پرش به محتوا

افغانستان: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۳ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۶ آوریل ۲۰۲۲
جز
imported>Fayaz
imported>Fayaz
خط ۵۳: خط ۵۳:
==تاریخ==
==تاریخ==
داریوش اول (۵۲۲ ـ ۴۸۶پ.م) و اسکندر (۳۳۶ ـ ۳۲۳پ.م) اولین کسانی بودند که از افغانستان به عنوان دروازه ورود به [[هند]] استفاده کردند. کوشانیان تا قرن ۴ میلادی بر این سرزمین حکومت کردند. فاتحان [[اسلام|اسلامی]] در سده اول خورشیدی وارد این کشور شدند. پس از این، [[هرات]] و [[بلخ]] به دو شهر مهم در منطقه تاریخی [[خراسان قدیم|خراسان]] تبدیل شدند. چنگیز و [[تیمور گورکانی]] نیز در قرن‌های ۶و۸ش این کشور را تصرف کردند.<ref>[https://www.infoplease.com/world/countries/afghanistan سایت «infoplease»، قسمت «afghanistan»]</ref> در بخش‌های مختلف افغانستان امروزی حکومت‌های کوشانیان،‌ [[بنی‌امیه]]، [[طاهریان]]، [[صفاریان]]، [[سامانیان]]، [[غزنویان]]، [[غوریان]]، [[سلجوقیان]]، [[ایلخانیان]]، [[آل کرت]]، [[تیموریان]]، بابُریان (گورکانی هند)، [[صفویان]]، [[نادر افشار]]، ابدالیان و بارکزایی حکومت کرده‌اند.<ref>[https://www.historyfiles.co.uk/KingListsFarEast/AsiaArachosia.htm سایت historyfiles، صفحه «AsiaArachosia»]</ref> بلخ، هرات، [[بامیان]]، [[جَوزجان]]، [[قَندَهار]]، [[تَخار]]، [[بَدَخشان]]، [[زَرَنج]]، [[پوشَنگ]] و [[نیمروز]] مشهورترین شهرهای باستانی افغانستان است.<br>
داریوش اول (۵۲۲ ـ ۴۸۶پ.م) و اسکندر (۳۳۶ ـ ۳۲۳پ.م) اولین کسانی بودند که از افغانستان به عنوان دروازه ورود به [[هند]] استفاده کردند. کوشانیان تا قرن ۴ میلادی بر این سرزمین حکومت کردند. فاتحان [[اسلام|اسلامی]] در سده اول خورشیدی وارد این کشور شدند. پس از این، [[هرات]] و [[بلخ]] به دو شهر مهم در منطقه تاریخی [[خراسان قدیم|خراسان]] تبدیل شدند. چنگیز و [[تیمور گورکانی]] نیز در قرن‌های ۶و۸ش این کشور را تصرف کردند.<ref>[https://www.infoplease.com/world/countries/afghanistan سایت «infoplease»، قسمت «afghanistan»]</ref> در بخش‌های مختلف افغانستان امروزی حکومت‌های کوشانیان،‌ [[بنی‌امیه]]، [[طاهریان]]، [[صفاریان]]، [[سامانیان]]، [[غزنویان]]، [[غوریان]]، [[سلجوقیان]]، [[ایلخانیان]]، [[آل کرت]]، [[تیموریان]]، بابُریان (گورکانی هند)، [[صفویان]]، [[نادر افشار]]، ابدالیان و بارکزایی حکومت کرده‌اند.<ref>[https://www.historyfiles.co.uk/KingListsFarEast/AsiaArachosia.htm سایت historyfiles، صفحه «AsiaArachosia»]</ref> بلخ، هرات، [[بامیان]]، [[جَوزجان]]، [[قَندَهار]]، [[تَخار]]، [[بَدَخشان]]، [[زَرَنج]]، [[پوشَنگ]] و [[نیمروز]] مشهورترین شهرهای باستانی افغانستان است.<br>
در قرن نوزده میلادی، افغانستان در رقابت بین امپراتوری [[بریتانیا]] و تزار [[روسیه]] به منظور کنترل آسیای مرکزی و هند، به میدان جنگ یا میدان بازی بزرگ تبدیل شد.<ref>[https://www.infoplease.com/world/countries/afghanistan سایت «infoplease»، قسمت «afghanistan»]</ref> مرزهای امروزی افغانستان در این زمان بوجود آمد.<ref>[https://www.britannica.com/place/Afghanistan سایت دانشنامه بریتانیکا، صفحه افغانستان]</ref> شاه افغانستان، امان‌الله (حکومت:۱۲۹۷ـ۱۳۰۷ش) پس از دریافت استقلال سیاست خارجی از انگلیس (در ۱۲۹۸ش/۱۹۱۹م)، تلاش کرد یک‌سری اصلاحات ساختاری در جامعه و دولت افغانستان ایجاد کند.<ref>[https://www.infoplease.com/world/countries/afghanistan سایت «infoplease»، قسمت «afghanistan»]</ref>  
