پرش به محتوا

شیخ طوسی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۱۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ دسامبر ۲۰۱۷
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Alipour
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Alipour
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۴: خط ۳۴:


== زندگی‌نامه==
== زندگی‌نامه==
شیخ طوسی در [[رمضان]] ۳۸۵ هجری قمری، ۴ سال پس از وفات [[شیخ صدوق]] در [[طوس]] یکی از شهرهای مهم [[خراسان بزرگ|خراسان]] متولد شد.<ref>آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعة، ص۱۶۱.</ref> [[کنیه]] او ابوجعفر است که گاهی در برابر [[شیخ کلینی]] و [[شیخ صدوق]] که کنیه هر دوی آنها ابوجعفر بود به او ابوجعفر ثالث می‌گویند.
شیخ طوسی در [[رمضان]] ۳۸۵ هجری قمری، ۴ سال پس از وفات [[شیخ صدوق]] در [[طوس]] یکی از شهرهای مهم [[خراسان بزرگ|خراسان]] متولد شد.<ref>آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعة، اسماعیلیان، ص۱۶۱.</ref> [[کنیه]] او ابوجعفر است که گاهی در برابر [[شیخ کلینی]] و [[شیخ صدوق]] که کنیه هر دوی آنها ابوجعفر بود به او ابوجعفر ثالث می‌گویند.


وی در ۴۰۸ق. در ۲۳ سالگی به [[عراق]] رفت و ۵ سال شاگرد [[شیخ مفید]] (متوفای [[سال ۴۱۳ هجری قمری|۴۱۳ق]])، ۳ سال شاگرد [[حسین بن عبیدالله غضائری| ابن غضائری]] (متوفای [[سال ۴۱۱ هجری قمری|۴۱۱ق]]) و نیز شاگرد [[ابن حاشر|ابن حاشر بزاز]]، [[ابن ابی جید]]، و [[ابن الصلت]] بود. بعضی از مشایخ وی و [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] ([[سال ۳۷۲ هجری قمری|۳۷۲]]-[[سال ۴۵۰ هجری قمری|۴۵۰]]ق) مشترکند. او [[سید مرتضی]] (م [[سال ۴۳۶ هجری قمری|۴۳۶]]) را درک کرد. <ref>آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعة، ص۱۶۱.</ref>
وی در ۴۰۸ق. در ۲۳ سالگی به [[عراق]] رفت و ۵ سال شاگرد [[شیخ مفید]] (متوفای [[سال ۴۱۳ هجری قمری|۴۱۳ق]])، ۳ سال شاگرد [[حسین بن عبیدالله غضائری| ابن غضائری]] (متوفای [[سال ۴۱۱ هجری قمری|۴۱۱ق]]) و نیز شاگرد [[ابن حاشر|ابن حاشر بزاز]]، [[ابن ابی جید]]، و [[ابن الصلت]] بود. بعضی از مشایخ وی و [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] ([[سال ۳۷۲ هجری قمری|۳۷۲]]-[[سال ۴۵۰ هجری قمری|۴۵۰]]ق) مشترکند. او [[سید مرتضی]] (م [[سال ۴۳۶ هجری قمری|۴۳۶]]) را درک کرد. <ref>آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعة، اسماعیلیان، ص۱۶۱.</ref>


[[خلیفه]] [[عباسیان|عباسی]]، [[القائم بامر الله]]، کرسی [[علم کلام]] [[بغداد]] را بدو سپرد. در میان شاگردانش ۳۰۰ تن از علما بودند. وی در این جایگاه بود تا اینکه بغداد به دست ترکان [[سلجوقی]] سقوط کرد و در سال ۴۴۷ [[طغرل]] وارد بغداد شد و [[کتابخانه شاپور]] را  سوزاند.
[[خلیفه]] [[عباسیان|عباسی]]، [[القائم بامر الله]]، کرسی [[علم کلام]] [[بغداد]] را بدو سپرد. در میان شاگردانش ۳۰۰ تن از علما بودند. وی در این جایگاه بود تا اینکه بغداد به دست ترکان [[سلجوقی]] سقوط کرد و در سال ۴۴۷ [[طغرل]] وارد بغداد شد و [[کتابخانه شاپور]] را  سوزاند.


در سال ۴۴۸ق میان [[شیعیان]] و [[اهل سنت]] درگیری روی داد. [[ابن جوزی]] در حوادث این سال از گریختن ابوجعفر طوسی و غارت شدن خانه‌اش در سال [[سال ۴۴۹ هجری قمری|۴۴۹ق]] سخن می‌گوید. شیخ پس از آن به [[نجف]] هجرت کرد و [[حوزه علمیه نجف]] را بنا نهاد، هرچند گفته‌اند این حوزه قبل از او بوده است.<ref>آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعة، صص۱۶۲- ۱۶۱.</ref>
در سال ۴۴۸ق میان [[شیعیان]] و [[اهل سنت]] درگیری روی داد. [[ابن جوزی]] در حوادث این سال از گریختن ابوجعفر طوسی و غارت شدن خانه‌اش در سال [[سال ۴۴۹ هجری قمری|۴۴۹ق]] سخن می‌گوید. شیخ پس از آن به [[نجف]] هجرت کرد و [[حوزه علمیه نجف]] را بنا نهاد، هرچند گفته‌اند این حوزه قبل از او بوده است.<ref>آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعة، اسماعیلیان، ص۱۶۲- ۱۶۱.</ref>


