Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵
ویرایش
ورق‌بازی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (درج الگوی درجه بندی) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مقاله توصیفی فقهی}} | {{مقاله توصیفی فقهی}} | ||
'''وَرَق‌ْبازی''' یا پاسوربازی، بازی معروف با کارت‌های شکل‌دار است. از این رو که | '''وَرَق‌ْبازی''' یا پاسوربازی، بازی معروف با کارت‌های شکل‌دار است. از این رو که ورق‌بازی از رایج‌ترین موارد [[قمار]] است، در [[فقه]] اسلامی، استفاده از این اوراق برای قمار یا غیر آن، مورد توجه قرار گرفته و دارای احکام خاصی است. | ||
== | ==موضوع‌شناسی== | ||
ورق‌بازی در کشور [[چین]] و در قرن نهم میلادی به‌وجود آمد. این بازی دارای ۵۴ برگ با اشکال مختلف است<ref>فرهنگ فارسی معین</ref> که معمولاً به کل ورق‌بازی هم پاسور گفته می‌شود. از آنجا که این بازی سال‌ها بعد از عصر [[ائمه اطهار(ع)]] به‌وجود آمده است، در متون دینی اسلام، حکم خاصی نسبت به این بازی نیست؛ اما از آنجا که این بازی برای قمار استفاده می‌شود [[فقها]] در مورد این بازی حکم داده‌اند. | |||
==حکم بازی با ورق== | ==حکم بازی با ورق== | ||
[[قمار]] کردن با هر هر چیزی از جمله | [[قمار]] کردن با هر هر چیزی از جمله پاسور، در فقه اسلامی، [[حرام]] اعلام شده است. در آیه ۲۱۹ [[سوره بقره]] از مَیْسِر نهی شده است. [[امام باقر(ع)]] در معرفی [[میسر]] فرموده‌اند که هر آن چیزی که با آن قمار انجام شود، میسر و حرام است.<ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۱۲، ص۱۱۹.</ref> | ||
<ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۱۲، ص۱۱۹.</ref> | |||
=== | ===ورق‌بازی بدون قمار=== | ||
[[شیخ انصاری]] بحث مفصلی در کتاب [[مکاسب محرمه]] دارد که آیا بازی با وسایل [[قمار]] بدون قمار و شرط‌گذاری، قمار محسوب می‌شود یا خیر؟<ref>شیخ انصاری، مکاسب محرمه، ج۱، ص۳۷۲.</ref> صاحب کتاب [[جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام (کتاب)|جواهر]] و اکثر فقهای شیعه، قائل به حرمت بازی با پاسور و [[تخته نرد]]، خواه به‌صورت شرط‌بندی یا بدون آن، هستند<ref>نجفی، جواهر | [[شیخ انصاری]] بحث مفصلی در کتاب [[مکاسب محرمه]] دارد که آیا بازی با وسایل [[قمار]] بدون قمار و شرط‌گذاری، قمار محسوب می‌شود یا خیر؟<ref>شیخ انصاری، مکاسب محرمه، ج۱، ص۳۷۲.</ref> صاحب کتاب [[جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام (کتاب)|جواهر]] و اکثر فقهای شیعه، قائل به حرمت بازی با پاسور و [[تخته نرد]]، خواه به‌صورت شرط‌بندی یا بدون آن، هستند<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۱۰۹.</ref><ref>خوانساری، جامع المدارک، ج۳،ص ۲۷.</ref> و ساختن، نگهداشتن، هدیه دادن، خرید و فروش و مواردی شبیه به این را حرام و باطل اعلام کرده‌اند.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۴۱۷ق، ج۲۲، ص۲۵.</ref> | ||
حکم حرمتی که برای این بازی بیان شده است | حکم [[حرام|حرمتی]] که برای این بازی بیان شده است به‌خاطر خصوصیت ویژه‌ای در خود این بازی نیست و در قرآن و روایات به حرمت استفاده از آن تصریح نشده است؛ بلکه به خاطر استفاده حرام از آن، حرام شده است، به همین دلیل، مراجع تقلید مانند [[امام خمینی]] فتوا داده‌اند که اگر پاسور وسیله‌ای برای قمار محسوب نشود دیگر حرام نیست. همانطور که [[شطرنج]] هم ابتدائاً حرام بوده و برای حرمت شطرنج روایات متعددی است، اما از آنجا که امروزه دیگر وسیله قمار محسوب نمی‌شود، به فتوای امام خمینی و بعضی مراجع دیگر حرام نیست.<ref>امام خمینی، استفتائات، ج۲، ص۱۰، سؤال ۲۰ و۲۱؛ آیت الله خامنه‌ای، اجوبه الاستفتاءات، نشر بین الملل، ۱۳۸۹ش، سؤال ۱۱۱۵.</ref> و در فتوای مراجع تقلید حرمت بازی پاسور با این قید آمده است که پاسور اگر در عرف مردم وسیله‌ای برای قمار باشد حرام است.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل مراجع، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۹۵۷.</ref> | ||
