاری ساخته شد. ساختمان مسجد که اولین هسته تاریخی شهر شیراز است مشتمل بر بنایی مرتفع است که دارای چندین حجره و شبستان است و برخی قسمت‌های آن دوطبقه می‌باشد. این مسجد دارای ۶ درب ورودی و خروجی بوده است. یک درب در ضلع شمالی، یک درب در ضلع جنوبی، دو درب در ضلع غربی و دو درب در ضلع شرقی.<ref>صادق همایونی، گوشه‌هایی از آداب و رسوم مردم شیراز، ۱۳۵۳ </ref>
 
[[پرونده:Masjed shiraz.jpg|بندانگشتی|350px|مسجد نصیرالملک شیراز]]
[[پرونده:Masjed shiraz.jpg|بندانگشتی|350px|مسجد نصیرالملک شیراز]]
=== مسجد نصیرالملک ===
{{اصلی|مسجد نصیرالملک}}
{{اصلی|مسجد نصیرالملک}}
این مسجد که از جمله بناهای دیدنی دوران قاجار در شهر شیراز و استان فارس است در سال ۱۲۹۳ قمری توسط حسنعلی نصیرالملک ساخته شد.
این مسجد در دوران [[قاجاریه]]، سال ۱۲۹۳ قمری توسط حسن‌علی نصیرالملک ساخته شد و حیاط وسیع با حوض بزرگ در وسط آن دارد. در سمت شمال حیاط طاق مروارید، در سمت شرق شبستان با هفت ستون سنگی، در سمت جنوب دو گلدسته و در سمت غرب شبستان اصلی قرار دارد که دارای دریچه‌های با شیشه‌های رنگی است.<ref>بهمن کریمی، راهنمای آثار تاریخی شیراز، ۱۳۲۷(چاپ دوّم ۱۳۴۴)</ref>
این مسجد دارای حیاط وسیع است که حوض بزرگ در وسط آن می‌باشد. در سمت شمال حیاط طاق مروارید، در سمت شرق شبستان با هفت ستون سنگی، در سمت جنوب دو گلدسته زیبا و در سمت غرب شبستان اصلی قرار دارد که دارای دریچه‌های با شیشه‌های رنگی است.<ref>بهمن کریمی، راهنمای آثار تاریخی شیراز، ۱۳۲۷(چاپ دوّم ۱۳۴۴)</ref>
کاشی‌کاری و مُقرنس کاری بسیاری در این مسجد به‌کار رفته است. مسجد دارای صحن وسیعی می‌باشد که در سمت شمال آن قرار دارد. درِ ورودی دارای طاق نمایی بزرگ است که سقف آن با کاشی‌های رنگارنگ تزیین شده است. مسجد دارای دو شبستان شرقی و غربی است. شبستان غربی پوشش آجری دارد و تزیینات بیشتری دارد. طاق این شبستان روی ستون‌ها سنگی و با طرح مارپیچ روی آن در دو ردیف شش‌تایی و به تعداد ۱۲ عدد به نیت ۱۲ امام قرار گرفته است.در سمت شمالی مسجد طاق نمایی به نام طاق مروارید وجود دارد که تمام سقف داخل و بیرون آن کاشی کاری رنگارنگ شده است و روی آن آیات قرآنی نوشته شده است. در دو طرف این طاق‌نما ۲ طاق کوچکتر نیز وجود دارد.<ref>علی‌نقی بهروزی،شهر شیراز یا خال رخ هفت کشور، ۱۳۴۴</ref>
 
مسجد نصیر الملک از نظر کاشیکاری و مقرنس کاری از زیباترین مساجد ایران است. مسجد دارای صحن وسیعی می‌باشد که در سمت شمال آن قرار دارد. در ورودی دارای طاق نمایی بزرگ است٬ که سقف آن با کاشی‌های رنگارنگ مزین گشته است.
مسجد دارای دو شبستان شرقی و غربی است. شبستان غربی که پوشش آجری دارد و بیشتر روی آن کار شده و زیباتر است٬ طاق این شبستان روی ستون‌ها سنگی و با طرح مارپیچ روی آن در دو ردیف ششتایی و به تعداد ۱۲ عدد به نیت ۱۲ امام قرار گرفته است.در سمت شمالی مسجد طاق نمایی به نام طاق مروارید وجود دارد که تمام سقف داخل و بیرون آن کاشی کاری رنگارنگ شده است و روی آن آیات قرآنی نوشته شده است. در دو طرف این طاق‌نما ۲ طاق کوچکتر نیز وجود دارد.<ref>علی‌نقی بهروزی،شهر شیراز یا خال رخ هفت کشور، ۱۳۴۴</ref>


