پرش به محتوا

زینب دختر خزیمه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۱۹۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۴ فوریهٔ ۲۰۱۸
منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع بر اساس شیوه ارجاع
imported>S.j.mousavi
جز (درج لینک زبان‌ها)
imported>M.r.seifi
(منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع بر اساس شیوه ارجاع)
خط ۲۶: خط ۲۶:


==نسب==
==نسب==
نسب پدری او را چنین ذکر کرده اند: بنت خزیمة بن حارث بن عبدالله بن عمرو بن عبدمناف بن هلال بن عامر بن صعصعه عامری است.<ref> ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۸۵۳؛ ابن حزم، ص۲۷۴؛ ابن هشام، ج۲، ص۶۴۸؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۶، ص۱۲۹؛ ابن عبدالبر،استیعاب، ج۴، ص۱۸۵۳</ref>
نسب پدری او را چنین ذکر کرده اند: بنت خزیمة بن حارث بن عبدالله بن عمرو بن عبدمناف بن هلال بن عامر بن صعصعه عامری است.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۹۹۲م، ج۴، ص۱۸۵۳؛ ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ۱۴۱۸ق، ص۲۷۴؛ ابن هشام، السیرة النبویه، دار المعرفه، ج۲، ص۶۴۸؛ ابن الاثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۱۲۹؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۹۹۲م، ج۴، ص۱۸۵۳</ref>


ابن ­عبدالبر از قول ابی ­الحسن جرجانی  او را خواهر [[میمونه بن حارث|میمونه بنت حارث]] همسر رسول خدا (ص) معرفی کرده. سپس می‌­افزاید «این مطلب را از کسی غیر از ایشان ندیدم.»<ref> ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۸۵۳</ref> ابن حبیب بغدادی نیز میمونة بنت حارث را جزو خواهران مادری او ذکر کرده است.<ref> ابن حبیب بغدادی، ص۱۰۶-۱۰۹؛ نیز نک: ابن اثیر، اسدالغابه، ج۶، ص۱۲۹؛ ابن عبدالبر، استیعاب، ج۴، ص۱۸۵۳</ref>
ابن ­عبدالبر از قول ابی ­الحسن جرجانی  او را خواهر [[میمونه بن حارث|میمونه بنت حارث]] همسر رسول خدا (ص) معرفی کرده. سپس می‌­افزاید «این مطلب را از کسی غیر از ایشان ندیدم.»<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۹۹۲م، ج۴، ص۱۸۵۳</ref> ابن حبیب بغدادی نیز میمونة بنت حارث را جزو خواهران مادری او ذکر کرده است.<ref> ابن حبیب بغدادی، المحبر، دار الآفاق، ص۱۰۶-۱۰۹؛ نیز نگاه کنید به: ابن الاثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۱۲۹؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۹۹۲م، ج۴، ص۱۸۵۳</ref>


==لقب==
==لقب==
زینب بنت خزیمه را به سبب عطوفت و مهربانی با درماندگان و مستمندان، امّ‌ المساکین (مادر مستمندان) لقب دادند<ref> ابن هشام، ج۲، ص۶۴۸؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۶، ص۱۲۹</ref>. او در [[جاهلیت|روزگار جاهلی]] نیز به همین لقب مشهور بوده است.<ref> طبقات الکبری، ص۹۱؛ ابن جوزی، ج۳، ص۱۶۱؛ بلاذری، انساب الاشراف، ص۴۲۹؛ ابن عبدالبر، استیعاب، ۱۸۵۳</ref>
زینب بنت خزیمه را به سبب عطوفت و مهربانی با درماندگان و مستمندان، امّ‌ المساکین (مادر مستمندان) لقب دادند<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، دار المعرفه، ج۲، ص۶۴۸؛ ابن الاثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۱۲۹</ref>. او در [[جاهلیت|روزگار جاهلی]] نیز به همین لقب مشهور بوده است.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۹۱؛ ابن جوزی، المنتظم، ۱۹۹۲م، ج۳، ص۱۶۱؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق ص۴۲۹؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۹۹۲م، ج۴، ص۱۸۵۳</ref>