=== | ===ورق‌بازی با رایانه=== | ||
حکم | حکم ورق‌بازی از طریق رایانه در میان فقها محل اختلاف است. بعضی احتیاط<ref>[http://www.sistani.org/persian/qa/0819/ پایگاه رسمی آیت الله سیستانی]، آلات قمار، تاریخ مشاهده ۳ خرداد ۱۳۹۶ش</ref> و بعضی حکم آن را با روش متداول یکسان می‌دانند.<ref>امام خمینی و سایر مراجع، رساله توضیح المسایل (مراجع)، ج۲، ص۹۶۲؛ آیت الله خامنه‌ای، استفتائات، (رساله اجوبه الإستفتاء) سؤال ۱۱۲۵.</ref> [[آیت‌الله مکارم شیرازی]] معتقد است اگر بازی بدون وجود داشتن شخص دیگر باشد و با رایانه بازی شود اشکال ندارد.<ref>[http://www.makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=746&mid=197 سایت احکام آیت‌الله مکارم شیرازی]، حکم ورق‌بازی با کامپیوتر، تاریخ مشاهده ۳ خرداد ۱۳۹۶ش</ref> | ||
==دلایل روایی حکم== | ==دلایل روایی حکم== | ||
در کتب فقهی، حکم حرمت بازی بدون قمار مستند به روایاتی شده است که مضمون تعدادی از آنها به شرح زیر است: | در کتب فقهی، حکم حرمت بازی بدون قمار مستند به روایاتی شده است که مضمون تعدادی از آنها به شرح زیر است: | ||
*در حدیثی آمده | *در حدیثی آمده که به [[نرد]] که ابزاری برای قمار است نزدیک هم نشو.<ref>عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۷، ص۳۲۰.</ref> بر اساس تحلیل [[سید محمدرضا مدرسی طباطبایی یزدی|مدرسی یزدی]]، نرد مانند پاسور وسیله‌ای برای قمار است که امام از نزدیک‌شدن به آن نهی می‌کند. بازی بدون قمار می‌تواند مصداقی برای نزدیک شدن به آن باشد.<ref>مدرسی یزدی، مقالات فقهی ج۶، ص۸۷، ۱۳۹۲ش.</ref> | ||
*هر گونه استفاده از وسایلی که فساد محض دارند حرام است.<ref>حرانی، تحف العقول، ص۳۳۱.</ref> | *هر گونه استفاده از وسایلی که فساد محض دارند حرام است.<ref>حرانی، تحف العقول، ص۳۳۱.</ref> ورق‌بازی که وسیله قمار هست فساد محض دارد و بازی با آن بدون قمار هم مصداق این روایت می‌شود.<ref>مدرسی یزدی، مقالات فقهی، ج۶، ص۹۰، ۱۳۹۲ش.</ref> | ||
*کسی که با ابزاری مثل نرد که وسیله قمار است بازی بدون قمار بکند مانند کسی است که دستش را در خون خوک وارد کرده است.<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۵۹.</ref> تنها در همین روایت است که بازی بدون قمار و بازی همراه با قمار تفصیل داده شده و حکم هر دو بیان شده است و مضمون این روایت نشانه مبالغه در نهی از این بازی‌هاست.<ref>مدرسی یزدی، مقالات فقهی، ۱۳۹۲ش، ج۶، ص۱۲۰.</ref> | *کسی که با ابزاری مثل نرد که وسیله قمار است بازی بدون قمار بکند مانند کسی است که دستش را در خون خوک وارد کرده است.<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۵۹.</ref> تنها در همین روایت است که بازی بدون قمار و بازی همراه با قمار تفصیل داده شده و حکم هر دو بیان شده است و مضمون این روایت نشانه مبالغه در نهی از این بازی‌هاست.<ref>مدرسی یزدی، مقالات فقهی، ۱۳۹۲ش، ج۶، ص۱۲۰.</ref> | ||
*نهی از هر گونه [[لهو]] و لعب.<ref>اصول الستة عشر، ص۱۹۹.</ref> | *نهی از هر گونه [[لهو]] و لعب.<ref>اصول الستة عشر، ص۱۹۹.</ref> | ||
===دلیلی دیگر=== | ===دلیلی دیگر=== | ||
دلیل دیگری که توسط بعضی مراجع مانند [[امام خمینی]] و [[ | دلیل دیگری که توسط بعضی مراجع مانند [[امام خمینی]] و [[آیت‌الله خامنه‌ای]] برای حرمت بازی بدون قمار مطرح شده این است که پاسور وسیله متداول برای قمار است و استفاده از آن برای غیر قمار و صرفا برای تفریح هم ناخودآگاه به ترویج قمار می‌انجامد و اگر روزی پاسور مانند [[بیلیارد]] و مانند آن، نزد مردم وسیله قمار محسوب نشود، حرمت استفاده از آن برای بازی و تفریح بدون قمار هم برداشته می‌شود.<ref>توضیح المسائل مراجع، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۹۵۶؛ استفتائات امام (چاپ پنجم) ص۹.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||