کاربر ناشناس
قطام بنت شجنة بن عدی: تفاوت میان نسخه‌ها
جداکردن بخش صحت تاریخی، اصلاح بخش نقش قطام در شهادت امام علی
imported>Mohamadhaghani جز (اعراب‌گذاری و ویرایش) |
imported>Mohamadhaghani (جداکردن بخش صحت تاریخی، اصلاح بخش نقش قطام در شهادت امام علی) |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
علاوه بر آن پدر وی یعنی شحنه بن عدی و برادرش اخضر بن شحنه جزء [[خوارج]] بوده و در [[جنگ نهروان|نهروان]] کشته شده‌بودند.<ref>أنساب الأشراف،ج۲،ص:۴۹۱(چاپ زکار،ج۳،ص:۲۵۲)</ref><ref>أنساب الأشراف،ج۱۱،ص:۲۷۸</ref> | علاوه بر آن پدر وی یعنی شحنه بن عدی و برادرش اخضر بن شحنه جزء [[خوارج]] بوده و در [[جنگ نهروان|نهروان]] کشته شده‌بودند.<ref>أنساب الأشراف،ج۲،ص:۴۹۱(چاپ زکار،ج۳،ص:۲۵۲)</ref><ref>أنساب الأشراف،ج۱۱،ص:۲۷۸</ref> | ||
== | ===نقش قطام در شهادت حضرت علی(ع)=== | ||
ابن ملجم که برای کشتن حضرت علی(ع) به کوفه آمده بود با وی برخورد می‌کند و از او خواستگاری | ابن ملجم که برای کشتن حضرت علی(ع) به کوفه آمده بود با وی برخورد می‌کند و از او خواستگاری می‌نماید (البته بعضی گفته‌اند ابن ملجم از رباب دختر قطام خواستگاری کرد نه خود قطام.<ref>الفتوح/ترجمه،متن،ص:۱۰۴۱</ref>)، قطام ازدواج با ابن ملجم را به شرایطی می‌پذیرد که یکی ازآن شرایط کشتن حضرت علی(ع) است. بنا بر نقلی ابن ملجم، پیش از به شهادت رساندن امام علی (ع) با قطام ازدواج کرده و سه شب نیز پیش وی بوده‌است.<ref>البدایةوالنهایة،ج۷،ص:۳۲۶</ref> | ||
قطام علاوه بر شرط قرار دادن قتل حضرت علی(ع) برای ازدواج.<ref>أسدالغابة،ج۳،ص:۶۱۶</ref>، ابن ملجم را نیز بر انجام این کار ترغیب و تحریک کرد<ref>فرزندان آل ابیطالب/ترجمه،ج۱،ص:۳۶</ref> حتی ابن ملجم را به ترس متهم کرد تا وی بیشتر تحریک شود.<ref> إحقاق الحق، الشوشتری،ج۳۲،ص:۶۳۱</ref> | |||
گفته شده است قطام شخصی به نام وردان را نیز با ابن ملجم همراه کرد تا او را در به شهادت رساندن امام علی (ع) یار کند.<ref>البدایة والنهایة،ج۷،ص:۳۲۶</ref> وردان بن مجالد تیمی پسر عموی قطام بوده‌است.<ref>أنساب الأشراف،ج۲،ص:۴۹۳(چاپ زکار،ج۳،ص:۲۵۴)</ref> وردان بارها به قطام گفته بود که اگر کسی با من بود من علی(ع) را می‌کشتم. بدین جهت قطام ابن ملجم و وی را به هم رساند.<ref>تاریخنامه طبری،ج۴،ص:۶۷۳</ref> | |||
{{شعر2 | {{شعر2 | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۰: | ||
}} | }} | ||
== | ==مرگ قطام == | ||
به گفته جرجی زیدان، قطام پس از شهادت حضرت علی(ع) به [[مصر]] می‌گریزد ولی به جرم اینکه [[عمرو بن عاص|عمروعاص]] را از توطئه قتلش خبردار نکرده زندانی می‌شود،<ref>جرجی زیدان،ص ۲۸۹</ref> وی از زندان فرار کرده و به سوی [[دمشق]] سفر می‌کند، اما در بین راه کشته و سرش جدا شده<ref>جرجی زیدان، ص۳۰۲ </ref>و مقداری از سرش به مصر فرستاده می‌شود. عمروعاص نیز به قاتل وی هزار دینار جایزه می‌دهد.<ref>جرجی زیدان، ص۳۱۰</ref> | به گفته جرجی زیدان، قطام پس از شهادت حضرت علی(ع) به [[مصر]] می‌گریزد ولی به جرم اینکه [[عمرو بن عاص|عمروعاص]] را از توطئه قتلش خبردار نکرده زندانی می‌شود،<ref>جرجی زیدان،ص ۲۸۹</ref> وی از زندان فرار کرده و به سوی [[دمشق]] سفر می‌کند، اما در بین راه کشته و سرش جدا شده<ref>جرجی زیدان، ص۳۰۲ </ref>و مقداری از سرش به مصر فرستاده می‌شود. عمروعاص نیز به قاتل وی هزار دینار جایزه می‌دهد.<ref>جرجی زیدان، ص۳۱۰</ref> | ||
[[پرونده:فاجعه رمضان جرجی زیدان.jpg|150px|بندانگشتی|تصویری از روی جلد فاجعه رمضان]] | [[پرونده:فاجعه رمضان جرجی زیدان.jpg|150px|بندانگشتی|تصویری از روی جلد فاجعه رمضان]] | ||
== تردید در صحت تاریخی داستان == | |||
[[سید جعفر شهیدی]] ماجرای نقش قطام در شهادت حضرت علی(ع) را با توجه به وجود تناقضهایی در نقلهای مختلف آن، ساختگی می‌داند و می‌نویسد: گویا داستان قطام را ساخته و به کار آن سه تن [ابن ملجم و دو همدستش] پیوند داده‌اند تا بیشتر در ذهنها جای گیرد.<ref>شهیدی، ص۱۶۴؛ شهیدی اینکه این داستان را که همزمان سه تن از خوارج در پی قتل امام علی(ع)، معاویه و عمرو بن عاص بوده باشند با دیده تردید می‌نگرد و طراحی شهادت امام را در کوفه (اشعث بن قیس) و شام (معاویه) جستجو می‌کند. همان، صص ۱۵۸-۱۵۹.</ref> | |||
==قطام در آثار ادبی و نمایشی == | ==قطام در آثار ادبی و نمایشی == | ||
[[جرجی زیدان]] نویسنده مسیحی رمانی تحت عنوان [[۱۷ رمضان (کتاب)|۱۷ رمضان]] درباره [[شهادت]] امام علی نوشته و نقش پررنگی به قطام در جریان شهادت [[حضرت علی(ع)]] داده است. این کتاب نخستین بار با نام فاجعه رمضان به فارسی ترجمه شد. | [[جرجی زیدان]] نویسنده مسیحی رمانی تحت عنوان [[۱۷ رمضان (کتاب)|۱۷ رمضان]] درباره [[شهادت]] امام علی نوشته و نقش پررنگی به قطام در جریان شهادت [[حضرت علی(ع)]] داده است. این کتاب نخستین بار با نام فاجعه رمضان به فارسی ترجمه شد. | ||