==ازدواج با پیامبر اکرم (ص) ==
==ازدواج با پیامبر اکرم (ص) ==
بین مورخان در اینکه زینب قبل از ازدواج با پیامبر (ص) همسر ِ کدام شخص بوده، اختلاف است؛ بنا به قول مشهور او همسر طفیل بن حارث بن مطلب بن عبدمناف بود ولی از او طلاق گرفت و به عقد برادر طفیل، [[عبیدة بن حارث]] درآمد<ref> طبری،ج۲، ص۵۴۵؛ بلاذری، انساب الاشراف، ص۴۲۹؛ ابن سعد، طبقات الکبری، ص۹۱</ref> عبیده در [[غزوه بدر]] زخمی شد و در  شصت و چهار سالگی در صفراء جان داد.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ص۴۲۹</ref> البته در برخی از منابع آمده که زینب در ابتدا به همسری جهم بن عمرو بن حارث پسر عموی عبیده بن حارث درآمد.<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۶۴۸</ref> اما گویا کار به جدایی کشیده و او با عبیده ازدواج کرده است. در برخی از منابع هم زینب، همسر عبدالله بن جحش معرفی شده است عبدالله در [[غزوه احد]] به [[شهادت]] رسید.<ref> بیهقی، سنن الکبری، ج۷، ص۷۲؛ ابن حجر عسقلانی،ج۸، ص۱۵۷</ref><ref> ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۴، ص۱۸۵۳؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۶، ص۱۲۹</ref>
بین مورخان در اینکه زینب قبل از ازدواج با پیامبر (ص) همسر ِ کدام شخص بوده، اختلاف است؛ بنا به قول مشهور او همسر طفیل بن حارث بن مطلب بن عبدمناف بود ولی از او طلاق گرفت و به عقد برادر طفیل، [[عبیدة بن حارث]] درآمد<ref> طبری،تاریخ الطبری، ۱۹۶۷م، ج۲، ص۵۴۵؛ بلاذری، انساب الاشراف، ص۴۲۹؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۹۱</ref> عبیده در [[غزوه بدر]] زخمی شد و در  شصت و چهار سالگی در صفراء جان داد.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ص۴۲۹</ref> البته در برخی از منابع آمده که زینب در ابتدا به همسری جهم بن عمرو بن حارث پسر عموی عبیده بن حارث درآمد.<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، دار المعرفه، ج۲، ص۶۴۸</ref> اما گویا کار به جدایی کشیده و او با عبیده ازدواج کرده است. در برخی از منابع هم زینب، همسر عبدالله بن جحش معرفی شده است عبدالله در [[غزوه احد]] به [[شهادت]] رسید.<ref> بیهقی، سنن الکبری، ج۷، ص۷۲؛ ابن حجر عسقلانی،ج۸، ص۱۵۷</ref><ref> ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۴، ص۱۸۵۳؛ ابن الاثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۱۲۹</ref>


پس از شهادت شوهرش، پیامبر اکرم زینب را برای خود خواستگاری کرد­<ref> تاریخ طبری،ج۱۱، ص۵۹۶؛ ابن عساکر، ج۳، ص۲۰۶؛ ابن سعد، طبقات الکبری، ص۹۱</ref> وی امر خود را به پیامبر (ص) واگذار نمود.<ref> ابن سعد، طبقات الکبری، ص۹۱</ref> پیامبر در [[رمضان]] سال سوم هجرت با او ازدواج نمود.<ref>الاستیعاب، ج۴، ص۱۸۵۳؛ ابن سعد، طبقات الکبری، ص۹۱؛ ذهبی، تاریخ اسلام، ص۲۵۵؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ج۳، ص۲۰۶؛ تاریخ طبری، ج۱۱، ص۵۹۶</ref> هر چند در چگونگی خواستگاری پیامبر (ص) و مهریه او اختلافاتی دیده می‌شود.<ref> تاریخ طبری،ج۱۱، ص۵۹۵-۵۹۶؛ ابن‌سعد، طبقات‌الکبری، ج۸، ص۹۱؛ ابن هشام، ج۲، ص۶۴۷</ref><ref> ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۴، ص۱۵۹۹؛ ابن‌اثیر، اسدالغابه، ج۵، ص۱۴</ref>
پس از شهادت شوهرش، پیامبر اکرم زینب را برای خود خواستگاری کرد­<ref>طبری،تاریخ الطبری، ۱۹۶۷م، ج۱۱، ص۵۹۶؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۰۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۹۱</ref> وی امر خود را به پیامبر (ص) واگذار نمود.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۹۱</ref> پیامبر در [[رمضان]] سال سوم هجرت با او ازدواج نمود.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۹۹۲م، ج۴، ص۱۸۵۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۹۱؛ ذهبی، تاریخ اسلام، ص۲۵۵؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۰۶؛ طبری،تاریخ الطبری، ۱۹۶۷م، ج۱۱، ص۵۹۶</ref> هر چند در چگونگی خواستگاری پیامبر (ص) و مهریه او اختلافاتی دیده می‌شود.<ref>طبری، تاریخ الطبری، ۱۹۶۷م، ج۱۱، ص۵۹۵-۵۹۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۹۱؛ ابن هشام، السیرة النبویه، دار المعرفه، ج۲، ص۶۴۷</ref><ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۹۹۲م، ج۴، ص۱۵۹۹؛ ابن الاثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۱۴</ref>


