Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵
ویرایش
عشره مبشره: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Eahmadian |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''عَشَرَّۀ مُبَشَّرَه''' (عربی: العشرة المبشّرون بالجنّة)، عنوانی در اصطلاح تاریخ و [[حدیث]] [[اهل سنت]] برای اشاره به ده نفر از [[صحابه|اصحاب]] [[پیامبر اکرم(ص)]] که آن حضرت بدانان بشارت [[بهشت]] داده است؛ بدین معنا که آنها در هر حال، به بهشت خواهند رفت. این ترکیب، برگرفته از [[حدیث نبوی]] مشهوری است که اهل سنت نقل کرده‌اند و عالمان [[شیعه]] نقدهایی جدی به لحاظ سند و محتوا به آن وارد کرده‌اند. | '''عَشَرَّۀ مُبَشَّرَه''' (عربی: العشرة المبشّرون بالجنّة)، عنوانی در اصطلاح تاریخ و [[حدیث]] [[اهل سنت]] برای اشاره به ده نفر از [[صحابه|اصحاب]] [[پیامبر اکرم(ص)]] که آن حضرت بدانان بشارت [[بهشت]] داده است؛ بدین معنا که آنها در هر حال، به بهشت خواهند رفت. این ترکیب، برگرفته از [[حدیث نبوی]] مشهوری است که اهل سنت نقل کرده‌اند و عالمان [[شیعه]] نقدهایی جدی به لحاظ سند و محتوا به آن وارد کرده‌اند. | ||
== واژه‌شناسی == | == واژه‌شناسی == | ||
| خط ۵: | خط ۴: | ||
==حدیث عشره مبشره== | ==حدیث عشره مبشره== | ||
این حدیث در [[مسند احمد|مسند أحمد بن حنبل]]<ref> | این حدیث در [[مسند احمد|مسند أحمد بن حنبل]]<ref>ج۳، ص۱۳۶.</ref> و [[سنن ترمذی]]<ref>ترمذی، ج ۵، ص ۶۵۲.</ref> نقل شده و در منابع مهم حدیثی اهل سنت مانند [[صحیح بخاری]] و [[صحیح مسلم]] نیامده است. متن حدیث بنابر نقل ترمذی چنین است: | ||
::«قال رسول الله (صلی الله علیه وآله): «[[ابو بکر|أبو | ::«قال رسول الله (صلی الله علیه وآله): «[[ابو بکر|أبو بکر]] فی الجنة، و [[عمر]] فی الجنة، و [[عثمان]] فی الجنة، و [[امام علی|علی]] فی الجنة، و [[طلحه|طلحة]] فی الجنة، و [[زبیر بن عوام|الزبیر]] فی الجنة، و [[عبد الرحمن بن عوف]] فی الجنة، و [[سعد بن ابی وقاص|سعد بن أبی وقاص]] فی الجنة، و [[سعید بن زید]] فی الجنة، و [[ابو عبیده جراح|أبو عبیدة بن الجراح]] فی الجنة» که بنابر مضمون آن، ابوبکر، عمر، عثمان، علی(ع)، طلحه، زبیر، عبدالرحمن بن عوف، سعد بن ابی وقاص، سعید بن زید و ابوعبیده جراح، قطعا به بهشت خواهند رفت.» | ||
==دیدگاه شیعیان== | ==دیدگاه شیعیان== | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۱: | ||
===اشکال سندی=== | ===اشکال سندی=== | ||
حدیث عشره مبشره به لحاظ سند اشکالاتی دارد که برخی از آنها عبارتند از: | حدیث عشره مبشره به لحاظ سند اشکالاتی دارد که برخی از آنها عبارتند از: | ||
*حدیث در | *حدیث در مهمترین منابع حدیثی اهل سنت، صحیح بخاری و صحیح مسلم، در ضمن ذکر مقام و منقبت ده نفر مذکور نیامده است. این در حالی است که در این دو منبع، احادیثی با این موضوع ذکر شده که اهمیت آنها به مراتب، کمتر از حدیث مورد نظر است. بدین رو، این احتمال وجود دارد که مولفان دو منبع یاد شده، حدیث عشره مبشره را به لحاظ سند معتبر نمی‌دانسته‌اند. | ||
*حدیث در [[سنن ترمذی|سُنن ترمذی]] و [[مسند احمد بن حنبل]] از حُمید بن عبدالرحمن نقل شده و او بنابر نقل این دو کتاب مدعی است که حدیث را از پدرش [[عبدالرحمن بن عوف]] شنیده است؛ اما حمید بنابر منابع تاریخی معتبر، هنگام وفات پدرش، نوزادی کمتر از یک ساله بوده است.<ref>درباره زندگی این دو نفر نک: ابن حجر، تهذیب التهذب، ج | *حدیث در [[سنن ترمذی|سُنن ترمذی]] و [[مسند احمد بن حنبل]] از حُمید بن عبدالرحمن نقل شده و او بنابر نقل این دو کتاب مدعی است که حدیث را از پدرش [[عبدالرحمن بن عوف]] شنیده است؛ اما حمید بنابر منابع تاریخی معتبر، هنگام وفات پدرش، نوزادی کمتر از یک ساله بوده است.<ref>درباره زندگی این دو نفر نک: ابن حجر، تهذیب التهذب، ج ۳، ص ۴۱ - ۴۰ و ج ۶، ص ۲۲۲.</ref> | ||