=== مسجد وکیل===
=== مسجد وکیل===
مسجد وکیل در مجموعه بناهای زندیه، در کنار بازار وکیل و حمام وکیل در مرکز شهر شیراز قرار دارد
مسجد وکیل به‌دستور [[کریم خان زند]] در مجموعه بناهای زندیه، در کنار بازار وکیل و حمام وکیل در مرکز شهر شیراز ساخته شد. این مسجد در غرب بازار وکیل و در انتهای راسته شمشیرگرها ساخته شده و به‌نام مسجد سلطانی وکیل یا مسجد وکیل شهرت دارد. طرح این مسجد دو ایوانی بوده و دارای دو شبستان جنوبی و شرقی است.<ref>صادق همایونی، گوشه‌هایی از آداب و رسوم مردم شیراز، ۱۳۵۳</ref>
در غرب بازار وکیل و در انتهای راسته شمشیرگرها مسجد وسیع بسیار زیبایی بنا شده است که به نام مسجد سلطانی وکیل یا مسجد وکیل شهرت دارد. این بنا یکی از بناهای زیبا و بسیار مستحکم دوره زندیه ‌می‌باشد که از لحاظ هنری و معماری دارای اهمیت زیادی است. این مسجد به دستور کریم‌خان زند ساخته شده است. طرح این مسجد دو ایوانی بوده و دارای دو شبستان جنوبی و شرقی است.<ref>صادق همایونی، گوشه‌هایی از آداب و رسوم مردم شیراز، ۱۳۵۳</ref>


شبستان جنوبی با ستون‌های سنگی یکپارچه و مارپیچ از شاخصه‌های معماری ایرانی و از مناطق دیدنی این مسجد است که دارای ۴۸ ستون سنگی یکپارچه می‌باشد. در سمت شمال مسجد طاق بلند و مهمی ساخته شده که به طاق مروارید معروف است و در دور این طاق با قلم درشت و خط ثلث عالی یکی از سوره‌های قرآن به صورت هلالی نوشته شده‌است.
شبستان جنوبی با ستون‌های سنگی یکپارچه و مارپیچ از شاخصه‌های معماری ایرانی و از مناطق دیدنی این مسجد است که دارای ۴۸ ستون سنگی یکپارچه می‌باشد. در سمت شمال مسجد طاق بلندی ساخته شده که به طاق مروارید معروف است و در دور این طاق با قلم درشت و خط ثلث یکی از سوره‌های قرآن به صورت هلالی نوشته شده‌است.
این مسجد بر طبق بافت معماری سنتی این مرز و بوم در یک مجموعه اجتماعی قرار گرفته و هماهنگی زیبایی در پیوند دین و دنیا، بوجود آورده‌است. معماران مسجد برای این که قبله مسجد با قبله شرعی مطابقت کرده و از طرفی نمای مسجد با درهای فرعی بازار و خود بازار همخوانی داشته باشد راهروها را به طریقی به صحن مسجد متصل کرده‌اند که در عین کجی تغییر زاویه صحن مشخص نباشد.<ref>پایگاه اطلاع رسانی انجمن علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز، ۱۳۹۳ http://historyelmi.mihanblog.com</ref>
این مسجد بر طبق بافت معماری سنتی این مرز و بوم در یک مجموعه اجتماعی قرار گرفته و هماهنگی زیبایی در پیوند دین و دنیا، بوجود آورده‌است. معماران مسجد برای این که قبله مسجد با قبله شرعی مطابقت کرده و از طرفی نمای مسجد با درهای فرعی بازار و خود بازار همخوانی داشته باشد راهروها را به طریقی به صحن مسجد متصل کرده‌اند که در عین کجی تغییر زاویه صحن مشخص نباشد.<ref>پایگاه اطلاع رسانی انجمن علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز، ۱۳۹۳ http://historyelmi.mihanblog.com</ref>