==درگذشت==
==درگذشت==
وی پس از ۸ ماه زندگی با پیامبر (ص) در [[ربیع الثانی]] [[سال ۴ قمری|۴ق]] درگذشت.<ref> نهایة‌الإرب، ص۱۷۸؛ تاریخ طبری، ج۱۱، ص۵۹۶؛ طبقات الکبری، ص۹۱</ref> برخی مدت زندگی او با پیامبر اکرم(ص) را دو یا سه ماه ذکر کرده اند. <ref>ابن حجر، فتح‌الباری، ج۱، ص۳۲۴؛ خلیفه بن خیاط، ص۲۷؛ ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۴۵؛ الاستيعاب، ج‏1، ص:۴۵.</ref>رسول خدا بر او [[نماز میت|نماز]] گزارد و او را در [[بقیع]] به خاک سپرد.<ref> تاریخ طبری،ج۱۱، ص۵۹۶؛ طبقات الکبری، ص۹۱</ref>  
وی پس از ۸ ماه زندگی با پیامبر (ص) در [[ربیع الثانی]] [[سال ۴ قمری|۴ق]] درگذشت.<ref>نویری، نهایة‌الإرب، ۱۴۲۳ق، ص۱۷۸؛ طبری، تاریخ الطبری، ۱۹۶۷م، ج۱۱، ص۵۹۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۹۱</ref> برخی مدت زندگی او با پیامبر اکرم(ص) را دو یا سه ماه ذکر کرده اند. <ref>ابن حجر، فتح‌الباری، ج۱، ص۳۲۴؛ خلیفه بن خیاط، ص۲۷؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۹۹۲م، ج۱، ص۴۵؛ الاستيعاب، ج‏1، ص:۴۵.</ref>رسول خدا بر او [[نماز میت|نماز]] گزارد و او را در [[بقیع]] به خاک سپرد.<ref>طبری، تاریخ الطبری، ۱۹۶۷م، ج۱۱، ص۵۹۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۹۱</ref>  


زینب هنگام وفات حدود سی سال داشت<ref> ابن سعد، طبقات الکبری، ص۹۱</ref> او و [[خدیجه‌|خدیجه (س)]] تنها [[:رده:همسران پیامبر|زنان پیامبر (ص)]] بودند که در زمان حیات پیامبر (ص) از دنیا رفتند.<ref> ابن عبدالبر، استیعاب، ج۱، ص۴۵.</ref> مورخان او را نخستین فرد از همسران رسول ­خدا (ص) می‌­دانند که در [[مدینه]] درگذشته است. پیامبر (ص) از او فرزندی نداشت.<ref> بیهقی، دلائل النبوه،ج۳، ص۱۵۹</ref>
زینب هنگام وفات حدود سی سال داشت<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۹۱</ref> او و [[خدیجه‌|خدیجه (س)]] تنها [[:رده:همسران پیامبر|زنان پیامبر (ص)]] بودند که در زمان حیات پیامبر (ص) از دنیا رفتند.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۹۹۲م، ج۱، ص۴۵.</ref> مورخان او را نخستین فرد از همسران رسول ­خدا (ص) می‌­دانند که در [[مدینه]] درگذشته است. پیامبر (ص) از او فرزندی نداشت.<ref> بیهقی، دلائل النبوه، ۱۴۰۵ق، ج۳، ص۱۵۹</ref>


