پیراهن یوسف: تفاوت میان نسخه‌ها

'''پیراهن یوسف''' اصطلاح معروف فارسی که اشاره به لباس [[حضرت یوسف(ع)]] در سه واقعه مهم دارد: داستان پیراهن خون‌آلوده، پاره‌شدن پیراهن توسط زلیخا و بینایی یعقوب به واسطه پیراهن. در روایتی، [[امام صادق (ع)]] صاحب اصلی پیراهن را حضرت ابراهیم دانسته که در هنگام [[ظهور امام زمان|ظهور امام زمان (عج)]]، [[مهدی (عج)|ایشان]] آن را بر تن خواهد کرد. برخی به واسطه شفایافتن حضرت یعقوب به واسطه این پیراهن، استدلال بر جایز بودنِ [[تبرک]] کرده‌اند.

* '''پیراهن خون‌آلود''': که ماجرای خون‌آلود کردن پیراهن حضرت یوسف توسط برادرانش برای آوردن عذر برای [[حضرت یعقوب]] است.

آیات ۱۶ تا ۱۸ [[سوره یوسف]] به داستان پیراهن خونین [[حضرت یوسف]] در دوران کودکی اشاره دارد. پس از حسادت برادرانِ حضرت یوسف به وی، برادران تصمیم می‌گیرند که حضرت یوسف را در چاهی بیندازند و برای عذر، پیراهن یوسف را از تنش خارج ساختند و آن را به خون گوسفندی آغشته کردند و نزد پدر آمدند. عذر آنها این بود که «اى پدر، ما رفتیم مسابقه دهیم، و یوسف را پیش کالاى خود نهادیم. آنگاه گرگ او را خورد.» {{یادداشت|امام باقر(ع) در تفسیر آیه وَ جاؤُ عَلی قَمِیصِهِ بِدَمٍ کذِبٍ می‌فرمایند: برادران یوسف برای فریب یعقوب بزغاله‌ای را ذبح نموده و پیراهن یوسف را در خون آن آغشته کردند و تصمیم گرفتند که وانمود نمایند یوسف را گرگ دریده است. اما از آن میان لاوی که از ذکاوت بیشتری برخوردار بود گفت: برادران من فکر می‌کنید خداوند خبر واقعه را از پیامبرش یعقوب پوشیده نگاه می‌دارد؟! بهتر است همگی غسل نموده و نماز را به جماعت اقامه نماییم و از خداوند بخواهیم تا راز ما را پوشیده نگاه دارد. در آن زمان نماز جماعت حداقل با تعداد یازده نفر برپا می‌شد و چون آنها ده نفر بودند تصمیم گرفتند که خداوند را امام خویش دانسته و جملگی به عنوان ماموم به نماز ایستند. آنها شبانگاه به نزد یعقوب بازگشتند در حالیکه پیراهن خونین یوسف را به همراه داشتند. قالُوا یا أَبانا إِنَّا ذَهَبْنا نَسْتَبِقُ آنها به پدر گفتند: ما برای دویدن با یکدیگر به مسابقه پرداختیم. وَ تَرَکنا یوسُفَ عِنْدَ مَتاعِنا فَأَکلَهُ الذِّئْبُ اما در غیاب ما گرگ یوسف را درید. یعقوب خطاب به فرزندانش گفت: چگونه گرگی بوده که پیراهن یوسف را ندریده اما او را خورده است؟! داستان پیامبران یا قصه‌های قرآن از آدم تا خاتم، ص۲۷۳ و ۲۷۴}}

در آیات ۲۳ تا ۳۰ سوره یوسف به داستان [[یوسف (پیامبر)|یوسف]] و [[زلیخا]] و پاره‌شدن پیراهن یوسف توسط زلیخا اشاره شده است. درباره این داستان آمده است که به جهت چهره زیبای یوسف (ع)، زلیخا عاشق وی شده بود. روزی زلیخا شرایط را برای گناه مهیا کرد و اتاقی را خلوت کرد. یوسف (ع) پس از متوجه‌شدن ماجرا، برای فرار به سمت در اتاق دوید و زلیخا به تعقیب وی پرداخت و در تعقیب وی پیراهن یوسف را از پشت کشید و پاره کرد. در این لحظه [[عزیز مصر]] (همسر زلیخا) وارد اتاق شد و پس از تحقیق و بررسی و توجه به پاره‌شدن پیراهن از پشت، به خطاکاری همسرش رأی داد و گفت این از حیله زنان است. عزیز مصر همچنین از حضرت یوسف خواست که از گناه زلیخا بگذرد.<ref>جزائری، داستان پیامبران، ۱۳۸۰ش، ص۲۷۴ و ۲۷۵</ref>

آیات ۹۳ تا ۹۶ سوره یوسف به داستان بیناشدن [[حضرت یعقوب]] به جهت پیراهن حضرت یوسف (ع) اشاره دارد. در این آیات آمده است که پس از آگاهی از نابیناشدن حضرت یعقوب به واسطه دوری از یوسف، حضرت یوسف از برادرانش خواست که «این پیراهن مرا ببرید و آن را بر چهره پدرم بیفکنید [تا] بینا شود، و همه کسان خود را نزد من آورید.» وقتی پیراهن را بر چهره حضرت یعقوب انداختند، وی بینا شد و پس از مدتی با خانواده خویش رهسپار دیار مصر برای دیدار با حضرت یوسف شد.