*این حدیث به چند طریق نقل شده است که در سلسله سند آنها نام کسانی آمده است که حتی به عقیده خود اهل سنت، موثق نیستند؛ از جمله عبدالعزیز بن محمد دراوردی که ابوحاتم، نقل او را قابل اعتمادپذیر نمی‌شمارد.<ref>ذهبی، میزان الاعتدال، | *این حدیث به چند طریق نقل شده است که در سلسله سند آنها نام کسانی آمده است که حتی به عقیده خود اهل سنت، موثق نیستند؛ از جمله عبدالعزیز بن محمد دراوردی که ابوحاتم، نقل او را قابل اعتمادپذیر نمی‌شمارد.<ref>ذهبی، میزان الاعتدال، ج ۲، ص ۶۳۴.</ref> یا در سنن ابی‌داود، که حدیث از سعید بن زید نقل شده است.<ref>سنن ابی داود، ج ۳، ص ۴۰۱.</ref> شخصی به نام عبدالله بن ظالم در سند آمده است که بخاری و مسلم از اعتماد به حدیث وی خودداری کرده‌اند و بخاری تصریح کرده که حدیث وی صحیح نیست.<ref>نک: حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین بذیله التلخیص للذهبی، الجز الثالث، ص ۳۱۷.</ref> | ||
*عبدالرحمن بن عوف و سعید بن زید که این حدیث را نقل کرده‌اند، خود از کسانی هستند که در حدیث به آنان بشارت داده شده است. این در حالی است که حدیث مذکور را هیچیک از کسان دیگر که نامشان در آن آمده نقل کرده است. همچنین، این حدیث را کسی دیگر بیرون از این جمع که شاهد ماجرا بوده باشد، نقل نکرده است. | *عبدالرحمن بن عوف و سعید بن زید که این حدیث را نقل کرده‌اند، خود از کسانی هستند که در حدیث به آنان بشارت داده شده است. این در حالی است که حدیث مذکور را هیچیک از کسان دیگر که نامشان در آن آمده نقل کرده است. همچنین، این حدیث را کسی دیگر بیرون از این جمع که شاهد ماجرا بوده باشد، نقل نکرده است. | ||
===اشکال محتوایی=== | ===اشکال محتوایی=== | ||
*مهمترین مشکل در محتوای حدیث، ناهمگونی کسانی است که نامشان در آن ذکر شده است. برخی از آنها پس از درگذشت پیامبر اکرم(ص)راههایی متضاد نسبت به یکدیگر پیمودند و این موجب شد تا علیه یکدیگر شمشیر برکشند و حتی جان خود را از دست بدهند. برای مثال، [[طلحه]] و [[زبیر بن عوام|زبیر]] پس از بیعت با [[امام علی(ع)]]) بیعت خود را شکستند و در گروه [[ناکثین]] جا گرفتند و در جنگی با نام [[نبرد جمل|جمل]] با او جنگیدند. در این جنگ، طلحه و شماری از مسلمانان کشته شدند. | *مهمترین مشکل در محتوای حدیث، ناهمگونی کسانی است که نامشان در آن ذکر شده است. برخی از آنها پس از درگذشت پیامبر اکرم(ص)راههایی متضاد نسبت به یکدیگر پیمودند و این موجب شد تا علیه یکدیگر شمشیر برکشند و حتی جان خود را از دست بدهند. برای مثال، [[طلحه]] و [[زبیر بن عوام|زبیر]] پس از بیعت با [[امام علی(ع)]]) بیعت خود را شکستند و در گروه [[ناکثین]] جا گرفتند و در جنگی با نام [[نبرد جمل|جمل]] با او جنگیدند. در این جنگ، طلحه و شماری از مسلمانان کشته شدند. | ||
*متن در نقلهای مختلف، تفاوت دارد. برای مثال، در یک نقل، ابو عبیده، جزو ده نفر است<ref>محمد بن عیسی، الجامع | *متن در نقلهای مختلف، تفاوت دارد. برای مثال، در یک نقل، ابو عبیده، جزو ده نفر است<ref>محمد بن عیسی، الجامع الصحیح،، ج ۵، ص ۶۴۷.</ref> و در نقل حاکم نیشابوری، به جای وی نام ابن مسعود ثبت شده است.<ref>حاکم نیشابوری،، المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص ۳۱۷.</ref> در روایت سنن ابی داود و سنن ابن ماجه هیچ یک از دو نفر نیستند و به جای آنها نام پیامبر اکرم(ص) ذکر شده است.<ref>سنن ابی داود، ج ۳ و ۴، ص ۴۰۲ - ۴۰۱؛ سنن ابن ماجه، ج ۱، ص ۴۸.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*ابن حجر، تهذیب التهذب، دارالفکر، چاپ اول، بیروت، | *ابن حجر، تهذیب التهذب، دارالفکر، چاپ اول، بیروت، ۱۴۰۴ق. | ||
*ترمذی، محمد بن عیسی، تحقیق ابراهیم عطوه عوض،دار احیاء التراث العربی، بیروت، | *ترمذی، محمد بن عیسی، تحقیق ابراهیم عطوه عوض،دار احیاء التراث العربی، بیروت، بی‌تا. | ||
*ذهبی، میزان الاعتدال، تحقیق علی محمد البجاوی، دارالفکر، بیروت، | *ذهبی، میزان الاعتدال، تحقیق علی محمد البجاوی، دارالفکر، بیروت، بی‌تا. | ||
*ابو داوود، سنن، تحقیق سعید محمد لحام، دارالفکر، بیروت، | *ابو داوود، سنن، تحقیق سعید محمد لحام، دارالفکر، بیروت، ۱۴۱۰) | ||
*حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین بذیله التلخیص للذهبی، دارالکتاب العربی، بیروت، | *حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین بذیله التلخیص للذهبی، دارالکتاب العربی، بیروت، بی‌تا. | ||
*ابن ماجه، سنن،تحقیق عبدالباقی، دارالفکر، بیروت، | *ابن ماجه، سنن،تحقیق عبدالباقی، دارالفکر، بیروت، بی‌تا. | ||