=== مسجد نو===
=== مسجد نو===
این بنا در کنار فلکه مقابل امامزاده شاهچراغ واقع گردیده و از مهمترین و بزرگترین مساجد شیراز است. بنای اولیه این مسجد در بین سال‌های ۵۹۷ تا ۶۱۵ ه-.ق توسط اتابک سعد بن زنگی – پادشاه فارس- ساخته شده و در دوره‌های مختلف، بازسازی‌ها، تعمیرات و تزیینات زیادی در آن صورت گرفته؛ به نحوی که از بنای اتابکی آثار قابل توجهی بر جای نمانده و بنا صورت تازه‌ای به خود گرفته است.<ref>http://www.shiraz.ir وب سایت شهرداری شیراز</ref>
این بنا نزدیک امامزاده شاه‌چراغ واقع است. بنای اولیه این مسجد در بین سال‌های ۵۹۷ تا ۶۱۵ق توسط اتابک سعد بن زنگی، حاکم فارس ساخته شده و در دوره‌های مختلف، بازسازی‌ها، تعمیرات و تزیینات زیادی در آن صورت گرفته؛ به نحوی که از بنای اتابکی آثار قابل توجهی بر جای نمانده و بنا صورت تازه‌ای به خود گرفته است.<ref>http://www.shiraz.ir وب سایت شهرداری شیراز</ref>


این مسجد در گذشته به اتابکی شهرت داشته؛ اما با توجه به بازسازی‌های صورت گرفته- در مقابل مسجد عتیق شیراز- مسجد نو نامیده شده است. از جمله بازسازی‌ها و تعمیرات مسجد که در طول دوره‌های مختلف صورت گرفته، می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد : در سال ۹۹۵ ه-. ق، خواجه سعدالدین شیرازی معروف به شاه نوازخان- وزیر دکن هندوستان – و در سال ۱۱۸۳ ه-. ق، صادق خان، برادر کریم خان زند، مسجد را تجدید و تعمیر کردند. در سال ۱۲۶۹ ه-. ق، مسجد در اثر زلزله آسیب کلی دید؛ به طوری که جز طاق بزرگ رو به مغرب و کریاس متصل به آن و شبستان پشت به قبله، بقیه خراب شدند و بین سال‌های ۱۲۷۱ تا ۱۲۷۳ توسط حاجی میرزا علی اکبر قوام الملک شیرازی بازسازی گردید. در سال ۱۳۰۱ ه-. ق، شبستان معروف به مقصودیه خراب شد که آن هم توسط فتحعلی خان – پسر میرزا علی اکبر قوام الملک – دوباره ساخته شد. در سال ۱۳۵۰ه-.ق، معین الشریعه واعظ اصطهباناتی، از طرف حاجی محمد باقر بهبهانی، مسجد را تعمیر و سردر آن را که به کلی خراب شده بود، ازنو بنیاد کرد. در دوره‌های اخیر، ازطرف اداره باستان شناسی، تعمیرات و مرمت‌های ضروری در بنای مسجد صورت گرفته است.<ref>صادق همایونی، گوشه‌هایی از آداب و رسوم مردم شیراز، ۱۳۵۳</ref><ref>http://www.shiraz.ir وب سایت شهرداری شیراز</ref>
این مسجد در گذشته به اتابکی شهرت داشته؛ اما با توجه به بازسازی‌های صورت گرفته- در مقابل مسجد عتیق شیراز- مسجد نو نامیده شده است. از جمله بازسازی‌ها و تعمیرات مسجد که در طول دوره‌های مختلف صورت گرفته، می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد : در سال ۹۹۵ ه-. ق، خواجه سعدالدین شیرازی معروف به شاه نوازخان- وزیر دکن هندوستان – و در سال ۱۱۸۳ ه-. ق، صادق خان، برادر کریم خان زند، مسجد را تجدید و تعمیر کردند. در سال ۱۲۶۹ ه-. ق، مسجد در اثر زلزله آسیب کلی دید؛ به طوری که جز طاق بزرگ رو به مغرب و کریاس متصل به آن و شبستان پشت به قبله، بقیه خراب شدند و بین سال‌های ۱۲۷۱ تا ۱۲۷۳ توسط حاجی میرزا علی اکبر قوام الملک شیرازی بازسازی گردید. در سال ۱۳۰۱ ه-. ق، شبستان معروف به مقصودیه خراب شد که آن هم توسط فتحعلی خان – پسر میرزا علی اکبر قوام الملک – دوباره ساخته شد. در سال ۱۳۵۰ه-.ق، معین الشریعه واعظ اصطهباناتی، از طرف حاجی محمد باقر بهبهانی، مسجد را تعمیر و سردر آن را که به کلی خراب شده بود، ازنو بنیاد کرد. در دوره‌های اخیر، ازطرف اداره باستان شناسی، تعمیرات و مرمت‌های ضروری در بنای مسجد صورت گرفته است.<ref>صادق همایونی، گوشه‌هایی از آداب و رسوم مردم شیراز، ۱۳۵۳</ref><ref>http://www.shiraz.ir وب سایت شهرداری شیراز</ref>
کاربر ناشناس