در قرن نوزده میلادی، افغانستان در رقابت بین امپراتوری [[بریتانیا]] و تزار [[روسیه]] به منظور کنترل آسیای مرکزی و هند، به میدان جنگ یا میدان بازی بزرگ تبدیل شد.<ref>[https://www.infoplease.com/world/countries/afghanistan سایت «infoplease»، قسمت «afghanistan»]</ref> مرزهای امروزی افغانستان در این زمان بوجود آمد.<ref>[https://www.britannica.com/place/Afghanistan سایت دانشنامه بریتانیکا، صفحه افغانستان]</ref> شاه افغانستان، امان‌الله (حکومت:۱۲۹۷ـ۱۳۰۷ش) پس از استقلال سیاست خارجی از انگلیس (در ۱۲۹۸ش/۱۹۱۹م)، تلاش کرد یک‌سری اصلاحات ساختاری در جامعه و دولت افغانستان ایجاد کند.<ref>[https://www.infoplease.com/world/countries/afghanistan سایت «infoplease»، قسمت «afghanistan»]</ref>  


در دو دهه آخر قرن بیستم (۱۳۵۸ش ـ ۱۳۷۸ش/۱۹۸۰ ـ‌۲۰۰۰م) و بیست و یک سال نخست قرن بیست و یکم (۱۳۷۹ـ۱۴۰۰ش/۲۰۰۰ ـ ۲۰۲۱م)، جامعه افغانستان دچار جنگ داخلی شد که با حمله نظامی اتحاد جماهیر شوروی و اشغال این کشور (۱۳۵۸ـ۱۳۶۷ش) آغاز گشت.<ref>[https://www.britannica.com/place/Afghanistan سایت دانشنامه بریتانیکا، صفحه افغانستان]</ref> پس از سقوط دولت کمونیستی در ۱۳۷۱ش و نیز، حکومت مجاهدین (۱۳۷۱ـ۱۳۷۴ش)، گروه [[طالبان]] یک حکومت مذهبی (۱۳۷۴ـ۱۳۸۰ش) را تأسیس کرد.<ref>[https://www.britannica.com/place/Afghanistan سایت دانشنامه بریتانیکا، صفحه افغانستان]</ref> رژیم طالبان در دی (جدی) [[۱۳۸۰ش]] پس از یک اقدام نظامی گروه متحدش، [[القاعده]]، علیه ایالات متحده، توسط نیروهای این کشور سقوط کرد. پس از آن، گروه‌های مجاهدین و ضد طالبان، به یک دوره دولت انتقالی، تدوین قانون اساسی جدید و ایجاد نظام سیاسی انتخابی با حمایت غرب توافق کردند.<ref>[https://www.britannica.com/place/Afghanistan سایت دانشنامه بریتانیکا، صفحه افغانستان]</ref><br>
در دو دهه آخر قرن بیستم (۱۳۵۸ش ـ ۱۳۷۸ش/۱۹۸۰ ـ‌۲۰۰۰م) و بیست و یک سال نخست قرن بیست و یکم (۱۳۷۹ـ۱۴۰۰ش/۲۰۰۰ ـ ۲۰۲۱م)، جامعه افغانستان دچار جنگ داخلی شد که با حمله نظامی اتحاد جماهیر شوروی و اشغال این کشور (۱۳۵۸ـ۱۳۶۷ش) آغاز گشت.<ref>[https://www.britannica.com/place/Afghanistan سایت دانشنامه بریتانیکا، صفحه افغانستان]</ref> پس از سقوط دولت کمونیستی در ۱۳۷۱ش و نیز، حکومت مجاهدین (۱۳۷۱ـ۱۳۷۴ش)، گروه [[طالبان]] یک حکومت مذهبی (۱۳۷۴ـ۱۳۸۰ش) را تأسیس کرد.<ref>[https://www.britannica.com/place/Afghanistan سایت دانشنامه بریتانیکا، صفحه افغانستان]</ref> رژیم طالبان در دی (جدی) [[۱۳۸۰ش]] پس از یک اقدام نظامی گروه متحدش، [[القاعده]]، علیه ایالات متحده، توسط نیروهای این کشور سقوط کرد. پس از آن، گروه‌های مجاهدین و ضد طالبان، به یک دوره دولت انتقالی، تدوین قانون اساسی جدید و ایجاد نظام سیاسی انتخابی با حمایت غرب توافق کردند.<ref>[https://www.britannica.com/place/Afghanistan سایت دانشنامه بریتانیکا، صفحه افغانستان]</ref><br>
کاربر ناشناس