مستحب: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مستحب'''؛ اصطلاحی فقهی و وصف عملی است که انجام آن در دین اسلام، بهتر از ترک آن است، هرچند انجام دادنش واجب نیست. نماز شب، نمازهای نافله روزانه، روزه‌های مستحبی، دعا به‌ خصوص دعاهای مأثور، صلوات و بسیاری از اعمال دیگر را مستحب خوانده‌اند.

* '''در اصطلاح فقها''': عملی است که حکم شرعی آن، استحباب است و انجام آن بهتر است و در عین حال ترک کردن آن اشکالی ندارد.<ref>خویی، اجود التقریرات، ج1، ص143؛ حکیم، ج1، ص62</ref>

* '''در کاربرد قرآن و حدیث''': در [[قرآن کریم]] و [[احاديث]] [[معصومین|معصومان]] در همان معناى لغوى به كار رفته است.<ref>فرهنگ فقه، ج1، 397</ref>

عناوين ندب، نفل، سنّت و تطوّع نيز بيانگر معناى استحباب است.<ref>فرهنگ فقه، ج1، ص396</ref>

* '''مستحب نفسی''' یا مستحب ذاتى: عملى است كه استحباب و مطلوب بودن انجام آن، به خاطر عمل دیگری نیست؛ مانند نافله‌های روزانه و روزه‌‌های مستحب همچون روزه عید غدیر.

* '''مستحب کفایی:''' عملی است که با انجام دادن آن توسط فردی دیگر، انجام آن برای دیگران مستحب نیست؛ مانند [[اذان#اقسام_اذان|اذان اعلام]]. <ref>نجفی، جواهر الكلام، ج9، ص74</ref>

* '''مستب موکّد''': عملی است که شارع بر انجام آن تاکید داشته است؛ مانند [[غسل جمعه]].<ref>حکیم، محمد تقی، اصول العامه للفقه المقارن، ص63</ref>

* انجام ندادن مستحب و ترک انجام آن، به نظر برخی مکروه است،<ref> محقق حلی، المعتبر، ج2، ص257</ref> هرچند بسیاری آنرا مکروه نمی‌دانند.<ref> نجفی، ج13، ص266</ref>

* انجام کارهایی که به عنوان مقدمه مستحب شمرده می‌شود، بنابر نظر برخی، مستحب است.<ref> آخوند خراسانی، ص128</ref> مثل تهیه کردن آب برای وضو گرفتن مستحبی یا تهیه آب برای غسل جمعه.

البته به پایان نرساندن برخی اعمال مانند [[حج]] و [[عمره]] (<small>بنابر نظر مشهور</small>) و نیز [[اعتکاف]] پس از گذشت دو روز اول [[حرام]] است. <ref>شهید اول، القواعد و الفوائد، ج1، ص99؛ قاعده39</ref>

از آنجا که نماز زیباترین و کاملترین عمل عبادی است، علاوه بر نمازهای واجب، نمازهای مستحبی زیادی برای مشتاقان قرار داده شده و کمتر موقعیت دینی را می‌توان یافت که نماز ویژه‌ای نداشته باشد. در [[مفاتیح الجنان]] تعداد زیادی از این نمازها بیان شده است. برخی از مهمترین نمازهای مستحبی عبارتند از نماز‌های نافله روزانه، نماز شب، نماز جعفر طیار، نماز استسقا، [[نماز عید فطر]] و [[نماز عید قربان|قربان]]، نماز اول ماه نام برد.

:روزۀ تمام روزهای سال، غیر از روزهایی که روزه در آن [[روزه# اقسام_روزه|حرام]] و [[روزه#اقسام_روزه|مکروه]] اعلام شده، مستحب است. البته گرفتن روزه در بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است که برخی از آنها عبارتند از:

* روز [[میلاد پیامبر]] ( [[۱۷ ربیع‌الاول]])

* روز [[۱۵ جمادی‌الاول|پانزدهم جمادی الاولی]]

{{ستون-شروع|3}}

{{ستون-شروع|3}}

* گفتن ذکر [[تهلیل|لااله الا الله]]

{{پانویس|2}}

* جمعی از پژوهشگران زیر نظر سید محمود شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، قم، موسسه دایره المعارف فقه اسلامی، 1426ق؛

* خویی، سید ابوالقاسم، اجود التقریرات، تقریرات درس محمد حسین نائینی، قم، مطبعه العرفان، 1352ش؛

* آخوند خراسانی، ملاکاظم، کفایه الاصول، قم، موسسه آل البیت، 1409ق؛

* محقق حلی، جعفر بن حسن، المعتبر فی شرح المختصر، قم، موسسه سید الشهداء، 1407؛