شیخ طوسی ۱۲ سال آخر عمرش را در نجف گذراند.<ref>دوانی، سیری در زندگی شیخ طوسی، در هزاره شیخ طوسی، ص۲۰.</ref>
شیخ طوسی ۱۲ سال آخر عمرش را در نجف گذراند.<ref>دوانی، سیری در زندگی شیخ طوسی، در هزاره شیخ طوسی، ص۲۰.</ref>
خط ۵۰: خط ۵۰:


=== وفات ===
=== وفات ===
شیخ طوسی ۱۲ سال در [[نجف]] زندگی کرد و در شب دوشنبه ۲۲ [[محرم]] ۴۶۰ق درگذشت و شاگردانش [[حسن بن مهدی سلیقی]]، [[حسن بن عبدالواحد عین زربی]]، و [[ابوالحسن لولوی]] او را غسل داده و در خانه‌اش [[دفن]] کردند.<ref>آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعة، ص۱۶۲.</ref>
شیخ طوسی ۱۲ سال در [[نجف]] زندگی کرد و در شب دوشنبه ۲۲ [[محرم]] ۴۶۰ق درگذشت و شاگردانش [[حسن بن مهدی سلیقی]]، [[حسن بن عبدالواحد عین زربی]]، و [[ابوالحسن لولوی]] او را غسل داده و در خانه‌اش [[دفن]] کردند.<ref>آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعة، اسماعیلیان، ص۱۶۲.</ref>


طبق وصیت شیخ، این خانه ، به مسجد تبدیل شد. [[مسجد شیخ طوسی]] (که جامع الشیخ الطوسی نیز نامیده می‌شود) امروزه از مشهورترین مساجد نجف است. مسجد که در محله مشراق قرار دارد، تا به حال چندین بار بازسازی، مرمت و تعمیر اساسی شده است.<ref>علوی، راهنمای مصور سفر زیارتی عراق، ص۱۵۰</ref>
طبق وصیت شیخ، این خانه ، به مسجد تبدیل شد. [[مسجد شیخ طوسی]] (که جامع الشیخ الطوسی نیز نامیده می‌شود) امروزه از مشهورترین مساجد نجف است. مسجد که در محله مشراق قرار دارد، تا به حال چندین بار بازسازی، مرمت و تعمیر اساسی شده است.<ref>علوی، راهنمای مصور سفر زیارتی عراق، ص۱۵۰</ref>
خط ۱۱۷: خط ۱۱۷:


===نقش شیخ طوسی در تکامل فقه شیعی===
===نقش شیخ طوسی در تکامل فقه شیعی===
وارد کردن روش عقلگرایانه و استدلال گرایانه در استنباط احکام فقهی اغلب به عنوان برجسته ترین دستاورد شیخ طوسی در تاریخ فقه شیعی شناخته می‌شود. پیش از شیخ طوسی روش حدیث گرایانه بر اندیشه فقهی شیعیان غالب بود. شیخ طوسی در کتاب المبسوط با بهره گیری از روش اجتهادی به استنباط احکام از روایات بر اساس قواعد اصولی پرداخت. روش اجتهادی شیخ طوسی تاثیر عمیقی بر سیر تاریخی فقه شیعه گذاشت و این روش تا مدت ها بدون رقیب در میان فقهای شیعه به کار گرفته شد.<ref>رضا زاده عسکری، نقش شیخ طوسی در ایجاد نهضت علمی، ص۲۴۲</ref> پس از شیخ حتی آرای فقهی وی نیز مورد قبول علما بود و کسی جسارت مخالفت با نظریات وی را نداشت، تا اینکه [[ابن ادریس حلی|ابن ادریس]] (<small>متوفی ۵۹۷ ق.</small>) باب اعتراض بر وی را گشود.<ref>آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعة، ص۱۶۲.</ref>
وارد کردن روش عقلگرایانه و استدلال گرایانه در استنباط احکام فقهی اغلب به عنوان برجسته ترین دستاورد شیخ طوسی در تاریخ فقه شیعی شناخته می‌شود. پیش از شیخ طوسی روش حدیث گرایانه بر اندیشه فقهی شیعیان غالب بود. شیخ طوسی در کتاب المبسوط با بهره گیری از روش اجتهادی به استنباط احکام از روایات بر اساس قواعد اصولی پرداخت. روش اجتهادی شیخ طوسی تاثیر عمیقی بر سیر تاریخی فقه شیعه گذاشت و این روش تا مدت ها بدون رقیب در میان فقهای شیعه به کار گرفته شد.<ref>رضا زاده عسکری، نقش شیخ طوسی در ایجاد نهضت علمی، ص۲۴۲</ref> پس از شیخ حتی آرای فقهی وی نیز مورد قبول علما بود و کسی جسارت مخالفت با نظریات وی را نداشت، تا اینکه [[ابن ادریس حلی|ابن ادریس]] (<small>متوفی ۵۹۷ ق.</small>) باب اعتراض بر وی را گشود.<ref>آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعة، اسماعیلیان، ص۱۶۲.</ref>


حل مسئله تعارض روایات رسیده از امامان، از دغدغه های شیخ طوسی بود. او با نگارش کتاب های [[تهذیب الاحکام]] و [[الاستبصار فیما اختلف من الاخبار]] روایات متعارض را جمع اوری کرد و به تاویل و توجیه تعارض ها و روش حل تعارض و استنباط احکام از این روایات پرداخت.
حل مسئله تعارض روایات رسیده از امامان، از دغدغه های شیخ طوسی بود. او با نگارش کتاب های [[تهذیب الاحکام]] و [[الاستبصار فیما اختلف من الاخبار]] روایات متعارض را جمع اوری کرد و به تاویل و توجیه تعارض ها و روش حل تعارض و استنباط احکام از این روایات پرداخت.
کاربر ناشناس