ازجمله استدلال‌های قرآنی بر جایز بودن [[تبرک]]، بیناشدن [[حضرت یعقوب]] به واسطه پیراهن [[حضرت یوسف]] است. در [[تفسیر البحر المحیط]] آمده است زمانی که یوسف (ع)‌ به برادرانش گفت پیراهنش را بر چشمان پدرشان بیفکنند:(اذْهَبُوا بِقَمِیصِی هَـٰذَا فَأَلْقُوهُ عَلَیٰ وَجْهِ أَبِی یأْتِ بَصِیرًا؛ سوره یوسف، آیه ۹۳) رحمت خداوند از [[پیراهن یوسف]] بر چشمان یعقوب نبی جاری شد و وی با برکت جستن از آن لباس بینایی چشمان خود را بازیافت.<ref>اندلسی، البحر المحیط فی التفسیر، ج۲، ص۶۲۶ </ref>

بنابر روایتی از [[امام صادق (ع)]]، پیراهن حضرت یوسف جامه‌ای [[بهشت|بهشتی]] بوده است که [[جبرئیل]] از بهشت برای در امان ماندنِ [[حضرت ابراهیم]] از آتش آورد. پس از آن نسل به نسل گشت تا آنکه حضرت یعقوب پیراهن را به فرزندش یوسف بخشید. امام صادق (ع) در ادامه بیان داشته است که «هر پیامبری که علمی یا چیز دیگری را به ارث برد، همه به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|حضرت محمّد (ص)]] و یا [[آل محمد|خاندان محمّد (ع)]] رسید. چون [[قائم آل محمد|قائم (ع)]] [[ظهور]] کند پیراهن یوسف در بر اوست و [[عصای موسی]] و [[خاتم سلیمان (ع)]] همراه اوست.<ref>ابن بابویه، کمال الدین، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۲۴۷ و ۲۸۴</ref>»

* بوی پیراهن یوسف که کند روشن چشم -باد گویی که سوی پرغم کنعان آرد

* ای فتنه روم و حبش حیران شدم کاین بوی خوش - پیراهن یوسف بود یا خود روان مصطفی (مولوی) <ref>[http://ganjoor.net/moulavi/shams/ghazalsh/sh12/ مولوی، دیوان شمس، غزل شماره ۱۲]</ref>

* چون آمد پیراهن خوش بوی تو یوسف - بس بارد و سرد است کنون لخلخه سودن (مولوی) <ref>[http://ganjoor.net/moulavi/shams/ghazalsh/sh1893/ مولوی، دیوان شمس، غزل شماره ۱۸۹۳، پایگاه گنجور]</ref>

* پیراهن یوسف چرا نیارند - یعقوب بکنعان در انتظار است (پروین اعتصامی) <ref>http://ganjoor.net/nezami/5ganj/makhzanolasrar/sh18/</ref>

* بار ندهی لیک قسم عاشقان - همچو یوسف بوی پیراهن نهی (عطار نیشابوری) <ref>http://ganjoor.net/attar/divana/ghazal-attar/sh839/</ref>

* یا مگر باد به پیراهن یوسف بگذشت - بوی پیراهن او سوی پدر می‌آرد (عطار نیشابوری) <ref>http://ganjoor.net/attar/divana/ghasidea/sh15/</ref>

* ای صبا پیراهن یوسف مگر همراه تست - از کدامین باغ این گل در گریبان کرده‌ای (وحشی بافقی) <ref>http://ganjoor.net/vahshi/divanv/ghazalv/sh376/</ref>

* ای صبا، باز آمدن دورست یوسف را ز مصر - باز گو تا: بوی،پیراهن به کنعان کی رسد؟ (اوحدی کرمانی) <ref>http://ganjoor.net/ouhadi/divano/ghazalo/sh220/</ref>

* بوی پیراهن یوسف ز صبا می‌شنوم - یا ز بستان ارم نفحهٔ بوی سمنش (خواجوی کرمانی) <ref>http://ganjoor.net/khajoo/ghazal-khajoo/sh558/</ref>

{{پانویس2}}

* [http://pajoohe.ir/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%DB%8C%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%DB%8C%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86-%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%81__a-1331-46346-37040-37041-37048-41957.aspx پیراهن یوسف]، نوشته محدثه بهمدی، سایت پژوهه وابسته به پژوهشکده باقر العلوم (ع)