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
خط ۵۲: خط ۵۲:
{{منابع}}
{{منابع}}
{{ستون-شروع|۲}}
{{ستون-شروع|۲}}
* ابن اثیر، عزالدین بن الأثیر أبوالحسن علی بن محمد الجزری، أسد الغابة فی معرفة الصحابة، بیروت، دارالفكر، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
* ابن الاثیر الجزری، علی بن محمد، أسد الغابة فی معرفة الصحابة، بیروت، دارالفكر، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
* ابن جوزی، المنتظم، تحقیق محمد عبدالقادر عطاء و مصطفی عبدالقادر عطاء، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۹۹۲.
* ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم في تاريخ الأمم و الملوك، تحقیق محمد عبدالقادر عطاء و مصطفی عبدالقادر عطاء، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۹۹۲م.
* ابن حبیب بغدادی،المحبر، تحقیق ایلزه لیختن شتیتر، بیروت، دار الافاق الجدیده، بی‌تا.
* ابن حبیب بغدادی، المحبر، تحقیق ایلزه لیختن شتیتر، بیروت، دار الآفاق الجدیده، بی‌تا.
* ابن حجر، فتح الباری، دارالمعرفه، بیروت، چاپ دوم.
* ابن حجر، فتح الباری، دارالمعرفه، بیروت، چاپ دوم.
* ابن حزم اندلسی، جمهرة انساب العرب، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق.
* ابن حزم اندلسی، علی بن احمد، جمهرة انساب العرب، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق.
* ابن سعد، محمد بن سعد بن منیع الهاشمی البصری،الطبقات الكبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالكتب العلمیة، ط الأولی، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
* ابن سعد، الطبقات الكبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالكتب العلمیة، الطبعه الأولی، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
* ابن عبد البر، الاستیعاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجبل، چاپ اول، ۱۹۹۲م.
* ابن عبد البر، الاستیعاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجیل، چاپ اول، ۱۹۹۲م.
* ابن عساکر، تاریخ دمشق، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
* ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ دمشق، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
* ابن هشام، السیرة النبویه، تحقیق مصطفی السقا و دیگران، بیروت، دارالمعرفه، بی‌­تا.
* ابن هشام، السیرة النبویه، تحقیق مصطفی السقا و دیگران، بیروت، دارالمعرفه، بی‌­تا.
* بلاذری،أحمد بن یحیی بن جابر، كتاب جمل من انساب الأشراف، تحقیق سهیل زكار و ریاض زركلی، بیروت، دار الفكر، ط الأولی، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م.
* بلاذری،أحمد بن یحیی، انساب الأشراف، تحقیق سهیل زكار و ریاض زركلی، بیروت، دار الفكر، الطبعه الأولی، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م.
* بیهقی، ابوبکر، دلائل النبوه، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۰۵ق.
* بیهقی، ابوبکر، دلائل النبوه، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۰۵ق.
* بیهقی، سنن الکبری، دارالفکر.
* بیهقی، سنن الکبری، دارالفکر.
* خلیفه بن خیاط، تاریخ خلیفه، تحقیق فواز، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۹۹۵م.
* خلیفه بن خیاط، تاریخ خلیفه، تحقیق فواز، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۹۹۵م.
* ذهبی، شمس الدین محمد بن احمد، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقیق عمر عبد السلام تدمری، بیروت، دار الكتاب العربی، ط الثانیة، ۱۴۱۳ق/۱۹۹۳م.
* ذهبی، شمس الدین محمد بن احمد، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقیق عمر عبد السلام تدمری، بیروت، دار الكتاب العربی، ط الثانیة، ۱۴۱۳ق/۱۹۹۳م.
* طبری، تاریخ طبری، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷ق.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷ق.
* عسقلانی، ابن حجر، الاصابه فی تمییز الصحابه، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
* عسقلانی، ابن حجر، الاصابه فی تمییز الصحابه، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
* نویری، نهایة الإرب فی فنون الأدب، قاهره، دارالکتب و الوثائق القومیه، چاپ اول، ۱۴۲۳ق.
* نویری، احمد بن عبدالوهاب، نهایة الإرب فی فنون الأدب، قاهره، دارالکتب و الوثائق القومیه، چاپ اول، ۱۴۲۳ق.
{{پایان}}
{{پایان}}


کاربر ناشناس